Everest Dağı’nın zirvesine tırmanan dağcılar, bu devasa yapının aslında sürekli büyüdüğünü fark etmiş midir?
Belki değil ama bilim insanları bu devinimle ilgili birçok ilginç gerçeği ortaya çıkardı.
Everest’in yükselmesindeki temel sebep, tektonik plakalar.
Everest Dağı’nın zirvesi, aslında bir zamanlar okyanus tabanında bulunan gri kaya parçalarından oluşuyor. Bu kayalar, yavaş yavaş hareket eden tektonik plakalar sayesinde günümüzde neredeyse 9.144 metre yükseklikte bulunuyor.
Gezegenimizin kırılgan dış kabuğunu oluşturan bu plakalar, sürekli olarak birbirlerine karşı hareket ediyor ve bu hareket, dağların oluşumuna neden oluyor.
Tibet ve Nepal sınırında yükselen Everest, Hint ve Avrasya tektonik plakalarının milyonlarca yıl önceki çarpışmasının bir sonucu olarak şekillendi. Çarpışma, Himalaya Dağları’nı oluşturan 2.414 kilometre uzunluğundaki devasa bir sıradağın ortaya çıkmasına neden oldu.
Everest Dağı hâlâ yükseliyor çünkü Hint ve Avrasya plakaları çarpışmaya devam ediyor.
Hindistan, her yıl birkaç santimetre kuzeye doğru kaymaya devam ediyor ve bu sürekli çarpışma Everest’in yüksekliğini her yıl ortalama 4 milimetre artırıyor. Ancak bu büyüme, her zaman düzenli ve sorunsuz gerçekleşmiyor.
Hint plakası, Avrasya plakası altına ilerlerken, bu hareket bazen yer kabuğunda büyük baskılara neden oluyor. Bu baskılar bir noktada kırılma noktasına ulaştığında, depremler meydana geliyor ve bu sarsıntılar Everest’in yüksekliğinde ani değişimlere yol açabiliyor.
2015 yılında Nepal’de meydana gelen depremde olduğu gibi bazı durumlarda dağ küçülebilir veya büyüyebilir. Her ne kadar erozyon Everest’in yükselişini yavaşlatsa da tektonik plakalar arasındaki bu jeolojik dans devam ettiği sürece Everest’in yükselişi de sürecek.
Kaynaklar: National Geographic, BBCİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: