Kovid-19 salgını sürecinde kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği kapsamında işçi ve işverene sağlanan kaynaklarla 2019'daki 131 milyar liralık varlığı 2021'de 90 milyar liraya kadar inen fon, toparlanma eğilimini sürdürüyor.
Gelir-gider dengesi 2020'de eksi 28,3 milyar lira, 2021'de eksi 12,4 milyar lira olan İşsizlik Sigortası Fonu'nda 2022 yılında gelirler giderleri geçti.
Geçen yıl 89 milyar 106 milyon liralık gelire karşılık 55 milyar 552 milyon liralık gider kaydeden fon, söz konusu dönemde yaklaşık 33 milyar 554 milyon lira büyüdü.
Sigortalının prime esas aylık brüt kazancı üzerinden hesaplanan yüzde 2 işveren, yüzde 1 sigortalı kesintileri ve yüzde 1 devlet payı geliriyle büyüyen fon, böylece 2022 sonu itibarıyla 124 milyar 306 milyon 755 bin liralık varlığa ulaştı.
17,4 milyon kişi başvurdu 9,6 milyon kişi hak kazandı
Kurulduğu Mart 2002'den Aralık 2022'ye kadar işsizlik ödeneğine 17 milyon 473 bin 166 kişi başvururken, bunlardan 9 milyon 673 bin 929'u ödenek almaya hak kazandı. Bu kapsamda, hak eden kişilere 52 milyar 117 milyon 545 bin lira ödeme yapıldı.
Aralık 2022 dönemi için önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 424 bin 96 kişiye 1 milyar 26 milyon 504 bin lira ödeme yapıldı.
Faizden 29 milyar geldi, teşvik ve desteğe 28 milyar gitti
Fonun geçen yıla ait 89 milyar 106 milyon liralık gelirinin 39 milyar 543 milyon lirası işçi-işveren primi, 13 milyar 181 milyon lirası Devlet katkısı, 29 milyar 436 milyon lirası faiz gelirleri ve yaklaşık 6 milyar 946 milyon lirası da diğer gelirler kalemlerinden oluştu.
Buna karşılık, 55 milyar 552 milyon liralık fon giderlerinin, 12 milyar 181 milyon lirasını işsizlik ödeneği, 13 milyon lirasını kısa çalışma ödeneği, 4 milyon lirasını nakdi ücret desteği, 37 milyon lirasını yarım çalışma ödeneği, 38 milyon lirasını ücret garanti fonu ödemesi, 3 milyar 548 milyon lirasını aktif iş gücü programları, 10 milyar 138 milyon lirasını işbaşı eğitim programları, 28 milyar 595 milyon lirasını teşvik ve destek ödemeleri, 998 milyon lirasını ise diğer giderler oluşturdu.
Sigortalık süresine göre ödeme yapılıyor
Bu arada işsiz kalanların, işsizlik ödeneğinden yararlanabilmesi için belirli şartları sağlaması gerekiyor. Kişinin kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması, hizmet akdinin feshinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemesi ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içerisinde İŞKUR'a başvurması halinde bu ödenekten yararlanabiliyor.
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yılda 600 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı çalışıp bu primi ödemiş sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı çalışıp prim ödemiş sigortalı işsizlere 300 gün işsizlik ödeneği veriliyor.