Türkiye 11 ilde yaşadığı asrın felaketinin yaralarını sarmaya çalışırken bir yandan da gündemdeki önemli yasal düzenlemeleri bekliyor. Depremzede vatandaşların da büyük çoğunluğunu ilgilendiren yapılandırma tasarısı ve EYT yasasının önümüzdeki Salı günü Meclis gündemine gelmesi bekleniyor.
ÖNCELİK EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR İÇİN EYT DÜZENLEMESİNDE
Geçtiğimiz hafta toplanması beklenen TBMM Genel Kurulu milletvekillerinin deprem bölgesinde olması sebebiyle tüm partilerin ortak kararı ile 28 Şubat tarihine ertelenmişti. Bu Salı toplanacak olan TBMM Genel Kurulu öncelikli olarak Emeklilikte Yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesini görüşecek.
Komisyondan geçen düzenleme ile 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış vatandaşlar primlerini tamamladıklarında yaş şartı olmadan emeklilik hakkı kazanacaklar. İlk etapta 2 milyon 250 bin kişinin emekli olacağı düzenlemeden 5 milyona yakın sigortalının yararlanması bekleniyor.
DEĞİŞİKLİK OLUR MU?
Yürürlülük maddeleriyle 4 maddeden oluşan EYT yasası komisyonda değiştirilmeden kabul edilmişti. Genel Kurul'da bazı değişikliklerin olabileceği noktasında beklentiler de bulunuyor.
Bunların başında da SSK'lılar için kademeli prim şartının 5 bin güne indirilmesi geliyor. Yine kısmi emeklilik için de yaş şartının 8 Eylül 1999 öncesinde olduğu gibi kadınlarda 50 erkeklerde 55 olması isteniyor.
EMEKLİ MAAŞI NE ZAMAN ÖDENİR?
Yasalarımız emeklilik işlemlerinin başlatıldığı aydan sonraki ay başından itibaren maaş hesabı yapılacağını söylüyor. Bu durumda Mart ayında yapılacak bir başvuru sonunda ilk maaşlar 1 Nisan'dan itibaren hesaplanacak.
Ancak deprem dolayısıyla yasanın geç çıkmasıyla kaybolan hak geri verilebilir. Bu durumda maaşların yine daha önce açıklandığı gibi 1 Mart'tan itibaren başlaması da sağlanabilir.
BAYRAM İKRAMİYESİ DE ALINACAK
Mart ayında başvuran EYT'liler emeklilik hakkı kazanacakları için nisan ayında ödenecek Ramazan bayramı ikramiyelerini de alabilecekler. Emeklilere ödenecek ikramiyelerin bu yıl artırılması da bekleniyor.
BÜTÜN BORÇLAR SİLİNİYOR
TBMM gündeminde olan bir diğer yasa tasarısı ise borç yapılandırması ile ilgili. Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı borç yapılandırmasını içeren taslak ile milyonlarca vatandaşın kamuya olan tüm borçları yapılandırılacak.
Vergi, prim, trafik cezası, köprü geçiş parası, KYK ve GSS borçları, idari ve adli para cezaları, belediyelere olan emlak vergisi, su, çevre temizlik vergisi gibi borçlar yasamın kapsamında bulunuyor.
Borçların hem peşin hem de taksitle ödenme imkanı bulunuyor. Buna göre ana para borcunun üzerindeki gecikme faiz ve cezaları silinirken enflasyon farkı konulacak. Peşin ödeyenler için bu enflasyon farkının yüzde 90'ı da silinecek. Taksitli ödemek isteyenler için ise 48 aya kadar taksit seçeneği sunulacak ve küçük katsayılar eklenerek faizler yine silinecek.
Taksitlerde uygulanacak katsayılar ise şöyle belirleniyor:
12 taksit: 1,0918 taksit: 1,1324 taksit: 1,1836 taksit: 1,2748 taksit: 1,36Bu arada 2 bin lira ve altında olan borçlar herhangi bir başvuruya gerek olmadan tamamen silinecek. Bu kapsamda 7.6 milyon kişinin 4.6 milyar liralık borcu terkin edilmiş olacak.
Borcu bulunan 3 milyon 277 bin 5 işyeri ve 14 milyon 613 bin 574 sigortalının SGK'ya olan borçları yapılandırılacak. 2 bin liranın altında borcu terkin edilecek 332 bin 450 işyeri düşüldüğünde, işyeri sayısı 2 milyon 944 bin 555 olacak. Öğrenim kredisinde 1.4 milyon kişinin 4.5 milyar liralık gecikme zammından vazgeçiliyor.
YAPILANDIRMA EYT'LİYİ KOLAY EMEKLİ EDECEK
Yapılandırma sadece borcu olanları değil EYT'lileri de yakından ilgilendiriyor. Prim borcu olduğu için emekli olamayan EYT'liler yapılandırmaya başvurarak borçlarının faizlerini sildirecek, taksite böldürebilecek ve kolay ödemelerle borçtan kurtulup emekli olabilecek.
Yine borçlanma yapmak isteyen EYT'liler bunun sonunda emekli olabilecekse kredi imkanına da kavuşabilecek. Daha önceki yapılandırma yasalarında emekli olabilecek durumdaki sigortalılar için borçlanma miktarları ya da borçları kadar kamu bankaları kredi açmış ve geri ödemeleri emekli maaşından karşılanmıştı. Bu yapılandırma yasası ile de bu imkan getirilirse birçok EYT'li finansman sıkıntısı yüzünden yapamadığı borçlanmasını yapıp emekli olabilecek.