Seçim öncesi birbiri ardına sıralanan “müjde”lerle piyasada para bolluğu yaratan ve ekonomik krizi saklamaya çalışan iktidar, bu kapsamda tedavüldeki büyük kupürlü banknot sayısını da artırıyor.
Merkez Bankası’nın güncel verilerine göre Mart 2022’de 536 milyon adet olan tedavüldeki 200 TL’lik banknot sayısı Mart 2023’te 1 milyar 77 milyon adedi aştı. Bu tür gelişmeler ekonomi uzmanları tarafından yüksek enflasyonun temel bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Zaten bu paranın alım gücüne bakıldığında durum net olarak ortaya çıkıyor. En büyük banknot olan 200 TL tedavüle girdiği 2009 yılından bugüne yüzde 647 değer kaybetti. O gün 200 TL’ye dolan bir alışveriş sepeti için bugün 1495 TL ödemek gerekiyor.
"200 AVRO GÖRMEDİM"
Cumhuriyet olarak iktidarın her fırsatta Türkiye’yi kıskandığını dile getirdiği Almanya’nın 200 Avroluk banknotu ile Türkiye’nin en büyük banknotunu kıyasladık. 200 Avro ile Almanya’da 700 Avroluk olan ortalama bir ev kirasının yarıya yakını ödenebilirken Türkiye’de 200 TL ile 7 bin TL’yi aşan ortalama kiranın yüzde 2’si ödenebiliyor. Frankfurt’ta yaşayan bir öğrenci olan Berfin P’ye bu kıyaslamayı sorduğumuzda şu yanıtı verdi:
“Almanya’da neredeyse hiç 200 Avroluk banknot görmedim. En fazla 50 Avro taşıyor insanlar. Türkiye’ye geldiğimde kuzenim marketten yumurta ve peynir almak için 200 TL ile evden çıkınca çok şaşırmıştım. Almanya’da otomatlar almaz o parayı hatta bankadan bile özellikle istemen gerekiyor 200 Avro’yu yoksa hep 100’lük veriyorlar.”
TL’deki erime karşısında iktidarın yeni banknot basacağını dillendiren ilk isimlerden biri eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşcu olmuştu. Babuşcu, 5 TL’lik demir para ve 500 TL’lik banknotlar için darphanede hazırlıklar yapıldığını dile getirmişti. Son olarak Prof. Dr. Özgür Demirtaş geçtiğimiz hafta yaptığı bir sosyal medya paylaşımında “Bakkala bile giderken yanımızda bir avuç dolusu para taşımamız gerekiyor. 500 ve 1000 TL’lik banknotları çıkarın. Olan oldu” ifadelerini kullandı.
(Şenol Babuşcu)"YENİ BANKNOT BASILMAK ZORUNDA"
Sorularımız üzerine yeni banknot basımının neredeyse bir mecburiyete döndüğünü söyleyen Şenol Babuşcu şöyle konuştu:
“Uluslararası standartlara göre en büyük banknotun payı yüzde 50’yi geçerse, ki bizde yüzde 56’yı geçti, yeni banknot basılmak zorunda. Veya en büyük iki banknotun sayısı yüzde 90’ı geçerse de aynı şey geçerli. Yeni banknot basılmalı derken bu çok iyi bir şeydir diye demiyoruz. ‘Ülkeyi bu hale getirdiniz yapacak bir şey kalmadı, artık mecburiyet oldu’ diyoruz. Zaten seçimi kim kazanırsa kazansın bunu yapmak zorunda kalınacak.”