Bilimin ve teknolojinin ilerlemesiyle tıpta aklımızın almayacağı gelişmelerle karşı karşıya geliyoruz. Hiç şüphesiz bunlardan biri de organ nakilleri.
Karaciğer, böbrek, kalp… Bunların nakillerini normalleştirdik bile. Peki ya göz? Göz nakli diye bir şey var mı?
Temelden başlayalım, organ nakli nedir?
Organ nakli, hastalıklı veya işlevini yitirmiş bir organın yerine sağlıklı bir organın yerleştirilmesi işlemine deniyor. Bunun için; donör ve alıcı arasındaki doku ve kan grubunun uyumlu olması gerek.
Donörden alınan organ, soğuk depolama solüsyonlarında korunuyor ve nakil olacak hastanın problemli organı çıkartıldıktan sonra donörün sağlıklı organı yerleştiriliyor.
Göz nakli mümkün mü?
2023’e kadar, göz nakli sadece kornea naklinden ibaretti. Mayıs 2023’te New York University Langlone Health’te, dünyanın ilk tam göz nakli yapıldı. 21 saat süren ameliyatta; sol gözün tamamı, etrafındaki kemik yuvası, ve kan damarları nakledildi.
Göz nakli ameliyatı yapılan, gerilim hattı işçisi Aaron James; 2021 yılında yaşadığı elektrik kazası sonucunda sol kolunu, sol gözünü, çenesini ve burnunu kaybetmişti.
Ancak James, görme yetisi kazanamadı.
Her ne kadar James tekrardan bir göze sahip olsa da donörün optik sinirlerinnin James’in beynine bağlamak mümkün değil. Retinadan beyne bilgi gönderen optik sinir, merkezi sinir sisteminin bir parçası ve bu sistemin nasıl yenileneceği hâlâ bir gizem.
James'in gözü ameliyattan 5 ay sonra ışığa biraz tepki vermeye başladı. Belki ileride teknoloji ve bilim geliştikçe tam görme yetisine bir çare bulunabilir ancak şimdilik göz naklinde bu noktadayız.
Kaynaklar: Nature, BBCGöz atabileceğiniz daha fazla içerik: