Dünyaca ünlü Ezine peynirinin sırrı, coğrafi konum itibarıyla Kaz Dağları'nın eteklerinde yetişen koyun, keçi ve ineklerin sütünde gizli. Bu bölgede bulunan hayvanlar, yedikleri kekik ile endemik bitki ve diğer otların karışımı sayesinde hem verimli hem de lezzetli süt üreterek, Ezine peynirinin oluşmasına katkı sağlıyor. Ezine peynirinin yüzde 15’i inek sütü, diğer kısımları ise koyun ve keçi sütlerinden elde ediliyor.
Aynı zamanda coğrafi işareti de bulunan Ezine peyniri bölgeye önemli ölçüde katma değer sağlıyor. Civarda gelişen, tarım ve hayvancılık ekonominin başını çekiyor. Bölgede her yıl yaklaşık 250 ile 300 bin teneke arası Ezine peyniri üretiliyor. 1 teneke ortalama 18 kilogram geliyor. Toptancı ve perakendeciye kilogramı 230 TL satılıyor.
Ezine Peyniri için Şubat 2023’te Avrupa Birliği’ne başvuru yapıldı. 18 Kasım’da askından inildi. Bugün Ezine peyniri Türkiye’den Avrupa Birliği'nden (AB) coğrafi işaret tescili alan ilk peynir oldu.
Bugün Avrupa Birliği’nin coğrafi işaret tescilli 18’inci ürünü olan Ezine peynirinin bölgenin bir markası olmasından dolayı gurur duyduklarını belirten Ezine Belediye Başkanı Güray Yüksel, “İnşallah bundan sonra Avrupa Birliği’ne de ihracat noktasında kapıyı aralamış olacağız. Bu konuda bizlere destek olan Tarım ve Orman Bakanı Sayın İbrahim Yumaklı’ya, Ezine Peynirciler Derneği'ne teşekkür ederim. Bizler küçük bir coğrafyanın gerçekten güzel bir lezzetini tüm Türkiye’ye tanıtmaktan da şehrimiz ve hemşehrilerimiz adına gurur duyuyoruz. İnşallah bundan sonra da Ezine peynirini güzel yerlerde göreceğiz. Ezine peyniri güçlü lezzet yapısını ana floradan etkilenen hem küçükbaş hayvancılığın bölgede yaygın olması, hem de bu lezzetin bir yıl bekletilerek fermente işlemleri gerçekleştirildikten sonra sert ve rota sert kıvamda tüketiciye sunulması. Ama asıl amaç buradaki koyun peynirinin ve bitki örtüsünün süte geçerek tüketicilerin damağında güzel bir lezzet bırakmasıdır” dedi.
Ezine Peyniri ve Mandıracılarını Koruma, Geliştirme Tanıtma Derneği 2’nci Başkanı Ali Atak ise, “Coğrafi işaret için uzun bir süreçten geçti. 2001 yılında Ezine Peynirciler Derneği kuruldu. 2006 yılında Türkiye’de coğrafi işareti aldık. 2021 yılında da Avrupa Birliği için yola çıktık. Bir buçuk yıllık bir çalışmanın sonucunda Şubat 2023’te Avrupa Birliği’ne başvurduk. 18 Kasım tarihi itibariyle askından inerek, bugün de belgemizi aldık. Ezine peynirinin lezzeti bu bölgede yetişen endemik bitkilerdir. 32 çeşit endemik bitki var. Burada yayılan koyun ve keçilerden alınan sütlerden Ezine peyniri yapılıyor. Ezine peyniri içine kesinlikle kimyasal ve sentetik ürün girmemektedir. Sadece deniz tuzu ve şırdan mayası kullanılarak yapılmaktadır. Ondan sonra tüketime sunarız” diye konuştu.