Sayıştay, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 2021 tarihli denetim raporunu yayımladı. Raporda CHP'li İBB'nin, Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu'nu Kültür A.Ş.'ye peşkeş çektiği net bir şekilde belirtildi.
"Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosunun İşletme Hakkının Ecrimisil Karşılığında Belediye Şirketine Bırakılması" başlıklı 14'üncü bulguda, İBB'nin kiralama sürecindeki usulsüzlükleri bir bir sıralandı.
Şişli ilçesindeki 4 bin 500 kişi kapasiteli mekan, ecrimisil bedeli ödenmesi karşılığında Kültür A.Ş.'ye bırakıldı. Ancak İBB Meclisi'nde alınması gereken 'ecrimisil' kararı, oylamaya sunulmadı.
MECLİS KARARINA UYULMADIĞI ZABITLARA GEÇTİ
İBB Meclisi'nde mekanın kullanımına yönelik 2021 yılında bir fiyat tarifesi çıkarılmıştı. Buna göre Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu'nun gece düzenlenecek etkinliklerde 100 bin TL'ye, gündüz vaktinde 60 bin TL'ye ve provalarda 25 bin TL'ye kiralanmasına karar verilmişti.
Sayıştay'ın yaptığı inceleme sonucunda, CHP'li İBB'nin ve iştiraki Kültür A.Ş.'nin Meclis kararına uymadığı, üstelik Kültür A.Ş.'nin mekan üzerinde tek söz sahibi haline geldiği belirtildi.
2021 yılı içerisinde mekanın 106 kez ticari amaçla kullanıldığı düşünülürse, Cemil Topuzlu'nun İBB'ye katkısı 10 milyon 600 bin TL tutarında olacaktı. Fakat Sayıştay, Kültür A.Ş.'nin Meclis'e getirilmeyen ecrimisil kararı üzerinden 7 milyon 315 bin 813 TL yatırdığını ortaya çıkarttı. Kayıp tutar, 3 milyon 284 bin 187 TL.
PERSPEKTİF
Ecrimisil kiralama veya tasarruf yöntemi, sadece olağanüstü durumlarda devreye girer. Bir malın işgale uğradığı ve işgalin tespiti durumunda, kullanım tutarı ikinci taraftan, yani işgalciden alınır. Ayrıca ilgili bölgenin mülkiye amiri, işgalciyi 15 gün içerisinde tahliye ettirir.
Sayıştay, Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu'nun İBB'nin bilgisi dışında işgal edilebileceğinin 'imkansız' olduğunu vurgulayarak bu durumu 'Hayatın olağan akışına aykırıdır' sözleriyle nitelendirdi.
Ayrıca İBB'nin tasarrufundaki her türlü mal ve taşınmazın ihale ile satılıp kiralanabileceği belirtilirken, CHP'li yönetimin bu ihlali nedeniyle İBB'nin 3 milyon 284 bin lira fazladan olduğunu aktarıldı. Raporda konuya ilişkin şu ifadeler yer aldı:
"Bu durum, Belediyenin gelirlerinde azalmaya yol açmış, Belediyenin elde etmesi gereken gelirleri kanuni bir dayanağı olmaksızın Şirketin elde etmesine sebebiyet vermiştir. İdare, ecrimisil uygulaması ile hem mevzuat gereği olan ihale yapma zorunluluğuna uymamış hem de belirlenen ücret tarifesi dışında bir ecrimisil bedeli belirlenmesi suretiyle buranın kullandırılmasından elde edilecek ve Belediye gelirleri arasına kaydedilecek muhtemel gelirinin Kültür AŞ’ye aktarılmasına sebebiyet vermiştir."
YASAL DAYANAK YOK
Raporun son bölümünde, Cemil Topuzlu'nun Kültür A.Ş.'ye bırakılmasının hiçbir yasal dayanağının olmadığından şöyle bahsedildi:
"Bir diğer ifadeyle taşınmazın Belediye Meclis Kararından belirtilen tarife üzerinden İdare tarafından kullandırılması gerekmektedir. Taşınmazın işletme hakkının ecrimisil karşılığında Belediye şirketine bırakılmasının yasal bir dayanağı bulunmamaktadır."
"TAŞINMAZ, İDARE TARAFINDAN YÖNETİLMELİDİR"
Sayıştay, ilgili mekanın 2886 sayılı Kanun'da geçen hükümler gereğince kullanılması gerektiğini şu ifadelerle anlattı:
"Belediye söz konusu yeri kiralama suretiyle kullandırmak istiyorsa bunu 2886 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ihale etmek suretiyle yapmalı; kiralama yöntemi İdare tarafından uygun görülmüyorsa, Belediye Meclisi tarafından belirlenen ücret tarifesine uyularak, taşınmazın İdarenin kendisi tarafından yönetilmesi sağlanmalıdır."
KÜLTÜR A.Ş.'DE 'HEMŞEHRİ' OYUNU
İBB'nin iştirak firması Kültür A.Ş.'nin künyesi incelendiğinde, Ekrem İmamoğlu'na yakınlığıyla bilinen Gürkan Akgün'ün Yönetim Kurulu Başkanlığı yaptığı görülüyor.
2012'de Beylikdüzü Belediyesi'nde göreve başlayan Akgün, tıpkı İmamoğlu gibi Trabzonlu olmakla beraber 2016'da Plan ve Proje Müdürlüğü'ne getirilmişti.
Ekrem İmamoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına başlar başlamaz Gürkan Akgün'ü İmar ve Şehircilik Daire Başkanı olarak atamış, Kültür A.Ş.'nin yönetimini de aynı kişiye bırakmıştı.
Kültür A.Ş.'nin 2021 yılındaki faaliyet raporu incelendiğinde, işçi ücreti ve giderlerinin 96 milyon 530 bin 955 TL olduğu görülüyor.
Şirketin 713 çalışanı olduğu düşünülürse, bir işçinin aylık gideri 11 bin 282 TL olarak hesaplanabiliyor. Asgari ücretin 2 bin 800 TL olduğu 2021 yılında Kültür A.Ş.'nin 713 kişilik kadrosundaki bir çalışanın ortalama 11 bin 282 TL gider oluşturması dikkate değer bir başka unsur olarak ön plana çıkıyor.