Uluslararası inşaat sektörü yayınlarından Engineering News Record (ENR) dergisinin 2023 yılına ilişkin "En Büyük 250 Uluslararası Müteahhitlik Firması Listesi"nden yapılan derlemeye göre, söz konusu şirketlerin gelirleri küresel enflasyon, tedarik zincirinde yaşanan sorunlar, iklim değişiklikleri ve bölgesel çatışmalara rağmen bir önceki yıla kıyasla yüzde 16,6 artış gösterdi.
Dünyada en çok gelir elde eden 250 firmanın uluslararası kazançları, 2015'te 501,1 milyar dolar olurken, 2016'da 468,1 milyar dolara geriledi.
Firmalar, gelirlerini 2017'de 482,4 milyar dolara, 2018'de 487,3 milyar dolara çıkartırken, bu gelirler 2019'da 473,1 milyar dolara düştü.
Kovid-19 salgının etkisini gösterdiği 2020 ve 2021 yıllarında müteahhitlik firmaların gelirleri yaklaşık 75 milyar dolar kayıp yaşadı. Buna göre gelirler, 2020'de 420,4 milyar dolar, 2021'de 397,9 milyar dolar oldu.
Dünyanın en büyük inşaat firmalarının gelirleri, Kovid-19 salgını sonrası toparlanmayla 2022'de 428,5 milyar dolara, 2023'te 499,7 milyar dolara yükseldi. Böylece gelirler geçen yıl 2015'ten sonraki en yüksek seviyesine ulaştı.
Avrupa ilk sırada
Uluslararası inşaat firmaları geçen yıl 130,8 milyar dolarla en çok Avrupa'da üstlendikleri projelerden gelir elde etti.
Avrupa pazarını 89,6 milyar dolar gelirle Asya izledi. Amerika Birleşik Devletleri'nde müteahhitlik firmalarının elde ettiği gelirler ise 71,5 milyar doları buldu.
Orta Doğu pazarında elde edilen gelirler geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 28,8 artarak 64,3 milyar dolara ulaştı. Orta Doğu, firmaların uluslararası gelirlerini oransal olarak en çok artırdığı bölge oldu.
Firmalar, Afrika'dan geçen yıl 52,4 milyar dolar gelir elde ederken, Latin Amerika'dan 34,7 milyar dolar, Avustralya'dan 30,7 milyar dolar, Kanada'dan 24 milyar dolar ve Karayipler'den 1,7 milyar Dolar kazanç sağladı.
5 sektör öne çıktı
Dünyanın inşaat devlerinin en çok gelir elde ettiği ilk 5 sektör de dikkati çekti.
Bu kapsamda havaalanı, köprü, demir yolları, tüneller gibi çeşitli ulaştırma projelerinde müteahhitler 154,6 milyar dolar gelir elde etti. Ticari bina, eğitim alanları, kamu binaları, hastaneler, oteller ve apartman gibi yapı inşaat işlerinden elde edilen kazanç da 97 milyar doları buldu. Buna göre, inşaat devlerinin geçen yıl elde ettiği 499,7 milyar dolar gelirin yarısını ulaştırma ve yapı inşaat işleri oluşturdu.
Rafine, petrokimya tesisleri, boru hatları gibi petrol sektörü inşaatları ise müteahhitlerin uluslararası düzeyde en çok gelir elde ettiği bir başka alan oldu. Müteahhitler bu projelerden geçen yıl 81,1 milyar dolar gelir elde etti.
Firmaların, termik ve hidroelektrik santraller ile trafo merkezleri gibi inşaatları içeren enerji sektöründen elde ettiği kazanç da 52 milyar dolar olarak hesaplandı.
Otomotiv ve tekstil fabrikalarının inşaatı gibi işlerden oluşan imalat sektörü projelerinden elde edilen gelirler ise 32,7 milyar doları buldu.
Türk şirketlerin kazancında dikkat çeken artış
Listeye giren Türk şirketlerinin uluslararası kazançlarının toplam gelirleri içindeki payı da dikkati çekti. En çok gelir elde eden 250 firma içinde yer alan 43 Türk şirketinin gelirleri geçen yıl 18,5 milyar doları buldu.
Söz konusu Türk şirketlerinin elde ettiği toplam gelir ise 30,8 milyar dolar olarak hesaplandı. Böylece Türk şirketlerinin gelirlerinin yüzde 60'ını uluslararası işlerden elde ettiği görüldü.
Öte yandan, sıralamaya giren Türk firmalarına başarı ödülleri, yarın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın katılması beklenen "Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Ödül Töreni"nde verilecek.