Bu fark, kişisel özellik olmaktansa biraz daha kapsamlı bir konu. Biyolojik ve çevresel faktörler de işin içine girince uyku düzeni değişiyor.
Vücudumuzun kendini yenilediği, zihnimizin dinlendiği ve genel sağlığımız için hayati öneme sahip uykunun karmaşık süreçlerinden olan bu konuya da açıklık getirelim.
Uykunun biyolojik yönü, sinir sistemimizin ve beyin kimyasallarımızın nasıl çalıştığına dayanıyor.
Uykunun erken evrelerinde meydana gelen beyin aktivitesi patlamalarına “uyku iğcikleri” adı veriliyor. Her iki uyku türünün sebebi için çok fazla araştırma olmasa da bilim insanlarının yaptığı bazı testler, konuya ışık tutuyor.
EEG’de (elektroensefalogram: beyindeki elektriksel hareketleri ölçen test), bu uyku iğcikleri ölçülüyor ve miktarlarındaki farklılıkların uyurken sese ne kadar tepki verildiğinin değiştiği görülüyor.
Daha fazla uyku iğciğine sahip kişiler, yüksek seste bile rahatlıkla uyuyabilirken daha az uyku iğciği olanlar, sese daha duyarlı oluyor.
Çevremiz de uyku derinliğimizde önemli bir rol oynuyor.
Gürültülü bir ortamda veya rahatsız bir yatakta uyumaya çalışıyorsanız, uyku kaliteniz düşebiliyor. Ayrıca modern yaşamın getirdiği stres ve anksiyete, gece boyunca rahat bir uyku çekmeyi zorlaştırıyor.
Günlük yaşam tarzımız ve alışkanlıklarımız da uykumuzu etkiliyor.
Düzenli egzersiz yapanların, sağlıklı bir diyet programı uygulayanların, uyku rutini oluşturanların derin uykuya geçişi daha kolay olabiliyor. Ancak kafein ve alkol gibi maddeler, uyku düzenini bozarak hafif uyumanıza yol açabiliyor.
Özellikle akşam saatlerinde kafein tüketiyorsanız uykunun REM evresine geçişini engelliyor ve gece boyunda daha sık uyanıyor olabilirsiniz.
Uyku bozukluklarını da eklemek gerek.
Hafif uykunun sebepleri arasında uyku apnesi gibi faktörler de var. Nefes almanın bozulması, sık sık uyanmaya neden olurken uyku kalitenizi önemli ölçüde düşürüyor. Narkolepsi (uyku hastalığı) ve huzursuz bacak sendromu gibi rahatsızlıklar da hafif uykunun nedenleri arasında.
Baktığınızda uykunuzu hafif veya derin yapan tek bir sebep yok. Bu yüzden de eğer uyku düzeninizden şikâyetçiyseniz hayatınızda bazı şeyleri değiştirme vakti gelmiş demek olabilir.
Kaynaklar: Sleep Foundation, Sleep, Amerisleep, Science, Sleep Junkie, Every Day Healthİncelemek isteyebileceğiniz diğer içeriklerimiz: