Bir dizi, film, kitap veya tv şovunu izlemeyi bitirdikten sonra oradaki karaktere veya karakterlere duyduğunuz özlem, çoğu kişinin yaşadığı bir durum.
Ancak neden böyle bir şey yaşıyoruz? Yani bir medya karakterine neden özlem duyuyoruz?
Bir sanatçı, dizi oyuncusu veya kurgusal karakterlerle kurulan samimi bağ, parasosyal ilişki olarak adlandırılıyor.
Bu durum bir medya kullanıcısının, bir medya kişiliği ile kurduğu tek taraflı bir ilişki. Aslında bu bağın birçok çeşidi var. Örneğin bazı durumlarda hissedilen duygular olumsuz olabilirken bazen ise romantik bir boyuta evrilebiliyor.
Ayrıca öncelikle tüm bu ilişkiler elbette tek taraflı. Çünkü karakterin davranışları veya sözleri izleyiciyle ulaşıyor fakat izleyicinin tepkisi tabii ki o karaktere ulaşmıyor.
İkinci olarak, tüm bu parasosyal ilişki türleri ünlü kişiler ile kuruluyor. Bu ünlü medya karakterleri genellikle şöhret ve servet açısından izleyiciden daha üst bir statüde yer alıyor.
Bu karakterin çekiciliği ve bir insanın arzu edebileceği çoğu şeye sahip olması ise bu parasosyal ilişkiyi başlatan temel etmen oluyor. Yine bu çekicilik yalnızca fiziksel anlamda değil, sosyal açıdan da insanları etkisi altına alabiliyor.
İzleyici, medya kişiliği ile parasosyal bir etkileşime girerken, aslında bunun bir yanılsama olduğunun farkında.
Bu sebeple o karakter, bazı durumlarda istemsizce hayali bir arkadaş konumuna geçebiliyor. Böylece parasosyal ilişki, kişilerarası arkadaşlığa benzemeye başlıyor ve iki insanın gerçek etkileşimlerinin yerini alabiliyor.
Televizyon şovlarındaki, dizilerdeki, filmlerdeki veya kitaplardaki kurgusal karakterler, aslında insanların sosyal baskıyla hiç karşılaşmadan bir tür etkileşim kurmasını sağlıyor. Bu sayede reddedilme riski de ortadan kalkıyor ve başkalarıyla yakınlık kurmak daha kolay oluyor.
Araştırmalara göre gerçek hayatta bağlanmadan kaçınan kişiler, parasosyal etkileşimlere daha çok giriyor.
Yani gündelik hayatta çok fazla arkadaşlık kuramayan veya çevresindeki insanlarla iletişimi iyi ve sürekli olmayan kişiler, kurgu karakterlere sanki gerçekmiş gibi yaklaşıyor. Yine bağlanma kaygısı olan kişiler de parasosyal ilişkileri daha çok tercih ediyor.
Aslına bakarsınız bu durum çok yaygın ve sağlıksız da sayılmaz. Yani sizinle aynı başarılara ulaşmış, geçmişte benzer zorlukları çekmiş bir kişiyi beğenmek ve sosyal medyada takipçisi olmak doğal bir istek.
Hatta reddedilme ihtimali olmadığı için, özgüven sorunu yaşayan ya da utangaç olan kişiler bu sayede kendilerini güvende hissedebiliyor. Ancak bu parasosyal ilişki eğer çok fazla zamanınızı alıyorsa sağlıksız bir hâl de alabilir. Bu tarz bir durumda yardım almak en doğrusu olacaktır.
Kaynaklar: Everyday Health, The Conversation, Dergi Parkİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: