Santrallerin yönetilmesi amacıyla Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) mühendisleri tarafından yerli ve millî imkânlarla geliştirilen EÜAŞ Otomasyon Sistemi (EOS) geliştirdiklerini anlatan Genel Müdür İzzet Alagöz, Türkiye’nin bunu yapabilen 5 ülkeden biri olduğunu söyledi. 12. Türkiye Enerji Zirvesi’nde değerlendirmelerde bulunan İzzet Alagöz “Şu anda 17’inci santralde uygulama yapıyoruz. Dünyanın en hızlı mikro işlemcisini kullandığımız ve en hızlı arıza analizini yapabildiğimiz EÜAŞ Otomasyon Sistemleri, dünyada sadece Amerika, Almanya, İsviçre ve Japonya’nın yapabildiği, bizim de bunu başararak 5’inci ülke olduğumuz bir kontrol sistemi” dedi.
Bütün sistemlere sürekli siber saldırı yapıldığını dile getiren Alagöz “Siber saldırıya karşı koruma kalkanı var ama sistem üreticisine karşı hiçbir kalkan yok. Sistemi kuran kişiye karşı koruyamazsınız, elinde anahtarları var. Biz ‘arka kapıları olmayan’ bir sistemi işletebilmek için o sistemi kendimiz kurmak zorundayız. Eğer sistemi bir başkasına kurdurursak hiçbir zaman yüzde 100 güvenli olmayacaktır. EOS, bu yönü ile Türkiye’nin en güvenli kontrol sistemi. Sistemi kuran biziz, arka kapısı yok. Bir santralin gaz vanasını açma, ateşleme, soğutma, ısıtma gibi işlemlerini yönetirken herhangi bir yanlış düğmeye bastığınızda santral kapanıyor. Erişilmesi mümkün olmayan bir sistem geliştirdik” diye konuştu.
Sistemi geliştirmek için yaklaşık 5 milyon dolar yatırım yapıldığını ifade eden Alagöz “Bir yılda sadece EÜAŞ için 100 milyon dolara yakın bir tasarruf sağlayacak bir sistem. Kendi santrallerimize uygulayarak bu tasarrufu elde ediyoruz” bilgisini verdi.
YERLİ JENERATÖR GELİYOR
Alagöz, ayrıca Mart 2023’te yüzde 100 yerli türbin, yerli jeneratör ve yerli kontrol sistemini sahaya indirecekleri müjdesini verdi. Alagöz “Artık ayağa kalkmamızın zamanı geldi. Bütün dünyaya başkaldırdığımız bir zamanda, bütün dünyaya dik duruş sergilediğimiz bir zamanda mühendislik olarak başkalarının mühendisliği ile ayakta duramayız. Sakarya Nehri üzerinde biz ait olan bir santral var; Adnan Menderes’in açılışını yapmış olduğu, adı da Hasan Polatkan olan santral 62 yaşına ulaştı. Artık türbin de jeneratör de ömrünü tamamladı. Türkiye’deki yerli mühendisliğin Sakarya’dan ayağa kalkmasını bekliyoruz. Necip Fazıl Kısakürek’in şiirinde söylediği gibi, ‘Yüz üstü çok süründün, ayağa kalk Sakarya.’ Biz de Sakarya Nehri üzerinde ayağa kalkacağız. Yüzde 100 yerli türbin, yerli jeneratör ve kontrol sistemi orada kullanılacak” açıklamasını yaptı.