Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Konya Büyükşehir Belediyesi Taş Bina'da düzenlenen Türkiye İhracat Seferberliği Zirvesi'nde, Türkiye'nin dışa açık bir ekonomiye sahip olduğunu söyledi.
"Mal ve hizmet ihracatında iyi gidiyoruz"
Türkiye'nin geçen yıl itibarıyla 618 milyar dolar dış ticareti olduğuna işaret eden Bolat, şöyle konuştu:
"Şunu sevinçle ifade edebilirim ki mal ihracatında da hizmet ihracatında da iyi gidiyoruz. Temmuz ayında çıkışımız başladı. Yıla iyi başlayamadık. Çünkü geçen yılın ortalarında başlayan küresel talep daralması, dünyayı üretimde de durgunlaşmaya doğru götürdü. Dünya ticareti ise birçok ürünlerde fiyatların düşmesiyle gerileme sürecine girdi. Yani mukayese için söylüyorum, 2022'de dünya ihracatı yüzde 5 büyürken bu sene yüzde 0,8'de kalacak. Bu, Dünya Ticaret Örgütü'nün tahmini rakamı.
Dünyanın büyüme oranı da geçen yıl yüzde 3,5'iken bu yıl ortalama yüzde 3 olacak. Burada motor ülkelerden Çin yüzde 5 civarında bir büyüme yakalayabilir. ABD, şu ana kadar yüzde 2 civarında bir büyüme elde etti. Avrupa Birliği ise yüzde 0,5 civarında, bizim için önemli bir pazar olan Almanya ise şu ana kadar ekside büyüme olarak. Bu ithalatlarına da yansıyor. İthalatlarında özellikle Avrupa ülkelerinin yüzde 5 ila 20 arasında. Ülkeden ülkeye değişen bir azalış var. Demek ki dünyada şartlar bu sene iyi değil."
"Hedefimiz hizmet ihracatında inşallah 100 milyar doları aşmak"
Bolat, 6 Şubat'ta Türkiye'nin yıkıcı deprem yaşadığını anımsatarak, "5'i ağır olmak üzere 11 şehrimiz etkilendi. İhracatımız da etkilendi. 8 ayda 6 milyar dolar ihracat kaybımız var. Buna rağmen ilk 9 ay itibariyle geçen yıla göre ihracatımız kafa kafaya. Yani 6 milyar dolar kaybetmişiz, dünya ticareti durgunlaşmış, Batı pazarlarında gerilemiş. Biz şu anda kafa kafayız. Temmuz ayında tarihin en yüksek temmuz rakamını elde ettik, 20,1 milyar dolar. Ağustos ayında tarihin en yüksek ağustosunu elde ettik, 21,6 milyar dolar. Eylül ayında tarihin en yüksek eylülünü elde ettik, 22,7 milyar dolar. Bunlar mal ihracatı. Hizmet ihracatımızda da ilk 9 ay itibariyle yüzde 14'lük bir artışımız var, 63 milyar dolara ulaştı. Hedefimiz inşallah 100 milyar doları aşmak. Bu sabah aldığımız bilgiye göre yüzde 4,5 artıdayız geçen yılın ekimine göre. Bu iyi ve sevindirici bir rakam." dedi.
"Piyasalar ağustos ayının ortalarından itibaren düzene girdi"
Ticaret Bakanlığının bütün sektörlerde düzenleyici ve denetleyici yetkilere sahip olduğunu ifade eden Bolat, piyasada gözetleme, stokçuluk ve haksız piyasa işlemlerini denetleme ve cezalandırma görevini etkin şekilde yerine getirdiklerini vurguladı.
Bolat, otomotiv piyasasında çip kriziyle başlayan kaotik dönemde araçların bulunamaması, stokçuluk gibi nedenlerden dolayı ikinci el araç piyasasında yaşananlara ilişkin, "Bunun karşısında ikinci el piyasasının sıfır araç fiyatlarının da aşarak aylık yüzde 30, yüzde 40 para kazanma gibi spekülatif işlemler vardı. İlk aylarda bunlar üzerinde çok yoğun çalıştık. Önemli, düzenleyici yönetmelikler çıkardık, denetimleri arttırdık. Bu konuda piyasalar ağustos ayının ortalarından itibaren düzene girdi, istikrara kavuştu." diye konuştu.
"Manipülatif çabalara ağır cezalar var"
Sıfır ve ikinci el araçta çok ciddi fiyat indirimlerinin başladığına dikkati çeken Bolat, şunları kaydetti:
"Tüketici, 'Biraz daha iner mi' diye bekleyim moduna girdi ve piyasa düzene girdi. Aynı şey emlak için de geçerli oldu. Emlakta da daire satışlarında ve fiyatları, dükkan ve arsa fiyatlarında düşme var. Ciddi manada ve 31 Ağustos'ta önemli bir yönetmelik çıkardık, 2 ay uygulama süresi verdik. 1 Kasım'da bu başlıyor. Emlak ve oto satışlarında sahte isimlerle, 'fake' hesaplarla fiyatları yükseltmek için yapılan manipülatif çabalara ağır cezalar var. Bunları yayınlayan ilan siteleri bu cezalardan sorumlu olacaklar. Buna göre programlar hazırlamaları gerekiyor. Elemanlarını hazırlamaları gerekiyor. Bu yönetmelik kesinlikle uzatılmayacak 1 Kasım'da yürürlükte olacak."
Piyasaların işleyişinde internet üzerinden sahte ilanlarla, sahte kimliklerle yapılan fiyat şişirmeleri ve manipülasyonlarının çok büyük tesiri olduğunu vurgulayan
Cezalar enflasyon üzerinde artacak, kapatma cezası da gelecek
Bolat, torba yasa çalışmasına atıfta bulunarak, "Bakanlık olarak hazırlıklarımızı yaptık, cezaları artırıyoruz. Zaten enflasyon oranı da belli, onun üzerinde artırıyoruz ve kapatma cezası da gelecek. Hükümetin kanaati bu yönde. Biz de uygulamacı bir kuruluşuz. Kanunla her sektörün yönetmelikleri var. Bir sürü kanunlar, yönetmelikler var. Ticarette kurallara uygun olarak çalışılması gerekiyor. Bu kural ve yönetmeliklere aykırı davranan otomatikman cezaya uğrayacak. Bunu birkaç kere tekrar ettiği takdirde o zaman geçici kapatma süresi gelecek." ifadelerini kullandı.