Artık hasta olmamamıza rağmen neden hâlâ öksürüyoruz? Tüm semptomlar geçerken öksürük neden bir türlü geçmiyor?
Gelin, bu soruların cevaplarını verelim.
Öncelikle öksürüğün ne olduğuna bakalım.
Queen’s Üniversitesi’nde akciğer uzmanı ve araştırmacı olan Lorcan McGarvey, öksürüğün hava yollarını su, zararlı gazlar veya istemeden yutulan yiyecek parçaları gibi tehlikelerden koruyan önemli bir refleks olduğunu söylüyor.
Bu refleks ise hava yoluna ulaşan sinirler tarafından tetikleniyor. Devamında sinirler, soğuk havadan çeşitli kimyasal bileşenlere kadar her şeye tepki veren reseptörlerle etkileşime giriyor.
Herhangi bir tahriş edici bu reseptörleri tetiklediğinde sinirler, vagus siniri aracılığıyla beyne öksürme isteği olarak deneyimlenen sinyaller gönderiyor.
Oradan da beyin, hava yolunu “öksür” veya “öksürmeme” şeklinde komutlandırıyor.
Bilim insanlarına göre öksürüğü tetikleyecek pek çok farklı uyaran mevcut fakat hasta olduğumuzda hatta hasta olduktan sonraki haftalarda, öksürüğü tetikleyen spesifik ve biyolojik mekanizmalar konusunda hâlâ bir fikir birliğine varabilmiş değiller.
Büyük oranda görüşler, öksürüğün boğazı mukustan temizlemek için harekete geçtiği yönünde fakat virüslerin, kendilerini yaymak için bu refleksi tetiklemesi de diğer görüşler arasında.
Yani enfeksiyonlar, vücudun bu savaşta galip gelme çabasına ve tüm ilaçlara rağmen hâlâ varlığını sürdürmek için var gücüyle çalışıyor.
Ayrıca birçok enfeksiyon, hiç balgam üretmeyen kuru öksürüklerle de açıklanabiliyor.
Ek olarak eğer bir enfeksiyon sırasında hava yolumuzu temizlemek için öksürürsek bu yine de sinirlerimizin, bir enfeksiyon sırasında öksürüğü tetikleyenin tam olarak ne olduğunu açıklamıyor.
Öte yandan enfeksiyonların, sinirleri aşırı duyarlı hâle getirdiğini de hatırlamakta fayda var. Bir görüşe göre inatçı bir enfeksiyon sonrası ortaya çıkan öksürükler, sinirler, bir hastalığın sona ermesinden sonra aşırı duyarlı kaldığında da meydana gelebiliyor.
Özetle enfeksiyonu veya gribi 1 hafta-10 gün önce atlatmış olsanız bile öksürük peşinizi kolay kolay bırakmıyor. Bunun sebepleri ise bilim insanları tarafından henüz net bir şekilde keşfedilememiş olsa da görüşler, öksürüğün boğazı mukustan temizlemek için harekete geçtiği yönünde.
Ayrıca belirli bir süre virüse maruz kalmak, hastalıktan bir süre sonra hava yollarımızdaki reseptörlerin aşırı hassaslaşmasına neden oluyor ve bu da öksürüğün sürdürülmesine sebep oluyor.
Kaynaklar: National Geographic, Very Well Healthİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: