Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılına ilişkin girişim özelliklerine göre dış ticaret istatistiklerini açıkladı.
Buna göre, 2022 yılında 114 bin 155 girişim ihracat, 173 bin 302 girişim ithalat yaptı.
Toplam ihracatın yüzde 19,4'ünü gerçekleştiren 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, toplam ihracat yapan girişimlerin yüzde 64,2'sini oluşturdu. İhracatta 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 18,9, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 19,4, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 42,3 oldu.
Toplam ithalatın yüzde 11,3'ünü 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimlerin yaptığı belirlendi. İthalatta 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 10,7, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 17,1 olarak kayıtlara geçti. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payının yüzde 60,9 olduğu görülürken, bu girişimler toplam ithalat yapan girişimlerin yüzde 2'sini oluşturdu.
İhracatın yarısından fazlasını sanayi sektöründeki girişimler yaptı
Girişimin ana faaliyetine göre değerlendirildiğinde ihracatın yüzde 55,4'ünü, ithalatın ise yüzde 49,5'ini sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı yüzde 40,6, ithalattaki payı ise yüzde 32,4 düzeyinde gerçekleşti. Sanayi sektörünün ihracatında 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimler yüzde 66,7 payla öne çıkarken, ticaret sektörünün ihracatında ise yüzde 89,3 payla 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hakimiyeti devam etti.
Sanayi sektörü ithalatında büyük ölçekli girişimler yüzde 79,3 payla ilk sırada yer aldı. Ticaret sektöründe, büyük ölçekli girişimlerin payı yüzde 30,1'den yüzde 28,1'e düşerken, diğer sektöründe büyük ölçekli girişimler yüzde 69,2 payla önde olmayı sürdürdü.
AB ülkelerine ihracatta sanayi sektörü ilk sırada
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının yüzde 45,3'ünü Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine, yüzde 14'ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine ve yüzde 13,2'sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine gerçekleştirdi. AB ülkelerine yönelik ihracatın yüzde 61,9'unu sanayi, yüzde 35,6'sını ticaret, yüzde 2,5'ini ise diğer sektöründeki girişimler yaptı.
Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatlarının yüzde 29,5'ini AB ülkelerinden, yüzde 25,4'ünü diğer Asya ülkelerinden, yüzde 18'ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdiği görüldü. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları yüzde 30,4 payla diğer Asya, yüzde 27,6 payla AB ülkeleri ve yüzde 23,1 payla AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İmalat sanayi ürünleri ihracatının yüzde 56,9'unu ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin, yüzde 39,5'ini ise ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin yaptığı belirlendi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise yüzde 96,7'sini imalat sanayi ürünleri, yüzde 1,4'ünü tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri, yüzde 1,4'ünü de madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri oluşturdu.
İmalat sanayi ürünleri ithalatının yüzde 48,8'i sanayi, yüzde 41,5'i ticaret ve yüzde 9,8'i diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının yüzde 70,5'i imalat sanayi ürünleri, yüzde 5,4'ü madencilik ürünleri, yüzde 4,4'ü ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri olarak kayıtlara geçti.
İhracatın yüzde 48,9'una ilk 500 girişim imza attı
İhracatın yüzde 48,9'unu, ithalatın ise yüzde 67,5'ini ilk 500 girişimin yaptığı belirlendi. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın yüzde 8,1'ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 20,6'sını gerçekleştirdi.
Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 12,6, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 12 olarak hesaplandı. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişiminin payı yüzde 20,5, ticaret sektöründe ise yüzde 13,1 oldu.
Girişimlerin yüzde 61,8'i tek ülkeden ithalat yaptı
Girişimlerin yüzde 43,4'ü tek ülkeye, yüzde 16,2'si iki ülkeye ihracat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranının yüzde 5,1 olduğu görülürken, bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 59,2 olarak kayıtlara geçti.
Girişimlerin yüzde 61,8'i tek ülkeden, yüzde 16,3'ü iki ülkeden ithalat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 1,3, bu girişimlerin ithalattaki payı ise yüzde 61,3 olarak belirlendi.