Sırf tat farkından dolayı bazı yiyecek ve içecekleri özellikle sıcak bazılarını ise özellikle soğuk tüketmeyi tercih ederiz.
Peki yiyecek ve içecekler soğukken ve sıcakken neden farklı tatlar algılarız?
İnsanlar ateşi keşfetmeden önce yemekleri yalnızca soğuk yemek mümkündü.
Ancak ateşin keşfiyle birlikte yiyecekler pişirilmeye başlandı ve sıcak yiyecek, soğuk olanına göre daha çok tercih edildi. Çünkü vücudun soğuk yiyecekleri sindirmesi, sıcak yiyeceklere göre çok daha zahmetliydi ve insanlar da bunun farkındaydı.
Soğuk yiyecekleri sindirmede en çok tükürük ve mide suları rol oynar. Fakat yiyeceklerin ısıtılması ya da pişirilmesi, gıdada kimyasal reaksiyonlara ve değişimlere neden olur. Bu değişimlerle birlikte sindirim de çok daha fazla kolaylaşır.
Ayrıca araştırmalar, pişmiş buğday ve tahıllardan %30 daha fazla enerji, pişmiş baklagillerden de %90 daha fazla enerji aldığımızı gösterir. Yine sindirimin kolay olmasının yanı sıra yiyecekleri pişirmek, gıda kaynaklı ortaya çıkabilecek birçok hastalığın önüne geçer.
Sıcak bir yiyecek, aynı zamanda duyularımızı harekete geçirir ve bu sebeple bize daha lezzetli gelir.
Öte yandan beyne tatla ilgili elektrik sinyalleri gönderen kanallar ve tat tomurcukları, yemeğin sıcaklığı yüksek olduğunda daha yüksek bir işlev gösterir. Hem yiyecekler hem de sıvılar, sıcakken ağzımızda daha ekşi, daha tatlı veya daha tuzlu bir hissiyat uyandırır.
Ayrıca bir şey soğuk olduğunda, olduğundan daha acı bir tat verir. Örneğin kahve genellikle sıcak tüketilir çünkü kahvenin acı tadı, kahve ısıtıldığında maskelenebilir. Elbette kahvenin yoğun aromasını almayı sevenler, özellikle soğuk da tercih edebilir.
Aslında dilimizdeki lezzetle ilgili mesajları ileten o minik reseptör kanalları, madde soğukken o kadar da iyi çalışmaz. Fakat bu durum tüm yiyecek ve içeceklerin sıcak olanının daha iyi olduğu anlamına da gelmez. Sıcaklık yalnızca lezzet yoğunluğunu arttırır.
Özetle yiyecek ve içeceklerin soğuk veya sıcakken farklı tatlar vermesi, tat tomurcukları ve reseptör kanallarının etkisiyle mümkün olur.
Kaynaklar: National Library of Medicine, Science ABCİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: