Ada Lovelace’in hikâyesi yalnızca bilgisayarla sınırlı da değil. Aslında toplumsal cinsiyet algısının sınırlarını zorlayan harika bir örnek.
Peki kendisi yıllar önce ilk bilgisayar programcısı olmayı nasıl başarmıştı?
Ada Lovelace, 10 Aralık 1815’te Londra’nın soğuk sokaklarında ünlü şair Lord Byron’ın kızı olarak dünyaya geldi.
Babası, Ada doğduktan sekiz sene sonra vefat etti. Annesi, babasının kaybının kızında olumsuz bir etki bırakmasından endişe duyarak onun yeteneklerini geliştirmek istedi ve özel bir eğitim aldırmaya karar verdi.
İşte bu şekilde Ada, matematikle erken yaşta tanışmış oldu ve birazdan anlatacağımız hikâyenin başrolü oldu.
William Frend, William King, Mary Somerville ve Augustus De Morgan gibi dönemin önde gelen bilim insanlarından aldığı eğitimlerle Ada'nın matematik yeteneği giderek geliştirdi.
Hayatının dönüm noktası ise Cambridge Üniversitesinde matematik profesörü olan Charles Babbage ile tanışması olmuştu. Babbage, Ada’nın analitik zekâsına hayran kaldı ve bu zekâsını kullanması için onu teşvik etti.
Lovelace, bilgisayarın babası olarak bilinen Babbage’ın fikirlerinden çok etkilenmişti. Babbage, 19. yüzyılda tasarladığı ve kısmen inşa ettiği Analitik Motor ile bilgisayar teknolojisinin temellerini atmıştı. Ancak, bu muazzam cihazın tamamlanması ve potansiyelini gerçekleştirmesi için destek gerekiyordu.
Bundan dolayı Babbage, İtalyan mühendis Luigi Menabrea ile buluştu.
Charles Babbae .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Menabrea'yı, Analitik Motor'un kapasitesini anlatan bir taslak yazmaya ikna etti ve 1842'de bu önemli konuda Fransızca bir makale yayınladı. Ada Lovelace ise Menabrea'nın bu makalesini İngilizceye çevirdi.
Lovelace, sadece bir çeviri yapmakla kalmadı; kendi notlarını da içine ekledi. Bu notlar, makalenin kendisinden üç kat daha uzun bir yapıya sahipti ve Lovelace'ın bilgisayar programcılığına adım atmasının ilk işaretlerinden de biri olmuştu. Analitik Motor'un sadece matematiksel işlemler yapmakla kalmayıp karmaşık problemleri çözebileceğini fark etti ve notları arasında Bernoulli sayılarını hesaplamak için bir algoritma örneği bulunuyordu.
Bu algoritma ise tarihin ilk bilgisayar programı olarak kabul edildi ve Lovelace'ı bilgisayar biliminin öncülerinden biri hâline getirdi.
Lovelace'ın adıyla anılan bir bilgisayar dili olan "Ada", ABD Savunma Bakanlığı tarafından ilerleyen yıllarda geliştirildi. İngiliz Bilgisayar Topluluğu, Lovelace’ın adını yaşatmak için 1998'den beri bir madalya ödülü veriyor. Ayrıca bilgisayar bilimi eğitimi alan kadın öğrenciler için yıl içinde düzenlenen bir yarışma ve İngiltere'deki kadın üniversite öğrencileri için yıllık bir konferans da Ada Lovelace'in ismini taşıyor.
Bu alanda başarıları ve katkılarıyla kadınlara ilham olan Ada Lovelace'a minnettarız.
Kaynaklar: Britannica, MPGİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: