Ülkemizde SpaceX gibi geleceğe yön veren firmalarda çalışmak isteyen binlerce genç var. Bunun bir hayal olduğunu düşünen insanlar, kendilerine fırsat verildiğinde çok daha ileri seviyelere ulaşabilirler. Bu eşiği aşarak dünyaca ünlü firmaların peşinden koştuğu Türk teknisyen Samet Saray ile konuştuk.
İstanbul, Fatih'te dünyaya gelen Samet Saray, Türk Hava Yolları'nda başlayan kariyerini ABD'de SpaceX'te uzay yolculuğunda kullanılacak mekiğin üretiminde çalışarak devam ettirdi. Şu anda ise yüzde yüz elektrikli uçan araba üreten Supernal'da eVTOL üretiminde görev yapan Saray, kendisine yönelttiğimiz soruları yanıtladı. Elon Musk'ın nasıl bir patron olduğundan, elektrikli uçan otomobillerin geleceğine kadar pek çok soruya cevap veren Saray, ABD'de çalışmak isteyen insanlar için de öneride bulundu.
SpaceX'te 2 yılı aşkın sürede ne gibi deneyimler elde ettiniz? Uzaya çıkacak ilk Türk, uzaya SpaceX’in Dragon Kapsülü ile gidip gelecek, bu konu hakkındaki düşünceleriniz neler?
2 yılın üzerinde SpaceX’te Dragon Spacecraft’ın üretiminde görev aldım. Öncelikle yoğun çalışıp odaklanınca her şeyin mümkün olabileceğini anladım. Diğer havacılık şirketlerine göre daha genç ve dinamik kadroya sahipler ve şirket kültürü geleneksel değil, yenilikçi. İşini iyi yapan çalışanların çok hızlı bir şekilde yükselebileceği bir yer. Henüz çok yeni olmama rağmen bana da eğitmenlik teklifi gelmişti.
Uzaya gidecek ilk Türk, uzaya en güvenilir ve teknolojik bir kapsülle yani Dragon Spacecraft ile gidecek. Açıkçası bu projede yer aldığım ve emek verdiğim için çok mutluyum.
Uzaya gidecek ilk Türk'ün F-16 pilotu olması sizce nasıl bir karar?
İlk astronotumuzun F-16 pilotu olması bence doğru bir karar. Amerika'da da ilk seçmeler böyle yapılmıştı. Eminim kendisi bu görevi hakkıyla yerine getirecektir.
%100 elektrikli uçan araba üreten Supernal ile çalışmaya başlamışsınız. Bu uçan arabalar sizce ne zaman yaygınlaşır, sadece varlıklı kişiler için mi üretiliyor? Arkasında nasıl bir teknoloji var?
Daha önce tecrübe etmediğim bir sektöre giriş yaptım ve artık elektrikli uçan araba üretiminde görev alıyorum, bu çok heyecan verici. Tahminim 2025’te gökyüzünde göreceğiz ve 2028 civarı yaygınlaşacağını düşünüyorum. Hayır, sadece varlıklı kişiler için değil herkes için üretilen araçlar bunlar. İlk zamanlarda taksi gibi kullanılır ve zamanla şahıslar için de üretilir. Otonom yazılımlara sahip gücü bataryalardan alan uçak ve helikoptere göre çok daha sessiz teknoloji dolu cihazlar.
eVTOL ve Starship hakkında düşüncelerinizi söyler misiniz?
eVTOL ve Starship’in gelecekteki seyahat şeklimizi değiştireceğini düşünüyorum. Bu konularda teknik detaya girmem etik olmaz fakat şunu söyleyebilirim; Jetgiller is coming.
Türkiye’deki Togg kW/s şarj ücreti ile California’daki Tesla kW/s şarj ücretini karşılaştırdığınız bir tweet'iniz var. Bu fiyat farkı sizce nasıl düşürülebilir?
Aslında Türkiye’de elektrikli araçların şarj ücretinin daha uygun olmasını beklerdim çünkü Amerikadaki gibi çoğu kişinin özel garajı yok ve mecburen dışarıda şarj etmek zorunda kalınacak. Aşağı yukarı benzinle aynı parayı şarja vermenin bir anlamı olmadığını düşünüyorum. Umarım bu konuda yetkililer değişikliğe giderler.
Eski patronunuz Elon Musk'ın özel jetiyle seyahat edebildiğiniz gördük bir tweet'inizden. Kendisi sizce nasıl biri? Tartışmalı tarafları da var övülen tarafları da. Sizin görüşünüz nedir?
Bence Elon Musk diğer insanlar gibi değil. Farklı, zeki, egosuz ve başkalarının aklına gelmeyecek hayallere sahip biri. Birçok şirkette görev aldım, daha önce patronunu bu kadar seven çalışanı ilk defa bir arada gördüm.
Uzun süredir Amerika'da kullandığınız Tesla Model Y Türkiye'de de satılmaya başlandı. Arabanın artıları ve eksileri sizce neler? İlk defa kullanacaklar için tavsiyeleriniz neler?
İki yıldır Tesla Model Y kullanıyorum. Bence harika bir araç, arabaların iPhone’u desem yanlış olmaz. Hızlı, güvenilir, sağlam, teknolojik ve masrafsız. Bir tek şunu eleştirebilirim; araç içi malzeme kalitesi ortalama seviyede. İlk kullanıcılara tavsiyem ise çok seri olduğu için sık sık hız yapacaklardır aman dikkatli olsunlar, ayrıca çok basınca şarjı çabuk bitiyor. :(
SpaceX sadece ABD vatandaşlarını işe alıyor diye biliyoruz; sizin çifte vatandaşlığınız mı var, eğer yoksa bir Türk olarak nasıl işe alınmıştınız?
Hayır sadece vatandaşları değil Green Card sahiplerini de işe alıyorlar. Ben henüz geçtiğimiz günlerde ABD vatandaşlığımı aldım artık çifte vatandaşım. Fakat SpaceX’te çalışırken Green Card’ım vardı. Şunu da eklemek isterim; Green Card veya ABD vatandaşlığınız yoksa başvuru yapmayın, değerlendirmeye bile alınmazsınız.