İBB Meclisi'nin kasım ayı toplantılarının dördüncü birlemişimi, Saraçhane'deki başkanlık binasında Meclis 2. Başkanvekili Ömer Faruk Kalaycı başkanlığında bugün yapıldı. Oturumda, İETT Genel Müdürlüğü'nün 2023 bütçesi görüşüldü. Mecliste sunum yapan İETT Genel Müdürü Alper Bilgili, 2023 bütçesinin 15 milyar 400 milyon TL, bütçe gelirlerinin 12 milyar 431 milyon 450 bin TL olarak belirlendiğini, 2 milyar 968 milyon 550 bin liralık finansman açığının kredi ile karşılanacağını söyledi.
Filoyu gençleştirmek için bu yıl öz kaynaklarla 160 tane yerli ve yüksek kapasiteli metrobüs aldıklarını hatırlatan Bilgili, “2023 yılında da 50 adet metrobüs ve 100 adet otobüs alımı için ihale sürecimizi tamamlayacağız. Yine 2023 yılı içinde 50 adet 4 kişilik, 60 adet 14 kişilik elektrikli araç alımını gerçekleştirmiş olacağız. Özel halk otobüslerinin dijital dönüşümü kapsamında, 2022 yılında 3 bin 41 adet özel halk otobüsünde, yolcu konforundan şoför güvenliğine kadar birçok alanda araç içi teknolojik dönüşümünü gerçekleştireceğiz” dedi.
“EN FAZLA KAZA 2016 YILINDA OLDU”
Otobüs ve metrobüs filosunda 10 bin km’deki arıza sayısının 2018 yılında 3,4 iken bugün 3,2 seviyesine, 100 bin km’deki kaza sayısının ise 3,9 iken bugün 3,2 seviyesine gerilediğine dikkat çeken Bilgili, metrobüs hattında en fazla kazanın 2016 yılında yaşandığını söyledi.
Alper Bilgili’nin verdiği bilgilere göre; hizmet kalitesinin artırımsa amacıyla garajlarda ilk kez bu yıl TÜV standartlarına uygun 10 adet muayene istasyonu kuruldu. Özel halk otobüsleri de dahil olmak üzere tüm araçlar, zorunlu TÜV muayenelerinin yanı sıra artık yılda en az iki kez de İETT tarafından muayene ediliyor. Ekim ayına kadar 7 bine yakın teknik muayene bu istasyonlarda gerçekleştirildi. 2022 yılında servis öncesi ve sırasında olmak üzere toplam 2 milyona yakın denetimi gerçekleştirmiş olacak. Operasyonel faaliyetler sırasında oluşabilecek aksaklıklara daha hızlı ve etkin müdahale edebilmek amacıyla motorlu acil durum müdahale ekipleri de kuruluyor. Taşeron firmalarda 2018’den bu yana çalışmakta olan yaklaşık 2 bin şoför, İBB kadrolarında istihdam edildi. Kadın istihdamının desteklenmesi amacıyla da şu an kadar 112 kadın şoför alındı.
İBB’DEN TOPLU ULAŞIMA 10 MİLYAR LİRA DESTEK
Son bir yılda ekonomide ve kurlarda yaşanan değişim, toplu ulaşım ve İETT üzerinde ciddi etkiler oluşturdu. Son bir yılda akaryakıt fiyatı yüzde 200, döviz kurları yüzde 90, asgari ücret ise yüzde 100’e yakın arttı. Bu nedenle yıllar içerisinde bilet fiyatı, 1,1 dolardan 0,40 dolara düştü. Hem maliyetlerdeki yüksek artışlar hem de bilet fiyatlarının aynı oranda artırılamaması nedeniyle İETT’nin son 5 yılda yolculuk gelirlerinin işletme giderlerini karşılama oranı ise yüzde 70’lerden yüzde 35’lere geriledi. 2022 yılında 7,67 lira olan güncel tam bilet fiyatının, indirimli ve ücretsiz yolculuklar hesap edildiğinde kuruma yolcu başına gelir olarak yansıması sadece 4,5 lira seviyesinde. Akaryakıt, döviz kuru ve enflasyon oranlarındaki yüksek artışlar nedeniyle yolcu başı gider ise 13,5 lira seviyelerine yükseldi. Aradaki yolcu başına 9 liralık fark ise İBB tarafından karşılanıyor. İBB, bir yılda taşınan 1,1 milyar yolcu için sadece otobüslere bu yıl 10 milyar lira sübvansiyon sağlamış olacak.
ADALAR DAHİL TÜM İLÇELERE ULAŞILIYOR
İETT, 2020 yılından itibaren artık Adalar dahil İstanbul’un 39 ilçesinin tamamına erişebiliyor. Ayrıca değişen talep ve ihtiyaçlara göre yeni hatları da devreye alıyor. Metro, tramvay veya deniz ulaşımı ile bağlantı hatların oranı yüzde 97’ye ulaştı. Farklı ulaşım modlarından en az biri ile kesişen 776 İETT hattı mevcut.
HER GÜN DÜNYA ÇEVRESİNDE 32 TUR
İETT, 6 bin 470 araç ile 15 binden fazla durak ve 17 garajla tüm İstanbul’a hizmet veriyor. 800 hatta günlük 55 bin sefer yapılıyor, yılda 475 milyon km yol kat ediliyor. Otobüs ve metrobüs araçlarının yıllık kilometrelerine bakıldığında, 2018 yılında yıllık 191 milyon km yol kat edilirken 2022 yılında 230 milyon km’ye ulaşılmış olacak. Yani her gün dünyanın etrafında 32 tur atılacak kadar km yapılıyor. Yıllık taşınan yolcu sayısı ise İETT tarafından işletilen özel halk otobüsleri ve erguvan otobüslerle birlikte 1 milyarın üzerinde.
OTOBÜS FİLOSUNUN YAŞI 9,5
İETT filosunda, 2 bin 639’u kendi aracı olmak üzere 5 bin 680 otobüs, 670 metrobüs aracı ve 120 elektrikli araç bulunuyor. İETT’nin otobüs filosunun ortalama yaşı 9,5. Metrobüste ise geçen yıl bazı araçların km’si 2 milyona yaklaşmış durumdaydı. Hizmete alınan yüksek kapasiteli 160 metrobüs aracı ile filo yaşı 8,5’e indirildi. İstanbul’da şehir içi toplu ulaşımın yüzde 60’ı otobüs ve metrobüs, yüzde 37’si metro ve tramvay, yüzde 3’ü ise deniz ulaşımı olarak yapılıyor.
147 KABUL, 39 RET OYU İLE ONAYLANDI
Alper Bilgili'nin sunumu sonrası İETT Genel Müdürlüğü’nün 2023 yılı bütçesi ile 2023-2025 Yılları Yatırım Programı, 147 kabul, 39 ret oyu ile onaylandı.
İETT’nin 2023 bütçesi 15 milyar 400 milyon lira, bütçe gelirleri 12 milyar 431 milyon 450 bin lira olarak belirlendi. 2 milyar 968 milyon 550 bin liralık finansman açığı ise krediyle karşılanacak. 2023 yılında 50 adet metrobüs, 100 adet otobüs, 50 adet 4 kişilik, 60 adet 14 kişilik elektrikli araç alımı yapılacak. Özel halk otobüslerinin dijital dönüşümü kapsamında, 2022 yılında 3 bin 41 adet özel halk otobüsünde, yolcu konforundan şoför güvenliğine kadar birçok alanda araç içi teknolojik dönüşüm gerçekleştirilecek.