Kırmızı, genellikle “aciliyet” ile özdeşleştirilen bir renk olduğu için böyle bir uygulamaya gidilmiş olsa da gerçek çok daha farklı.
Çünkü bu mantıkla ilerlenmiş olsaydı, ambulansların da kırmızı olması gerekirdi. Öyle değil mi?
İtfaiye araçlarının kırmızı rengi, birçok faktörün birleşiminden ortaya çıktı.
Yangınla mücadele, tarihin her döneminde var olan bir meslekti. İlk itfaiye araçları, 19. yüzyılın başlarına kadar neredeyse tamamen manuel iş gücüne dayanıyordu. O dönemde itfaiye araçlarının renginin tek bir standardı yoktu. Şehir, kasaba ve tabii ülkeye göre renkler değişiklik gösteriyordu.
İtfaiye teşkilâtları 19. yüzyılda kurulduğunda, araçlar genellikle el yapımı ve ahşap oluyordu. Kırmızı boya, o dönemler pahalıydı ve prestijli bir renk olarak kabul ediliyordu. Dolayısıyla gönüllü itfaiye teşkilâtları, kendilerini öne çıkarmak için kırmızı boyayı tercih etmişti. Farklı renkler daha sonra kullanılsa da kırmızı, her dönemin rengine de baskın gelmeyi başardı.
İlk önce kırmızı, araçların yüksek görünürlük sağlaması için tercih edilmişti.
Bugün olduğu gibi siren ve yanıp sönen ışıklar gibi modern uyarı sistemlerinin bulunmadığı dönemlerde araçların fark edilebilirliğinin artması gerekiyordu. Bunu da en can alıcı renkle yapmak gerekti. Özellikle “aciliyet” ile özdeşleştirilen kırmızı, en uygun renkti.
Tabii bu durumun yanında kırmızının psikolojik etkilerini de es geçmemek gerekiyor. Kırmızı, doğal olarak dikkat çekici ve uyanıklık hissi yarattığı için aciliyet duygusunu tetikliyor.
Kırmızı, tarih boyunca tehlikeyi, gücü ve aciliyeti simgeledi.
Bundan yıllar önceye, antik dönemlere gittiğimizde bile kırmızının bu anlamda kullanıldığını görebiliriz. Ancak kırmızı rengin itfaiye için en güvenli renk olup olmadığı konusunda yapılan araştırmalar, bunun pek de doğru olmadığını gösteriyor.
Geceleri, gözlerimiz özellikle kırmızı rengi daha zor algılıyor, çünkü karanlıkta gözümüzdeki koniler bu renkleri daha düşük bir hassasiyetle algılıyor. Amerikan Psikoloji Derneği'ne göre, düşük ışık koşullarında yeşil ve sarı gibi renkler; kırmızıya göre çok daha görünüyor. Bu da bazı departmanların daha yüksek görünürlük sağlamak için farklı renk tonlarına yönelmesine neden olmuştur.
Bazı bölgelerde itfaiye araçlarının rengi, sarı veya yeşil oluyor.
Özellikle düşük ışık koşullarında daha yüksek görünürlük sağladığı kanıtlanan sarı ve yeşil gibi renkler, artık kırmızıdan daha fazla tercih edilmeye başlanmış gibi görünüyor. Tabii bu kullanım pek yaygın olmasa da renkler, sisli havalarda da araçların hızlı fark edilmesini sağlıyor.
Amerika, Avustralya ve Kanada’da kullanılan sarı ve yeşil araçların aksine ülkemizde hâlâ kırmızı itfaiye araçları tercih ediliyor.
Kaynaklar: APA, IFSJ, Town of Normal, Britannicaİlginizi çekebilir: