1923’te bir animasyon stüdyosu olarak kurulan The Walt Disney Company, günümüzde eğlence dünyasının en büyük ismi olmaya devam ediyor. Akla kazınan sayısız yapıma imza atan şirket, aynı zamanda ABD’deki eğlence parklarıyla da büyük ilgi topluyor.
Walt Disney’in ABD topraklarında açtığı ikinci eğlence parkı ise geçtiğimiz günlerde tarihi bir haberle gündeme geldi. Florida eyaletinde bulunan eğlence parkının özerkliği kaldırıldı. Evet, Walt Disney World Resort adlı bu park, kendi özerk yönetimine sahipti, hem de uzun bir süredir.
Disney World, bugüne kadar nasıl yönetiliyordu?
1971 yılında Florida’da açılan Disney World, kurulduğu ilk günden bu yana küçük yönetimlerin benimsediği “konsey-yönetici hükûmet” biçimiyle yönetiliyordu. Reedy Creek İyileştirme Bölgesi içindeki kararlar, doğrudan konsey üyeleri tarafından, eyalet veya yerel yönetimin onayına ihtiyaç duyulmadan alınıyordu.
Tabii özerk yönetim bölgesinin Disney için ayrı bir avantajı daha vardı. Disney, bu bölgede elde ettiği gelirin vergisini standart oranlarda ödemiyordu. Vergi, eyalet yönetimine özel ve normalden çok daha düşük seviyede ödeniyordu.
İyi de Disney, bu özerk yönetim hakkını elde etmek için ne yapmış olabilir?
Disney, her ne kadar büyük bir şirket olsa da sadece büyüklüğüyle özerk bir yönetim elde etmedi. Şirket, Florida’da kurulacak park öncesinde bazı vaatlerde bulundu. 1960 yılında Florida eyaletine bu bölgede “Yarının Deneysel Prototip Topluluğu'nu (EPCOT)" kurmayı vadetti.
Bir diğer deyişle Disney, bölgeye özerk bir şekilde yönetilen şirket şehrini kuracağını söylemişti. Şehirdeki her bir yapı, o dönemin modernizm ve futurizm anlayışlarının izini taşıyacak şekilde Disney tasarımcıları tarafından tasarlanacaktı.
Bu şirket şehri içinde ticari, konut, endüstriyel ve eğlence merkezleri olacak, her bir bölüm birbirine çok modelli ulaşım sistemiyle bağlanacaktı.
Peki bu planlara ne oldu? Sonuçta bugün ortada bir şehir göremiyoruz:
Disney’in kurucusu Walt Disney, 1966 yılında hayatını kaybettiğinde şirketin şehir planları da iptal edildi. Fakat EPCOT fikrine ait çeşitli bileşenler ve tasarımlar, bugünün Disney World parkını oluşturan elementlere dönüştü. Örneğin:
Disney World monoray sistemi.Bugüne dönelim: Disney World’e ne olacak?
Disney World, Florida eyaletinin aldığı kararla birlikte artık daha sınırlı özerk yönetim haklarına sahip olacak. Florida yönetimi, bölgeden daha fazla vergi alabilecek. Bununla birlikte Disney, eyalet tarafından gözetim altına alınabilecek.
Onaylanan yeni yasa kapsamında yapılacak ilk şey ise Florida valisinin, parkta sağlanan hükûmet hizmetlerini denetlemek için beş üyeli bir kurul ataması olacak.