Ülkede yürürlükte olan “İsim Yasası” var ve çocuklara verilecek isimler hakkında bazı kurallar var.
Hangi isimler yasak ve isim koyarken nelere dikkat etmek gerekiyor?
İsveç’te neden bir isim yasası var?
Konunun tarihi epey eskilere dayanıyor. 1901’de yayımlanan İsim Yönetmeliği ile başlayan bu düzenlemede, soylu ailelerin isimlerinin korunması ve soylu olmayan ailelerin bu isimleri kullanmasını engelleme amacı vardı.
1982’de ise yürürlüğe giren İsim Yasası ile konu daha kapsamlı hâle getirildi. Yasada, çocuklara verilecek isimlerin resmî makamlarca onaylanması zorunlu kılınıyordu ve isimlerin bireyler üzerinde olumsuz etki yaratmaması, toplumda kabul edilebilir olması gerekiyordu.
Verilecek isimler hangi kriterlere uymalı?
Öncelikle verilecek ismin; çocuğa rahatsızlık vermemesi, alay konusu olmaması ve genel ahlaka uyması gerekiyor. Ayrıca ünlü soyadları, tarihî kişiler ve soylular tarafından kullanılan isimler de kullanılamıyor.
Bir diğer kural ise boşanmış bir ebeveynin önceki evliliğinden olan bir ismi daha sonra doğan bir çocuğa geçirememesi yönünde.
Örnekler epey ilginç.
1996’da bir çift çocuklarına "Brfxxccxxmnpcccclllmmnprxvclmnckssqlbb11116" ismini vermek istemişti ancak bu isim yetkililer tarafından reddedilmişti.
Bunun yanı sıra dinî nedenlerle Allah ismi de kabul görmüyor. Metallica, Superman, Ford gibi isimler de yasak.
İşin ilginç yanı ise Google isminin konulması. Metallica ismine ret verilmesi ile itiraz eden aile, 2005’te “Oliver Google Kai” isminin başka bir çocuğa konulduğunu gösterdi.
Aynı şekilde aileden gelen geleneksel bir isim vermek isteyen ebeveynler, Ford ismine karar vermişti ancak hükûmet bunu da kabul etmedi.
Bir de isim onay süreci var.
Ebeveynler, çocuklarının doğumundan itibaren üç ay içinde seçtikleri ismi İsveç Vergi Dairesine bildirmek zorunda. Aksi takdirde cezası var.
Ardından yasanın belirlediği kriterlere göre isim değerlendiriliyor ve uygun bulunursa onaylanıyor. Eğer reddedilirse anne ve babanın yeni bir isim seçmesi gerekiyor.
Tabii ki eleştiren çok.
Her ne kadar yasa ile çocukların ve toplumun yararı gözetilse de özellikle ebeveynler bu yasaya tepkili. İsim seçme özgürlükleri kısıtlandığı gibi yaratıcılıkları da engelleniyor.
Yine de yetkililer bu konuda epey kararlı. 2016’da yasaya yeniden düzenlemeler gelse de bebek isimlerinde pek bir değişiklik olmadı. Düzenlemeler genellikle isim değişiklikleri ve evlilik sonrası soyadları üzerineydi.
Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Kaynaklar: Library of Congress, Medium, Family Search, Swedes in the Statesİsveç hakkında diğer içeriklerimiz: