Haber7 - ÖZEL
Karanlık odaklar ve örgütlerin de katıldığı Gezi Kalkışması'nın 10'uncu yıl dönümünde, seçim hezimeti yaşayan muhalefetten bazı gruplar, yeniden meydanları ateşe vermek için girişimlerde bulunuyor.
Birgün gazetesi birkaç gündür "Gezi yol gösteriyor" manşeti atarak malum grupları harekete geçirmeye çalışıyor.
Türkiye'yi doğrudan ve dolaylı olarak 164 milyar dolar zarara uğratan Gezi Kalkışması'nda isyancıların talepleri nelerdi?
GEZİ İSYANCILARININ 'GERİCİ' TALEPLERİ
Taksim Dayanışma Platformu adıyla örgütlenen ve Türkiye'ye ileriye taşıyacak projelere karşı çıkan 'gerici' gruplar, Yavuz Selim Köprüsü, Yeni İstanbul Havalimanı, Kanal İstanbul, Akkuyu Nükleer Güç Santrali, Hidroelektrik santralleri gibi birçok mega projeyi engellemeye çalıştı.
Taksim Dayanışma Platformu temsilcilerinden Tayfun Kahraman, Derya Karadağ, Eyüp Muhcu, Ali Çerkezoğlu ve Beyza Metin'in yanı sıra ünlü isimlerden Yavuz Bingöl, Halit Ergenç, Ceyda Düvenci, Mahsun Kırmızıgül, Sertap Erener, Sunay Akın ve Ali Sunal, Başbakan Vekili Bülent Arınç ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşerek taleplerini dile getirmişti. Geziciler, bu taleplerini birçok basın açıklamasıyla da gündeme getirmişti.
İşte o talepler:
Taksim'de Topçu Kışlası yapılmasın. Atatürk Kültür Merkezi'nin yıkımına ilişkin girişimler durdurulsun. Eylemcilere müdahale eden başta İstanbul, Ankara, Hatay, Adana Valileri ve Emniyet Müdürleri ile sorumlular görevden alınsın. Vandalların taşkınlıklarına karşı kullanılan biber gazı ve benzeri materyallerin kullanılması yasaklansın. Gözaltına alınan isyancılar serbest bırakılsın, haklarında soruşturma açılmasın. Meydanlardaki eylemler engellenmesin. 3. Köprü (Yavuz Selim Köprüsü) yapılmasın. 3. Havalimanı (İstanbul Havalimanı) yapılmasın. Kanal İstanbul yapılmasın. Nükleer santral (Akkuyu Nükleer Santral) yapılmasın. Hidroelektrik santraller (HES) yapılmasın. Ülkemize ve bölgemize ilişkin savaş siyaseti terk edilsin. Barış talepleri dikkate alınsın. Kentsel dönüşüm mağdurlarının haklı talepleri yerine getirilsin. Muhafazakar erkek egemen politikalar engellensin. Sezaryen ve kürtaja müdahale edilmesin. Tüm cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığına karşı mücadele edilsin. Haydarpaşa Projesi, Tarlabaşı projesi, Galataport, Haliçport, Okmeydanı ve Emek Sinemasının dönüşümünden vazgeçilsin.GEZİ KALKIŞMASI'NIN TÜRKİYE'YE MALİYETİ AĞIR OLDU
Gezi Kalkışması'nın doğrudan maliyeti 1,4 milyar doları aşarken, dolaylı olarak ise ülkeye maliyeti 164 milyar doları buldu.
Yatırımcı algısındaki bozulma, ekonomik göstergeler ve finansal piyasalara ciddi hasar verdi.
1 ayda 8 milyar dolarlık yabancı yatırım çıkış yaptı.
2013'ün haziran ayında piyasalar uzun süren negatif bir döneme girdi, TL varlıklar satış baskısı altında kaldı.
Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri, Gezi olayları ile başlayan ve 3 ay etkisini sürdüren dönemde 164 milyar lira geriledi. Bu dönemde hisselerin fiyatı ortalama yüzde 30 değer kaybetti. Kayıplar dolar bazında ise yüzde 40'a yaklaştı. Halka açık şirketlerin toplam piyasa değeri 163 milyar lira gerileyerek 480 milyar liraya indi.
Oluşan kargaşanın piyasalarda ölçülebilen hasarın yanı sıra kırılıp dökülen, yakılan araç ve mal ile gerek yatırımcı gerekse tüketiciler üzerinde meydana getirdiği psikolojik etki, parasal değeri ölçülmesi neredeyse imkansız olan bir faturaya neden oldu.
Borsa İstanbul 100 (BIST 100) endeksi, mayıs 2013'te gördüğü en yüksek seviye rekorunu 93.398,33 puana taşıdı. Ancak Gezi olayları sonra hızlı bir düşüş trendine girdi.
Gezi olayları öncesinde 1,70-1,80 bandında hareket eden dolar/TL, 2,39'a kadar devam eden bir ralli sürecine girdi. Söz konusu yükseliş sonucu Merkez Bankası, Ocak 2014'te 550 baz puanlık faiz artırımına gitti
Mayıs 2013'te yüzde 4,61 ile tarihi düşük seviyelerine gerileyen tahvil faizleri ise olayların neden olduğu kurdaki yükseliş, enflasyon beklentilerindeki bozulma ve yabancı yatırımcıların satışları ile 3 ayda yüzde 9,25 ile yaklaşık iki katına yükseldi.
Gezi olayları öncesinde yüzde 6,13'e kadar gerileyen yıllık enflasyon, sonraki 3 ayda yüzde 8,88'e kadar yükseldi.
Olaylar öncesinde yüzde 9 seviyelerinde yatay bir seyir izleyen mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı bir yılda yüzde 10 sınırına, ardından yüzde 10,6'ya kadar çıktı.