21 Şubat 2023 tarihinde uygulanan Ekşi Sözlük erişim engeli hala devam ediyor. Bu kararın uygulanmasına tepki gösteren de var destekleyen de. Hatta destekleyenler arasında Ekşi’ye gönül vermiş isimler de var.
Peki Ekşi Sözlük yönetimi ne düşünüyor? Gündeme ilişkin tüm soru işaretlerini derleyip Ekşi Sözlük Genel Müdürü Nilgün Gürsoy ile bir röportaj gerçekleştirdik. Kendisinin yanıtları, Sözlük yönetiminin uygulanan erişim engeline, taraflı ya da tarafsız şekilde iletilen tüm eleştirilere karşı nasıl bir duruş sergilediğini net şekilde gösteriyor.
Başlamadan önce: Ne oldu da Ekşi Sözlük kapatıldı? Kısa bir özet:
6 Şubat: Kahramanmaraş Depremi yaşandı.8 Şubat: Deprem bölgesindeki insanların yardım çağrıları yaptıkları Twitter erişime engellendi.9 Şubat: Twitter, saatler sonra erişime açıldı.9 Şubat: İletişim Başkanlığı, Twitter’ı engelleme gerekçesi olarak “deprem bölgesindeki manipülatif paylaşımlar” olduğunu dile getirdi (İsmail Saymaz).21 Şubat: Ekşi Sözlük erişime engellendi.22 Şubat: Ekşi Sözlük karara itiraz etti.1 Mart: Ekşi Sözlük’ün itirazı kabul edildi, ancak internet sitesi erişime açılmadı.2 Mart: BTK engeli kaldırma kararına itiraz etti ve Ekşi Sözlük açılmadan ikinci kez engellendi.3 Mart: Ekşi Sözlük trafiğinin %90’ını kaybetti (Gemius).4 Mart: BTK, gerekçe olarak Ekşi Sözlük’ün ‘ifade özgürlüğünün engellenmesini’ gösterdi.Gördüğünüz üzere deprem ve siyaset gündemleri gibi internet gündemi de epey yoğun geçti. Twitter ve Ekşi Sözlük’ün erişime engellenme gerekçeleri birbirleriyle benzer, ancak bu iki platform arasında önemli ve bariz bir fark var: Ekşi Sözlük tamamen Türkiye merkezli bir yapı, Twitter ise Türkiye’de hizmet veren global bir şirket. Ekşi Sözlük yönetimi, özellikle bu farktan dolayı alınan kararların ve baskının farklı şekilde uygulandığına dair tepkili.
Yönetime göre kapatılma kararı sadece ifade özgürlüğünü değil, deprem felaketinde “insanların geniş çaplı dayanışmalarda bulunmalarına” engel oluyor:
Soru: Ekşi Sözlük yönetimi, engelleme kararına nasıl yaklaşıyor? Bu engel size göre insanların hangi özgürlüklerini kısıtlıyor?
Nilgün Gürsoy: Milyonlarca insanın bilgiye erişim hakkı elinden alındığı için genel olarak insanlar Ekşi Sözlük'ün yasaklanmasına tepkili. 24 yıldır farklı görüşte insanları bir araya getiren, fikir alışverişlerinde bulunmasını sağlayan Ekşi Sözlük’e getirilen bu engel, en başta insanların kendilerini ifade etme özgürlüğünü kısıtlıyor, bilgiye erişim haklarını elinden alıyor. Son yaşadığımız hepimizi derinden sarsan felakette açılan yardım başlıkları oralara yardıma gitmek, destekte bulunmak isteyenleri buluşturdu. Bu kısıtlama, insanların birbirlerine seslerini duyurmasına, bağ kurabilmesine ve geniş çaplı dayanışmalarda bulunabilmesine engel oluyor.Siyasiler ve devlet görevlileri, aslında uzun süredir Ekşi Sözlük’ün kapatılmasına dair baskı yapıyor:
Soru: Siyasilerin ya da devlet görevlilerinin uzun bir süredir Sözlük’ün kapatılmasına dair yaptığı çağrılar, kürsü dışında/perde arkasında kurumsal bir baskı aracı olarak kullanıldı mı?
Nilgün Gürsoy: Her dönem bu türden çağrılar oldu. Ekşi Sözlük olarak her zaman kanunlar çerçevesinde hareket ederek bu çağrıların sebep olabileceği baskıları aşmaya çalıştık, ta ki bugüne kadar. bundan sonra da böyle yapmaya devam edeceğiz.Sözlük, yazarların kişisel bilgilerini devletle paylaşıyor mu sorumuz üzerine: “Ekşi Sözlük, Türk hukukuna tabi bir internet sitesi olarak kanunen yetkilendirilmiş makamların taleplerini yerine getirmek yükümlülüğündedir”
Soru: Yazar bilgilerinin devlet kurumlarıyla paylaşılması konusu ciddi şekilde eleştiriliyor Sözlük, bu eleştirilere ilişkin yanıtınız nedir?
Nilgün Gürsoy: Ekşi Sözlük, başta 5651 sayılı internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanun olmak üzere Türk hukukuna tabi bir internet sitesi olarak kanunen yetkilendirilmiş makamların taleplerini yerine getirmek yükümlülüğündedir. Ekşi Sözlük kurulduğundan bu yana bu şekilde çalışmaktadır, çalışmak zorundadır. Bu kanuni bir zorunluluktur.Soru: Yaşanan son engelleme öncesinde herhangi bir yazarın bilgileri yetkililer tarafından istendi mi? Engelleme kararı bu bilgilerin verilmemesi sebebiyle alınmış olabilir mi?
Nilgün Gürsoy: Engelleme kararının gerekçesini açıklamamızda paylaşmıştık. Buradan görüleceği üzere gerekçe herhangi bir bilgi paylaşımıyla ilgili değil. Yürürlükteki mevzuat kapsamında yetkili merciler tarafından usulüne uygun şekilde talep edilen bilgiler mevzuata uygun şekilde paylaşılmaktadır.Soru: Ekşi Sözlük içerisinde devlet kurumlarıyla birlikte çalışan, haberleşen bir ekip var mı?
Nilgün Gürsoy: Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına tabi bir internet sitesi olarak mahkeme kararlarını uyguluyor ve diğer tüm kanuni yükümlülüklerimizi hassasiyetle yerine getiriyoruz. Kanuni yükümlülüklerimizi yerine getirme çerçevesinde her zaman BTK, Erişim Sağlayıcıları Birliği (“ESB”) ve sair kamu kurumlarıyla yakın işbirliği halinde çalışmaktayız."Ekşi Sözlük’ün varlık sebebi fikir ve bilgi paylaşımı ancak her hak gibi, bu da kötüye kullanılabilir."
Soru: Engelleme kararını desteklemeyen ancak Ekşi Sözlük’ün ciddi bir dezenformasyon ortamına dönüştüğünü düşünen pek çok kişi var, engelleme sonrasında bu kişiler de tepkilerini dile getirmişlerdi. Peki bu eleştirilere ilişkin yanıtınız nedir?
Nilgün Gürsoy: Ekşi Sözlük'ün dinamizmi ve kolektif yapısı yanlış bilgilerin doğrusunun paylaşılabilmesi için birebir. Sözlük'te yanlış bilgi paylaşabilirsiniz ve diğer kullanıcılar sizin yanlışınızı tespit eder ve doğru bilgiyi paylaşırlar. Bu süreçlere platformun müdahil olmasına gerek yok. Zaman zaman kötü niyetli olarak oluşturulan manipülatif içerik veya başlıklar da olabiliyor. Ekşi Sözlük’ün varlık sebebi fikir ve bilgi paylaşımı ancak her hak gibi, bu da kötüye kullanılabilir. Bu gibi kötüye kullanım durumları tespit edildiğinde veya bu yönde şikayet geldiğinde gerekli incelemeler yapılarak moderasyon aracılığıyla başlığa, içeriklere, kullanıcılara gerekli müdahaleler yapılıyor.