Emeklilikte yaşa takılanları (EYT) ilgilendiren yasal düzenlemenin detayları açıklanarak Meclis'e sunuldu.
Meclis'e sunulan yasa teklifi içerisinde kademeli prim tablosu da yer aldı. Buna göre EYT'liler için yaş şartı kaldırılırken emeklilik için gereken prim gün sayısı 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında değişecek.
KADEMELİ PRİM GÜNÜ İLE NASIL EMEKLİ OLUNACAK?
Teklifte yer alan düzenlemeye göre, EYT’liler SSK’lı ise 506 sayılı Kanunun geçici 81. maddesinin birinci fıkrasının B bendine göre emekli olabilecek. Kadınlar 20 yıl, Erkeklerde ise 25 yıl hizmet süresi aranacak. Erkeklerde 24 Kasım 1980’e kadar sigortalılık girişi olanlar 5 bin günle, kadınlarda ise 24 Mayıs 1985’e kadar girişi olanlar 5 bin günle emekli olabilecek.
Gün sayısı ise kademeli olarak artış gösterecek.
9 Eylül 1981 - 23 Mayıs 1984 arası sigortalı olan kadınlar 5000 günle9 Eylül 1976- 23 Mayıs 1979 arası sigortalı olan erkekler 5000 günle24 Mayıs 1984 - 23 Mayıs 1985 arası sigortalı olan kadınlar 5000 günle24 Mayıs 1979-23 Kasım 1980 arası sigortalı olan erkekler 5000 günle24 Mayıs 1985-23 Mayıs 1986 arası sigortalı olan kadınlar 5075 günle24 Kasım 1980 - 23 Mayıs 1982 arası sigortalı olan erkekler 5075 günle
24 Mayıs 1986- 23 Mayıs 1987 arası sigortalı olan kadınlar 5150 günle24 Mayıs 1982-23 Kasım 1983 arası sigortalı olan erkekler 5150 günle24 Mayıs 1987-23 Mayıs 1988 arası sigortalı olan kadınlar 5225 günle24 Kasım 1983-23 Mayıs 1985 arası sigortalı olan erkekler 5225 günle24 Mayıs 1988- 23 Mayıs 1989 arası sigortalı olan kadınlar 5300 günle24 Mayıs 1985- 23 Kasım 1986 arası sigortalı olan erkekler 5300 günle24 Mayıs 1989- 23 Mayıs 1990 arası sigortalı olan kadınlar 5375 günle24 Kasım 1986- 23 Mayıs 1988 arası sigortalı olan erkekler 5375 günle
24 Mayıs 1990 - 23 Mayıs 1991 arası sigortalı olan kadınlar 5450 günle24 Mayıs 1988- 23 Kasım 1989 arası sigortalı olan erkekler 5450 günle24 Mayıs 1991- 23 Mayıs 1992 arası sigortalı olan kadınlar 5525 günle24 kasım 1989- 23 Mayıs 1991 arası sigortalı olan erkekler 5525 günle24 Mayıs 1992-23 Mayıs 1993 arası sigortalı olan kadınlar 5600 günle24 Mayıs 1991-23 Kasım 1992 arası sigortalı olan erkekler 5600 günle24 Mayıs 1993- 23 Mayıs 1994 arası sigortalı olan kadınlar 5675 günle24 Kasım 1992-23 Mayıs 1994 arası sigortalı olan erkekler 5675 günle
24 Mayıs 1994- 23 Mayıs 1995 arası sigortalı olan kadınlar 5750 günle24 Mayıs 1994- 23 Kasım 1995 arası sigortalı olan erkekler 5750 günle24 Mayıs 1995- 23 Mayıs 1996 arası sigortalı olan kadınlar 5825 günle24 kasım 1995 - 23 Mayıs 1997 arası sigortalı olan kadınlar 5825 günle24 Mayıs 1996- 23 Mayıs 1997 arası sigortalı olan kadınlar 5900 günle24 Mayıs 1997- 23 Kasım 1998 arası sigortalı olan erkekler 5900 günle24 Mayıs 1997- 23 Mayıs 1998 arası sigortalı olan kadınlar 5975 günle24 Kasım 1998- 8 Eylül 1999 arası sigortalı olan erkekler 5975 günle24 Mayıs 1998- 23 Mayıs 1999 arası sigortalı olan kadınlar 5975 günle24 Mayıs 1999- 8 Eylül 1999 arası sigortalı olan kadınlar 5975 günle
TEMEL NOKTA YAŞ ŞARTIYDI, O DA KALKTI
Kademi prim günü ile ilgili açıklama yapan KPMG İş ve Sosyal Güvenlik Hizmetleri Lideri İsmail Sevinç, "Düzenlemede bir sürpriz yok. 5000 gün mü olacak yoksa kademeli geçişteki günler mi korunacak gibi flu bir alan vardı sadece o nokta netlik kazandı. Emeklilik için kademeli geçiş dediğimiz, kişilerin yaş dışında gün şartı da aranan bir sistem var.Meclis'e sunulan düzenleme ile kademeli geçiş sistemindeki günler korundu. Bu çok önemli bir detay değil, sadece bazı vatandaşların biraz daha fazla prim borçlanması yapması gerekebilir. Burada temel nokta yaş şartıydı ve yaş kalktı. Düzenleme beklendiği gibi çıktı diyebiliriz." dedi.
EMEKLİ OLMAK İÇİN ŞİMDİ TALEPTE BULUNMAYINEYT düzenlemesinin henüz yasalaşmadığını vurgulan Sevinç, "Bazı vatandaşlar heyecandan şimdiden başvuru yapıyor. Henüz düzenleme yasalaşmadı. Bu başvurular SGK'nın önüne geldiğinde reddetmek zorunda. Yasa öncesi başvurup reddedilenler yeniden başvurmak zorunda kalacak." uyarısında bulundu.KADEMELİ GÜN ŞARTININ DETAYLARI
Kademeli prim günü sürecini anlatan Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman ise, "4447 sayılı kanunun çıktığı tarih 8 Eylül 1999. Şu anda yapılan değişiklikte dikkate alınan tarih 8 Eylül 1999 olmasının sebebi de bu 4447 sayılı kanun. Burada tarihin esnemesi ile ilgili talepler oluşmuştu. 4447 sayılı kanun, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilerek 2002 yılında ise yeniden 4759 olarak yürürlüğe girdi. Bunlar 8 Eylül 1999 tarihinin değişkenlik olabilecek alternatiflerinden bir tanesiydi. Ama yasa tasarısına baktığımızda burada tarihe vurdu ancak SSK ve BAĞ-KUR açısından konusu dikkate aldığımızda 8 Eylül 1999 tarihinin geçici maddelerde 23.5.2002'de gelen 4759 sayılı kanun hükümleri uygulanır demesi sebebi ile bunu açıkça görebiliyoruz.
23 Mayıs 2022'de gelen 4759 sayılı kanun hükmü maddelerine göre; SSK'lılar için kademeli yaş kademeli gün.BAĞ-KUR'lular için gün kademesi artmadı ama kademeli yaş artışı. Devlet memurları için gün kademesi yok ama kademeli yaş artışı.
Kanun teklifi buradaki kademeli yaş artışını durduruyor. Yani hiç bir şekilde kademeli yaşa gerek yok. Bundan sonra yaşa bakmadan emekli et diyor. Ama kanun telifin kademeli günle ilgili bunu söylemiyor. 8 Eylül 1999'da kademeli gün gelmişti sonra Anayasa Mahkemesi iptal etmişti. İlk gelen kanunda artışlar 150 gün 150 gün şeklinde. Yaş periyodu ise 2 yıl 2 yıl şeklindeydi. Daha sonra 2002'de yasaya dönüştürülen düzenlemede ise, kademeli gün 75 gün 75 gün arttı, yaşlar 1'er yaş olarak arttı. Son gelen kanuna göre ise kademeli günü dikkate alarak emekli et deniyor." açıklamasında bulundu.
E-DEVLET'DEN ÖĞRENEBİLİRSİNİZ
E-Devlet’e girerek “Ne zaman emekli olurum?” diye sorgulama yapıldığında kaç prim gününe tabi olunduğu görülebiliyor.
EKSİK PRİM GÜNLER BORÇLANMA YAPILABİLECEK!Emeklilik için belirlenen prim günü eksik olan EYT'liler bu eksik günleri askerlik ve doğum gibi hizmet borçlanması yaparak kapatabilecekler. Ancak yaptırdıkları borçlanmaya rağmen prim gününü tamamlayamayan EYT'liler çalışarak prim günlerini tamamlayacaklar ya da 1260 güne kadar olan süreyi isteğe bağlı sigorta primi ödeyebilecekler. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar ancak borçlanma yaparak sigorta girişini 8 Eylül 1999 öncesine çekerek EYT'li olabilecek.
EYT MAAŞ HESAPLAMASI NASIL YAPILACAK
Emeklilikte yaşa takılanlar için maaş hesaplamasında şu 3 dönem önemli;
- 1999 yılı öncesi- 1999 – 2008 yılları arası- 2008 yılı sonrası
EYT maaş hesaplaması yapılırken şu kriterler dikkate alınacak- İşçinin aylık kazancı,- Çalışma süreleri- İşçinin çalıştığı yıl,- Çalışanın çalışma süresine ara verip vermediği,- İşçinin yaşının dolmasını beklerken ödediği fazladan prim miktarı