Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ağustosta üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 450 ile elmada görüldüğünü belirtti.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, ağustos ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini, bu değişimlerin nedenlerini, açıklanan mısır fiyatına üreticilerin tepkisini, aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimlerini değerlendirdi.
Söz konusu ayda üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 450 ile elmada görüldüğünü bildiren Bayraktar, elmadaki fiyat farkını yüzde 437,8 ile kuru üzümün, yüzde 325,6 ile havucun, yüzde 312 ile kuru soğanın, yüzde 218,6 ile kuru incirin ve yüzde 200,6 ile maydanozun takip ettiğini belirtti.
Bayraktar, elmanın 5,5, kuru üzümün 5,4, havucun 4,3, kuru soğanın 4,1, kuru incirin 3,2, maydanozun ise 3 kat fazlaya satıldığına işaret ederek, "Üreticide 5 lira olan elma 27 lira 50 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 134 lira 46 kuruşa, 6 lira olan havuç 25 lira 54 kuruşa, 3 lira 70 kuruş olan kuru soğan 15 lira 24 kuruşa, 55 lira olan kuru incir 175 lira 22 kuruşa, 3 lira 63 kuruş olan maydanoz 10 lira 91 kuruşa markette satılıyor." ifadelerini kullandı.
Ağustosta markette 37 ürünün 28'inde fiyat artışı, 9'unda ise fiyat azalışı görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
"Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 45,9 ile kuru üzüm oldu. Kuru üzümdeki fiyat artışını yüzde 37,3 ile maydanoz, yüzde 27 ile yeşil fasulye, yüzde 24,6 ile kuru kayısı takip etti. Fiyatı en çok düşen ürün yüzde 20,1 ile havuç oldu. Havuçtaki fiyat düşüşünü yüzde 17,1 ile kuru soğan, yüzde 14 ile sivri biber, yüzde 13,3 ile salatalık izledi."
Bayraktar, üreticide ise 29 ürününün 15'inde fiyat artışı, 8'inde fiyat düşüşü görüldüğünü, 6 üründe ise fiyat değişimi olmadığını bildirdi.
Üreticide en çok fiyat düşüşünün yüzde 43,1 ile kuru soğanda olduğunu belirten Bayraktar, "Bunu yüzde 40 ile havuç, yüzde 15,6 ile sivri biber, yüzde 9,8 ile kabak izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 47,1 ile domateste görüldü. Domatesteki fiyat artışını yüzde 41,5 ile yeşil soğan, yüzde 36,3 ile maydanoz, yüzde 31,2 ile marul, yüzde 28,3 ile yeşil fasulye takip etti." bilgisini paylaştı.
Bayraktar, üretici fiyat değişiminin nedenlerine ilişkin şu ifadeleri kullandı:
"Kuru soğan ihracatındaki kısıtlama ve arzdaki artış, kuru soğan fiyatlarında gerilemeye sebep oldu. Havuçta yazlık ürün hasadının yoğunlaşması ile yaz aylarında görülen talepteki azalma fiyatların düşmesine neden oldu. Sivri biber, kabak ve patlıcandaki fiyat düşüşü bu ürünlerde arzın artmasından kaynaklandı. Domateste dış talep ve özellikle kışlık kullanım için tüketicinin artan talebi etkili oldu. Fasulye, yeşil soğan, maydanoz ve marulda arz talebi karşılamadı. Fındık fiyatı, Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) alım fiyatı açıklamasından sonra yükseldi. Limondaki fiyat artışı, erkenci limon çeşidinin hasadının başlamamış olmasıyla arzda görülen azalmadan kaynaklandı. Patateste de yine arzdaki azalma fiyatları yükseltti. Antep fıstığında yok yılı olması yeni ürünün hasadıyla birlikte fiyatı artırdı."
Bayraktar, geçen günlerde açıklanan mısır fiyatına ilişkin de görüşlerini paylaşarak, geçen yıl mısır alım fiyatının ton başına 5 bin 700 lira olduğunu, fiyatın bu yıl yüzde 5,3 artışla 6 bin lira olarak açıklandığını, bu fiyatın üreticilerin maliyetinin altında kalmasına neden olduğunu bildirdi.
Bayraktar, Birliğe bağlı odalar aracılığıyla girdi piyasalarından alınan fiyat verilerine göre ağustosta, temmuza göre, 20.20.0 kompoze gübresinin yüzde 16,2, DAP gübresinin yüzde 14,8, amonyum sülfat gübresinin yüzde 13,5, üre gübresinin yüzde 9,6 ve kalsiyum amonyum nitrat gübresinin ise yüzde 3,7 arttığını da kaydetti.
Mazot fiyatının aylık yüzde 4,1, son bir yıla göre ise yüzde 42,7 arttığına da dikkati çeken Bayraktar, gübre ve mazotta fiyat artışlarının devam ettiğini vurguladı.
Bayraktar, üreticilerin mağdur olmaması için mazot ve gübre başta olmak üzere tüm girdi fiyatlarının makul seviyelerde tutulması, mazot ve gübre desteklerinin artırılarak bir an önce üreticiye ulaştırılması gerektiğini belirtti.