Küresel piyasalarda bu hafta ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere İngiltere Merkez Bankası (BoE), Japonya Merkez Bankası (BoJ), Endonezya Merkez Bankası, Brezilya Merkez Bankası ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) gibi bankaların para politikası kararları yakından takip edildi.
Dünya genelinde birçok merkez bankasının bu hafta açıkladığı faiz kararları piyasaların odağında yer aldı.
Bu bankalar arasında gevşeme döngüsüne 50 baz puanlık "jumbo" faiz indirimiyle başlayan Fed'in politika kararları dikkati çekti.
Mart 2020'den bu yana ilk kez faiz indirimine giden Fed, daha fazla faiz indiriminin yolda olduğunun da sinyalini verdi.
Endonezya Merkez Bankası Fed'den önce aldığı beklenmedik faiz indirimi kararıyla piyasaları şaşırtırken Brezilya Merkez Bankası 2 yılın ardından ilk kez faiz artırdı. BoE ağustosta başladığı faiz indirimlerine ara verirken TCMB ve BoJ politika faizini sabit tuttu.
Tayvan ve Norveç merkez bankaları da faiz oranlarını sabit bırakma kararı alırken Güney Afrika Merkez Bankası faiz indirimi yaparak gevşemeye giden bankalar arasına katıldı.
Bu hafta para politikası toplantılarını gerçekleştiren merkez bankalarının açıkladığı kararlar şöyle:
ABD
Fed, politika faizini 4 yıl aradan sonra ilk kez indirdi ve 50 baz puan düşürerek yüzde 4,75-5,00 aralığına çekti.
Bankadan yapılan açıklamada, istihdam kazanımlarının yavaşladığına işaret edilerek düşük kalmaya devam etse de işsizlik oranının yükseldiği aktarıldı.
Açıklamada, enflasyonun yüzde 2 hedefine doğru ilerlediği ancak yüksek kalmayı sürdürdüğü belirtilerek enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde yüzde 2'ye doğru düştüğüne dair daha fazla güven kazanıldığı ve istihdam ile enflasyon hedeflerine ulaşma risklerinin kabaca dengede olduğuna karar verildiği ifade edildi. Ekonomik görünümün belirsiz olduğuna dikkat çekilen açıklamada, her iki taraftaki risklere dikkat edildiği vurgulandı.
Ekonomiye ilişkin tahminlerini de açıklayan Fed, bu yıl toplamda 50 baz puan daha faiz indirimine gidebileceğini ortaya koydu.
Bankanın enflasyon tahminleri, bu yıl için yüzde 2,6'dan yüzde 2,3'e ve 2025 için yüzde 2,3'ten yüzde 2,1'e düşürüldü. ABD ekonomisinin büyüme tahmini de bu yıl için yüzde 2,1'den yüzde 2'ye düşürüldü, 2025, 2026 ve 2027 için yüzde 2 olarak öngörüldü. İşsizlik oranına ilişkin tahminler ise bu yıl için yüzde 4'ten yüzde 4,4'e, 2025 için yüzde 4,2'den yüzde 4,4'e ve 2026 için yüzde 4,1'den yüzde 4,3'e çıkarılırken 2027 için yüzde 4,2 olarak belirlendi.
İNGİLTERE
BoE, politika faizini, beklentiler dahilinde yüzde 5'te sabit bıraktı.
Bankadan yapılan açıklamada, Para Politikası Kurulunun (PPK), para politikasını, yüzde 2 enflasyon hedefine ulaşmak ve aynı zamanda sürdürülebilir büyümeyi sağlamak üzere belirlediği aktarıldı.
PPK'nin enflasyona yönelik riskleri yakından izlemeye devam ettiği belirtilen açıklamada, "Ekonomiye yönelik önemli gelişmelerin olmaması halinde, politika kısıtlamalarının kaldırılmasına yönelik kademeli bir yaklaşım uygun olmaya devam etmektedir. Enflasyonun orta vadede yüzde 2'lik hedefe sürdürülebilir bir şekilde dönmesine yönelik riskler daha da azalana kadar para politikasının yeterince uzun bir süre kısıtlayıcı kalmaya devam etmesi gerekecektir." ifadeleri kullanıldı.
BoE Başkanı Andrew Bailey, kararın ardından yaptığı değerlendirmede, ağustosta politika faizini düşürdüklerinden beri enflasyonist baskıların azalmaya devam ettiğini belirtti. Bailey, "Ekonomi genel olarak beklediğimiz gibi ilerliyor. Bu durum devam ederse politika faizini zaman içinde kademeli olarak düşürebiliriz. Ancak enflasyonun düşük kalması hayati önem taşıyor, bu nedenle politika faizinde çok hızlı ya da çok fazla kesinti yapmamaya dikkat etmeliyiz." değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE
TCMB Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 50'de tuttu.
Bankadan faiz oranlarına ilişkin yapılan duyuruda, Kurulun enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam ettiğini kaydettiği vurgulandı.
Kurulun, politika faizinin sabit tutulmasına karar vermekle birlikte, enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklere karşı ihtiyatlı duruşunu yinelediği aktarılan duyuruda, aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceği bildirildi.
Duyuruda, enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası araçlarının etkili şekilde kullanılacağı belirtildi.
JAPONYA
BoJ da politika faizini yüzde 0,25'te sabit bıraktı.
Bankadan yapılan açıklamada, Japonya ekonomisindeki toparlanmanın devam ettiği belirtilerek enflasyonist baskıların da ithalat fiyatlarındaki gerilemeyle yumuşadığı ancak devam etmesinin beklendiği ifade edildi.
Japonya ekonomisinin potansiyelinin üzerinde büyümeyi sürdüreceğinin tahmin edildiği aktarılan açıklamada, yurt içi ve yurt dışında ekonomik aktiviteye ilişkin belirsizliklerin de önemli riskler olarak takip edileceği bildirildi. Açıklamada, şirketlerin daha çok ücret artışı yönünde davranmasıyla, döviz kurundaki gelişmelerin de fiyatlar üzerinde daha etkili olmasının öngörüldüğü kaydedildi.
BoJ Başkanı Kazuo Ueda da küresel ekonomik görünümün oldukça belirsiz olduğunu ve piyasalarda istikrarsızlığın sürdüğünü belirterek finans ve döviz piyasalarını yakından takip edeceklerini ifade etti.
ENDONEZYA
Endonezya Merkez Bankası, Şubat 2021'den bu yana ilk faiz indirimine gitti ve politika faizini sabit tutacağı beklentilerinin aksine 25 baz puan düşürerek yüzde 6'ya indirdi.
Bankadan yapılan açıklamada, söz konusu kararın düşük ve istikrarlı enflasyon, rupinin istikrarı ve değer kazanması ve ekonomik büyümeyi güçlendirme çabalarına olan ihtiyaçla uyumlu olduğu aktarıldı.
Açıklamada, bankanın bundan sonraki süreçte politika faizini düşürme fırsatlarını izlemeye devam edeceği belirtildi.
BREZİLYA
Brezilya Merkez Bankası, politika faizini 2022'den bu yana ilk kez artırdı ve 25 baz puan yükselterek yüzde 10,75'e çıkardı.
Bankadan yapılan açıklamada, enflasyon görünümüne yönelik risklerin yukarı yönlü olduğunu ve daha kısıtlayıcı bir para politikası gerektirdiği aktarıldı.
Açıklamada, faiz oranında gelecekte yapılacak ayarlamaların hızının ve yeni başlayan döngünün toplam büyüklüğünün, enflasyon hedefine ulaşma konusundaki kesin kararlılıkla belirleneceği ve enflasyon dinamiklerine bağlı olacağı vurgulandı.
TAYVAN
Tayvan Merkez Bankası, faiz oranlarını sabit tuttu.
Bankadan yapılan açıklamaya göre, iskonto faiz oranı yüzde 2'de tutuldu. Teminatlı ve teminatsız borçlanma faiz oranları ise sırasıyla yüzde 2,375 ve yüzde 4,25 seviyesinde bırakıldı.
Açıklamada, ülkede enflasyondaki kademeli düşüş eğilimine ve küresel ekonomik duruma işaret edilerek Bankanın yurt içi enflasyon gelişmelerine dikkat edeceği ve büyük merkez bankalarının para politikası hamlelerinin etkilerini izleyeceği aktarıldı.
NORVEÇ
Norveç Merkez Bankası, politika faizini 16 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 4,5'te sabit bıraktı.
Sıkı duruşunu koruyan Norveç Merkez Bankası, faiz oranının yıl sonuna kadar mevcut seviyede kalacağının sinyalini verdi.
Bankadan yapılan açıklamada, enflasyonun makul bir zaman dilimi içerisinde hedefe düşürülebilmesi için kısıtlayıcı para politikasına hala ihtiyaç duyulduğu kanaatinde olunduğu aktarıldı.
Norveç Merkez Bankası Başkanı Ida Wolden Bache, politika kararlarına ilişkin açıklamasında, "Politika faizinin yıl sonuna kadar yüzde 4,5 seviyesinde tutulması muhtemel." ifadelerini kullandı.
Ida Wolden Bache, "Önümüzdeki dönemde politika faizinin bugünkü seviyede tutulması gerektiğine inanıyoruz ancak para politikasını gevşetme zamanının yaklaştığını düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
GÜNEY AFRİKA
Güney Afrika Merkez Bankası, 15 yılın en yüksek seviyesinde olan politika faizini 25 baz puan indirerek yüzde 8'e düşürdü.
Böylece banka, 4 yılın ardından ilk kez faiz indirimine gitti.
Bankadan yapılan açıklamada, genel olarak küresel koşullar daha olumlu hale gelse de risklerin hala olduğuna dikkat çekildi.
Açıklamada, enflasyona yönelik risklerin dengelendiğinin değerlendirildiği belirtildi.
HONG KONG
Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi, Fed'in 50 baz puanlık faiz indiriminin ardından ABD dolarına bağlı kur rejimi nedeniyle gösterge faizinde aynı oranda kesintiye gitti.
Bölgenin defakto merkez bankası niteliğindeki Hong Kong Para Otoritesi (HKMA), yaptığı açıklamada, gösterge faiz oranını 50 baz puan düşürerek yüzde 5,25'e çektiğini bildirdi.
HKMA Mart 2020'den bu yana ilk kez faiz indirimine giderken Hong Kong'un 5 büyük ticari bankası da kredi ve mevduat faizlerinde indirimlere gitti.
Öte yandan, bu hafta para politikası kararlarını açıklayan diğer merkez bankalarından Azerbaycan Merkez Bankası, politika faizini değiştirmeyerek yüzde 7,25'te tuttu. Moldova Merkez Bankası, faiz oranını yüzde 3,60'da sabit bıraktı. Ukrayna Merkez Bankası, politika faizini yüzde 13 seviyesinde tutma kararı aldı.