Artan döviz kuru, inşaat maliyetleri ve taleple birlikte gün geçtikçe yükselen fiyatlar konut piyasasını altüst etti. Özellikle İstanbul, Antalya, İzmir gibi kentlerin taşı toprağı altın oldu. Bu kentler de ev fiyatları dünya metropolleri ile yarışır oldu.
Merkez Bankası verilerine göre, İstanbul’da konut metrekare fiyatı bir yılda yüzde 226 artışla 8 bin 169 liradan 26 bin 637 liraya (1.428 dolar) yükselirken artık İstanbul’da 3+1 ev fiyatına Liverpool, Miami gibi şehirlerde müstakil ev almak mümkün. Yerli yatırımcının rotası kira zammı sınırlaması ve krediye erişimlerin zorlaşması nedeniyle yurtdışına yöneliyor.
FİYATLAR ŞİŞİRİLDİ
Mars Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bucak, İstanbul’da özellikle bazı yeni projelerde “yabancıya satma” hayaliyle şişirilmiş fiyatlar görüldüğünü belirtti.
Öte yandan inşaat maliyetlerindeki artış nedeniyle yapı maliyetinin de arttığını bunun da fiyatları arttırdığını belirten Bucak şunları söyledi:
“İstanbul’da en ucuz bölge Kurtköy’de bile metrekare yapı maliyeti 2 bin dolar yani 36 bin TL. Bu merkeze yaklaştıkça 3 bin doları (54 bin TL) buluyor. Satışa çıkışı da 4 bin doları (72 bin TL) buluyor. Ümraniye gibi bölgelerde biraz yabancı satış hayali ile fiyatlar şişiriliyor da. İngiltere’de de metrekare fiyatı 3-4 bin dolar. İstanbul’a sürekli artan bir talep var ancak bu göç politikasıyla da ilgili. Talep yüksek, arz kısıtlı.”
(Hakan Bucak)
Yurtdışına dönük gayrimenkul alım satım hizmeti veren Songül Toprak ise, aşırı fiyat artışlarının kiralamak için konut alan yatırımcıyı yurtdışına yönelttiğini belirtti. Türkiye’de döviz ile kiralamanın yasak olduğunu hatırlatan Toprak, özellikle beyaz yakalı çalışanların tercih ettiği bu durumu şöyle açıkladı:
“Yurtdışında çocuk okutuyorsunuz ya da tedavisi uzun süren çok ağır bir hastalık geçiriyorsunuz, bütün masraflarınız döviz ile ama kiranız TL ile. Bir de bu TL ile aldığınız kira yüzde 25 zamla sınırlandırılmış. Neden bu zararlı yatırıma devam edesiniz ki? Bu durumdaki birçok yerli yatırımcı İstanbul’daki evlerini satarak Miami’den ev alıyor ve dolar ile kira geliri elde edebiliyor. Herhangi bir kira zammı sınırlaması ile karşılaşmıyor zaten gerek de duymuyor.”
(Songül Toprak)
Toprak, Miami ile Türkiye’deki evlerin aynı fiyat olma sebebini ise şöyle aktardı:
“Miami ucuz değil, İstanbul pahalı. Konut yatırımı yapılamayacak kadar pahalı bir şehir haline geldi. Kira geliri de mantıklı değil. 200 bin dolara İstanbul’da alacağınız bir evi 10-15 bin TL’ye kiralarken Miami’de 1500 dolara (27 bin TL) verebilirsiniz.”
ÜST DÜZEY YÖNETİCİ BİLE ALAMIYOR
Aremas Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Arslan da İstanbul’da üst düzey bir yöneticinin kendine uygun bir ev alma imkânının kalmadığını belirterek “Bu kişinin geçmişte bir yatırımı, birikmiş parası yoksa ev alması zor” dedi.
(Vedat Arslan)Arslan, şu bilgileri paylaştı:
“Mart ve nisanda her hafta zam gelirken şimdi konut geliştiricileri frene bastılar. 2021’in ikinci yarısında konutun metrekaresini 13-14 bin TL’den sattılar, şimdi maliyetler arttığı için 35 bin TL’ye kadar çıktı. Kat karşılığı anlaşanlar ve hâlâ inşaata başlamayanlar için büyük risk var. Türkiye’de 2022’de konut satın alma miktarları yükselirken konut sahipliği endeksinde düşüş yaşandı. Maddi durumu elverenler iki ve daha fazla konut alırken belli bir kesimin konuta erişim olasılığı tamamen azaldı.”