Geçtiğimiz aylarda, bilim dünyasında uzun süredir beklenen bir atılım gerçekleştirildi ve bu atılım olan toryum çekirdeğinin kuantum enerji durumları arasındaki farkın ölçülebilmesi ile birlikte ilk nükleer enerjili saat üretilmiş oldu. Viyana Teknoloji Üniversitesi'nden fizikçi Thorsten Strumm ve ekibi, stronsiyum atom saati ile toryum çekirdeklerini içeren bir kristali birleştirerek bu saatin temellerini attı.
Bu önemli adım, zaman ölçümlerini ultra hassas hâle getirmeyi sağlayacak. Strumm, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada “Bu prototip ile thorium’un zaman ölçümlerinde kullanılabileceğini kanıtladık. Şimdi sadece teknik geliştirme aşaması kaldı, büyük bir engel kalmadı” ifadelerini kullandı.
Daha kararlı ve hassas
Atom saatleri, atomların enerji durumları arasında geçiş yaparken yaydığı ışınıma göre zamanı ölçerler. Nükleer saatler de aslında benzer bir mantıkla çalışsa da bu cihazlardaki nükleer çekirdekler, enerji durumlarını değiştirmek için çok daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyorlar. Öte yandan nükleer saatler çok daha kararlı ve hassas olma potansiyelini de barındırıyor. Böylece bilim insanları, evrenin yapısını çözmeye çalışırken çok daha hassas ölçümler yapabilecekler.
Geçtiğimiz aylarda toryum çekirdeğindeki enerji geçişlerinin ölçümü yapılmıştı. Bu da nükleer saat için gerekli enerji miktarının belirlenebilmesinin önünü açtı. Strumm ve ekibi de bu enerjiyi kullanarak saatin "tiktaklarını" oluşturmayı başardı.
Araştırmacılar, saatin şu an için atomik saatlerden daha hassas olmadığını ancak tutarlı ölçümler yaptığını belirtirken, nükleer saatlerin 2-3 yıl içerisinde en iyi atom saatlerin ötesine geçebileceğini de vurguladı.
Araştırma Nature'da yayımlandı.