Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle yaşanan seçim tartışmaları üzerine hukukçu Ömer Faruk Eminağaoğlu, “ivedi” istemiyle YSK’ye başvurdu.
Seçimlerin yasal sürece göre 18 Haziran’da yapılması gerektiğini aktaran Eminağaoğlu, “seçime yönelik gerekli düzenlemelerin yapılması, il ve ilçe seçim kurullarının bilgilendirilmesi, çalışmaların başlatılmasını” istedi ve “gerekli işlemlerin yapılmamasının yaratabileceği hukuki ve fiili sorunların görev suçu oluşturacağı” uyarısında bulundu.
Başvuruda, seçimlerin neden 18 Haziran’da yapılması gerektiğine yönelik de hukuki ayrıntılara yer verildi. Bunlardan öne çıkanlar şöyle:
- Seçimlerin yenilenmesi yetkisi, anayasaya göre sadece TBMM ve cumhurbaşkanına tanındı. Seçimlerin geri bırakılması (ertelenmesi) yetkisi, sadece savaş haline özgü olarak sadece TBMM’ye tanınan yetkidir.
- Seçimlerin yapılamaması durumu, seçimlerin yenilenmesi veya geri bırakılması değildir. Böyle bir durumda yeni seçim tarihini YSK belirler.
- 1961 ve 1982 anayasalarında seçimlerin geri bırakılması konusunda TBMM tek yetkili organ olarak görüldü. Geri bırakma nedeni olarak da sadece savaş hali kabul edildi.
- 1982 Anayasası hazırlanırken Danışma Meclisi tarafından “sıkıyönetim ve olağanüstü hallerin de seçimlerin geri bırakma nedeni olabileceğini” düzenledi ancak bu bölüm metinden çıkarıldı.
GÖREVİNİ YAPMALI
- Hiç kimse veya organ, kaynağını anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz. YSK de seçimleri yapamama gibi gerekçe ileri süremez. Böyle bir durum, varlık nedenine aykırı hareket etmesi, kaynağını anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanması, anayasanın dışına çıkması, Yüce Divan’da yargılanmayı gerektiren bir görev suçu işlemesi demektir. Anayasa koyucu, YSK’ye her durumda seçimleri yapmakla görevlendirmiştir.
- YSK, gerektiğinde 60 günden de daha kısa bir seçim takvimi oluşturarak anayasal ve yasal görevini yerine getirmek durumunda.
Savaş hali ile ifade edilen, uluslararası hukuka göre meşru görülen bir savaş halidir.
OHAL ENGEL DEĞİL
- Yurdun bir yerinde, bir bölgesinde veya tamamında OHAL ilan edilmesi, seçimlerin yapılmasına engel olmayıp, geri bırakılması nedeni de değildir. 4 Yürüyen bir seçim sürecinde, bir başka önlem alınması olanağı kalmadan oy verme hakkı ortadan kalkmış ise ancak o durumda seçimlerin yapılamaması gündeme gelebilir.