Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), ‘Asgari Ücret Gerçeği 2023 Araştırması’ başlıklı araştırmasının sonuçlarını yayımlandı. Raporda, özel sektör işçilerinin yüzde 65’inin asgari ücret miktarında maaş aldığı kaydedildi.
YÜZDE 22 ASGARİ ÜCRETE ERİŞEMEDİ
Özel sektör işçilerinin yüzde 21,7’sinin asgari ücrete erişemediğinin belirtildiği raporda, asgari ücret ve altında ücretle çalışanların oranının yüzde 50,4, asgari ücret civarında (yüzde 10 altında veya üstünde) çalışanların oranının yüzde 64,7 olduğu aktarıldı.
Öte yandan raporda ortalama ücretin asgari ücret haline geldiği vurgulandı. 2012 yılında brüt asgari ücret brüt ortalama ücretin yüzde 44’ü iken 2016’da yüzde 53’e ve 2020’de yüzde 73’e yükseldi.
KAYIT DIŞI ÇALIŞANLAR ASGARİ ÜCRET ALAMIYOR
Kayıt dışı çalışanlarda asgari ücret ve altında maaş alanların oranı yüzde 84 oldu. Öte yandan kayıt dışı çalışanların yüzde 23’ünün 1500 TL’nin altında bir gelir elde ettiği belirlendi.
KADINLARIN YÜZDE 55’İ ASGARİ ÜCRETLİ
Raporda kadınların çok büyük bir bölümünün asgari ücret ve daha altında ücretlerle çalıştığı saptandı. Asgari ücretin yüzde 10 fazlası ve altında ücret alanların oranı genelde yüzde 48,7 iken kadınlarda yüzde 55,6 oldu.
AVRUPA’DA SONDAN ÜÇÜNCÜYÜZ
2012’de Avrupa’da Türkiye’den düşük asgari ücrete sahip 12 ülke varken, 2022’de bu sayı 2’ye düştü. Türkiye’den daha düşük asgari ücrete sahip iki ülke Bulgaristan ve Arnavutluk oldu.
25 ALTINDAN 9 ALTINA GERİLEDİ
Ayrıca asgari ücret dolar ve altın cinsinden de geriledi. Merkez Bankası’nın yıllık ortalama Cumhuriyet altını fiyatlarına göre 2003 yılında asgari ücretin yıllık tutarı ile 25 altın alınabilirken 2022’de yıllık net asgari ücretle sadece 9 Cumhuriyet altını alınabiliyor.
2008’de yıllık 371 ABD doları olan asgari ücret 2016’da 430 dolara yükseldi. Sonra ekonomik ve siyasal istikrarsızlığa bağlı olarak asgari ücret dolar cinsinden gerilemeye başladı. Asgari ücret TL’nin değer kaybının hızlanmasıyla 2022 yılı ortalaması olarak 298 ABD dolarına kadar geriledi.