Şanlıurfa'nın Harran ilçesinde görevli Biyoloji Öğretmeni Dr. Özal Güner'in sahilde kumluk alanda tespit ettiği ve makalesi uluslararası hakemli Turkish Journal of Botany dergisinde yayımlanan bitkiye "Kum deliçayı" ismi verildi.
Güner, AA muhabirine, doğadaki bitkilere büyük ilgisinin olduğunu ve 13 yılı aşkın bir süredir ülkenin farklı lokasyonlarında arazi taraması gerçekleştirdiğini belirtti.
İstanbul'un Arnavutköy ilçesi Karaburun sahilinde 2019 yılında yaptığı arazi çalışması sırasında bölgede yayılış gösteren farklı bir bitkiyle karşılaştığını ifade eden Güner, şöyle konuştu:
"Deliçay grubuna ait başka bir bitkiyle ilgili bölgede inceleme yapıp örnekler alıyordum. Aldığım örnekleri kuruması için serdiğim sırada bu bitkinin diğer bitkiye çok fazla benzediğini fakat aynısı olmadığını fark ettim. Bununla ilgili hemen bir araştırma yapmaya başladım. Türkiye ve yurt dışı örneklerini inceledim. Bu bitkiyle ilgili literatür ve laboratuvar çalışmasını yaptıktan sonra bulduğum bu bitkinin bilim dünyasında şu ana kadar bilinmeyen bir tür olduğunu ortaya koyan makaleyi hazırladım. Bilimsel makalemi TÜBİTAK bünyesindeki Turkish Journal of Botany dergisine gönderdim. Burada belli bir hakem sürecinden geçtikten sonra makale yayımlandı ve bitkimiz bilim dünyasına tanıtıldı. Bitkimiz Stachys İstanbulensis olarak isimlendirildi. Bitkiye bilimsel Türkçe ismi olarak da 'Kum deliçayı' ismini verdik."
Türkiye'de kumda yetişen 5. deliçay türü
Özal Güner, "Kum deliçayı" ile bugüne kadar literatüre 7 türü kazandırdığını, bu türle birlikte Türkiye'de kumda yetişen 5'inci deliçay türünün kayıtlara geçtiğini söyledi.
Bulduğu türün bilim dünyasına kazandırılması dolayısıyla çok mutlu olduğunu anlatan Güner, "Literatüre kazandırdığımız yeni türle birlikte dünyadaki deliçay türü 475'e, Türkiye'deki sayısı ise 121'e yükselmiş oldu. Bulduğumuz bitki endemik bir türdür, sahilde bulduğumuz için 0 ila 5 metre arasında yayılış gösteriyor. Bitki yatay büyüyor ve 15 ila 35 santimetre arasında bir uzunluğu sahiptir. Bitkinin çiçekleri ise pembe benekli, krem sarısı renktedir. Bitkinin bulunduğu bölgede çok fazla insan hareketliliği ve turizm baskısı var. Endemik bir tür olmasından kaynaklı bitkinin koruma altına alınması gerekiyor." dedi.