Politik, kültürel ya da tarihi geçmişi daha doğru şekilde yansıtmak amacıyla yapılan bu değişikliklere birçok ülke dahil oldu.
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu, kimini yeni adıyla bildiğimiz kimini ise eski adıyla daha önce belki de hiç duymadığınız ülkelere bir bakalım.
Hollanda'dan Netherlands
Hollanda aslında hepimiz için kabul edilmiş bir isim olsa da ülke 2020’de resmî olarak "Netherlands" adını kullanmaya karar verdi. Holland aslında ülkenin sadece iki bölgesini ifade ediyordu ve bu yüzden de ülkenin geri kalanı göz ardı ediliyordu. Bu yüzden de bütün ülkeyi kapsayan isim olarak "Netherlands" tercih edildi.
Makedonya'dan Kuzey Makedonya
Uzun yıllardır Makedonya ve Yunanistan arasında isim konusunda bir anlaşmazlık vardı. Yunanistan, Makedonya isminin kendi topraklarındaki bir bölgeyle aynı adı taşıdığı için sorun yaratabileceğini savunuyordu.
2019’da ise bu anlaşmazlık sona erdi ve Makedonya resmen "Kuzey Makedonya" oldu.
Svaziland’dan Eswatini
2018’de Afrika’daki küçük bir krallık olan Svaziland, 50. bağımsızlık yıl dönümünde adını "Eswatini" olarak değiştirdi. Kral III. Mswati, bu değişikliği yaparken hem ülkenin yerel diline geri dönmek hem de kolonyal geçmişten uzaklaşmak istediğini belirtti.
"Eswatini" ismi ise Svazi dilinde "Svazilerin (yerlilerin) ülkesi" anlamına geliyor. Kral, konuşmalarında sık sık ülkenin adının Svaziland yerine yanlışlıkla Switzerland (İsviçre) olarak anıldığını belirterek de bu kararı biraz da bu karışıklığı gidermek amacıyla aldıklarını dile getirmişti.
Çek Cumhuriyeti’nden Czechia (Çekya)
Çek Cumhuriyeti, 2016’da kısa ve kolay hatırlanabilir bir isim kullanmak amacıyla "Czechia yani Çekya” adını benimsedi.
Aslında uzun süredir bu ismi kullanmak isteyen yetkililer, dünyanın birçok yerinde Çek Cumhuriyeti’nin isminin doğru telaffuz edilmediğini fark etmişlerdi.
Başlangıçta bazı Çekler bu ismi benimsemekte zorlandı ama zamanla alıştılar.
Burundi’den Myanmar’a
Burma olarak bildiğimiz ülke, 1989’da askerî rejim tarafından "Myanmar" adını aldı. Burma, aslında ülkenin en büyük etnik grubunu ifade ederken, Myanmar, daha kapsayıcı bir isim olarak tercih edildi.
Bu değişiklik bazı ülkeler tarafından hemen kabul edilmedi ve hâlâ Burma ismini kullananlar mevcut. Ancak uluslararası platformlarda Myanmar adı daha sık duyulmaya başlandı.
Ceylon’dan Sri Lanka
1972’de Ceylon, resmen Sri Lanka oldu. Eski adı, ülkenin İngiliz koloni dönemine ait bir mirastı. Bağımsızlık kazanıldıktan sonra bu ismin değiştirilmesi de kaçınılmazdı. "Sri Lanka" ismi, Sanskritçe’de "Parlak Ülke" anlamına geliyor ve ülkenin kültürel ve tarihi köklerine daha fazla saygı gösteren bir seçim olarak kabul edildi.
Turkey’den Türkiye
2022’de ise biz de isim değiştiren ülkeler arasına girdik. Uluslararası arenada “Turkey” olan adımız biliyorsunuz ki İngilizcede “hindi” demek. Bu da hâliyle imaj açısından olumsuz bir etki yaratıyordu.
Ulusa kimliği pekiştiren bir adım olarak değerlendirilen bu isim değişikliği ile artık ülkemizin resmî adı tüm dünyada Türkiye olarak kullanılıyor.
Hindistan'dan Bharat
Hindistan, resmî olarak uzun zamandır hem "India" hem de "Bharat" adını kullanıyor. Ancak son zamanlarda, ülkenin "India" yerine sadece "Bharat" olarak anılmasına dair bir tartışma gündeme geldi.
"Bharat" ismi, Sanskritçede Hindistan’ı ifade eden antik bir isim ve Hindistan Anayasası’nda da resmî olarak yer alıyor. Ancak İngiliz koloni döneminden kalma "India" ismi uluslararası arenada daha yaygın olarak kullanılıyor.
2023’te bu tartışmalar özellikle yoğunlaştı. Hükûmet yetkilileri, özellikle uluslararası toplantılarda ve resmî belgelerde "Bharat" ismini öne çıkarmaya başlasa da henüz net olarak bir isim değişikliği söz konusu değil.
Persia'dan İran'a
İran, uzun bir süre boyunca dünya genelinde "Persia" olarak biliniyordu. Bu isim, özellikle Batı dünyasında Pers İmparatorluğu’nun zengin kültürel mirasını ve tarihsel gücünü simgeliyordu.
Ancak 1935’te Şah Rıza Pehlevi, resmî olarak ülkenin adının "Persia" yerine "Iran" olarak anılmasını istedi. Bu değişiklik İran’ın sadece Pers kökenli değil, birçok farklı etnik gruba ev sahipliği yaptığını vurgulayan daha kapsayıcı bir isim olarak görüldü.
İsim değişikliği, uluslararası arenada da kabul gördü ve o tarihten itibaren ülke resmen "İran" olarak anılmaya başlandı. Ancak "Persia" adı özellikle tarihsel ve kültürel bağlamda hâlâ sıkça kullanılıyor.
Doğu Pakistan’dan Bangladeş’e
Bangladeş’in tarihindeki en büyük dönüm noktası, 1971’de Doğu Pakistan’dan ayrılarak bağımsız bir devlet hâline gelmesiydi.
1947’de Britanya Hindistanı’nın bölünmesiyle, Pakistan iki ayrı coğrafi bölgeden oluşuyordu: Batı Pakistan (günümüz Pakistan’ı) ve Doğu Pakistan (günümüz Bangladeş’i). Ancak bu iki bölge arasında büyük kültürel, dilsel ve ekonomik farklar vardı.
1971’deki şiddetli iç karışıklıklar ve ardından gelen savaş, Doğu Pakistan’ın Batı Pakistan’dan bağımsızlığını kazanma sürecini başlattı. 9 ay süren bağımsızlık mücadelesinin ardından, 16 Aralık 1971’de Bangladeş resmî olarak bağımsızlığını ilan etti.
Kaynaklar: World Population Review, BBCBu içerikleri de inceleyebilirsiniz: