Eğitim Reformu Girişimi (ERG) tarafından hazırlanan “Eğitim İzleme Raporu 2022” Minerva Han’da düzenlenen toplantıda kamuoyu ile paylaşıldı.
Raporda, salgının ardından okulların tüm yıl boyunca ilk kez açık kaldığı 2021-22 öğretim yılında yaşanan gelişmeler, Okulöncesi Eğitim, Mesleki ve Teknik Eğitim, Öğretmen Politikaları, Eğitime Erişimi için Özel Önlem Gereken Çocuklar ve Krizler Çağında Eğitim başlıkları altında değerlendirildi.
Toplantıda, raporun yazarları politika analisti Özgenur Korlu, araştırmacı Kayıhan Kesbiç ve araştırma asistanı Ezgi Tunca rapordan öne çıkan bulguları sundu.
EN YÜKSEK 17 YAŞTA
Raporda, okullulaşma oranlarındaki olumlu gelişmelere karşın, 2021-22’de zorunlu eğitim kapsamındaki (6-17 yaş grubu) yaklaşık 570 bin 293 çocuğun eğitim dışında olduğu; bu çocukların ne kadarının mülteci olduğu, kırsalda yaşadığı, özel eğitim desteğine ihtiyaç duyduğu veya çalıştığı için eğitimden ayrıldığı bilgisine mevcut verilerle ulaşılamadığı belirtiliyor.
Zorunlu eğitim çağında olmalarına rağmen eğitim dışında olan çocuk sayısının 13 yaştan sonra arttığı görülüyor. 14 yaşındaki çocukların yüzde 4.3’ü okula kayıtlı değilken, bu oran 17 yaşındaki çocuklarda yüzde 13.1’e yükseliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan çağ nüfusu verileriyle yapılan hesaplamaya göre 6-9 yaş grubunda yaklaşık 82 bin 902 çocuk, 10-13 yaş grubunda yaklaşık 82 bin 929 çocuk ve 14-17 yaş grubunda ise yaklaşık 404 bin 463 çocuk eğitim dışında.
EN DÜŞÜK İSTANBUL
Rapordaki bulgulardan bazıları şöyle:
- 2021-22’de ortaöğretimdeki öğrencilerin yüzde 34.5’i resmi ve özel mesleki ve teknik eğitim kurumlarında öğrenim görüyor. Bir önceki yılla kıyaslandığında, mesleki ve teknik eğitim kurumlarındaki öğrencilerin oranı 1.7 yüzde puan arttı.
- Mesleki eğitim merkezlerindeki (MEM) öğrenci sayısı 1 yılda 2,5 katına ulaştı; önceki yıl 159 bin 773 olan öğrenci sayısı 2021-22’de 400 bin 437’ye yükseldi. MEM’lerdeki öğrencilerin yüzde 46’sı 18 yaş ve altında. Mesleki ve teknik eğitimdeki öğrencilerin kurumlara göre dağılımına bakıldığında da neredeyse her dört öğrenciden birinin MEM’e kayıtlı olduğu görülüyor.
- 2021-22’de 3 yaşta okullulaşmamış çocuk sayısı 1 milyon 114 bin 165, 4 yaşta 913 bin 757, 5 yaşta ise 219 bin 356. Okulo¨ncesi okullulas¸ma oranları geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bo¨lgeler arasında farklılıklar go¨steriyor. 5 yaş için net okullulaşma oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 92,8’le Doğu Karadeniz.. Doğu Karadeniz bölgesini Batı Karadeniz (yüzde 89.5) ve Kuzeydoğu Anadolu (yüzde 89.5) takip ediyor. 5 yas¸ grubunda okulo¨ncesinde okullulas¸manın en du¨s¸u¨k oldugˆu il İstanbul. (yüzde 72.0). Batı Anadolu (yüzde 75.1) ve Güneydoğu Anadolu (yüzde 76.5) bölgeleri İstanbul’u takip ediyor. 5 yaşta okullulaşma oranının en düşük ve en yüksek olduğu bölgeler arasında 20.8 yüzde puan fark olması bo¨lgesel eşitsizliklerin ne denli keskin olduğunu gösteriyor.
- Çocukların yüzde 56.9’u çevrenin sağlığı konusunda endişeli, yalnızca yüzde 12.5’i sorunların çözüleceğine ilişkin iyimser.
- 79 ilden veriler ücretli öğretmen sayısının 85 bin 513 olduğunu gösteriyor.
- Cinsiyet, bölgesel farklılıklar, anadil, engel ve sosyoekonomik durumu gibi etkenler çocukların eğitim hakkını etkilemeye devam ediyor.