Son 20 yılda yaşanan gelişmelerle dünya ülkeleri tarafından küresel ve bölgesel güç olarak nitelendirilen Türkiye, diplomaside de dünyanın merkezi haline geldi. 2000'li yıllara kadar ABD ve Avrupa gibi ülkelerin yönünü belirlediği Türkiye, bugüne gelindiğinde ise dünyaya yön veren ve sorunların merkezinde yer alarak çözüm için başvurulan ülke oldu.
22 yılı aşkın yıldır başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı görevlerinin yanı sıra 40 yılı aşkın siyasi tecrübesiyle dünyanın parmakla gösterilen isimlerinden biri konumunda olan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bilgi ve birikimleriyle dünyayı ve bölgemizi ilgilendiren birçok olayda ön saflarda yer aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde son olarak Afrika ülkelerinden Etiyopya ile Somali arasındaki kriz sona erdirildi.
ANKARA BİLDİRİSİYLE KRİZ ÇÖZÜLDÜ
Etiyopya ve Somali arasında uzun yılardır devam eden gerilim Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın arabulucu rolü üstlenmesiyle son buldu. İki ülke arasında bir süredir devam eden diplomatik temaslar, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başkanı Abiy Ahmed’in Ankara'da bir araya gelmesiyle çözüm için resmen harekete geçildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan iki lideri Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir araya getirerek sorunun çözümü için hem zemin oluşturdu hem de arabuluculuk yaptı. 7 saat süren müzakerelerin ardından yapılan Ankara Bildirisi ile Etiyopya ve Somali arasındaki krizin sona erdiği dünyaya ilan edildi.
2024 yılı Temmuz ayında Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın başlattığı müzakere süreci, Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde Ankara çözüm bulmuş oldu. Tarafların anlaşmasının ardından çözümün lideri Erdoğan, iki liderle birlikte kameraların karşısına geçti.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞINDA TÜRKİYE
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2022 yılında patlak veren Rusya-Ukrayna savaşının çözümünde de öncülük ederek siyasi tecrübesiyle liderlik rolünü üstlendi. Savaşın patlak vermesinin ardından ABD ve Avrupa ülkeleri dahil büyük güçler Rusya'ya karşı tavır alarak dünyadan dışlamaya ve ambargolar uygulamaya başlarken, Türkiye iki ülke arasında köprü görevi gördü.
Dünyayı etkisini altına alan savaş sonrası ortaya çıkan tahıl krizinde Türkiye elini taşın altına koyan ülke oldu. Yoğun diplomasi trafiğinin ardından taraflarla anlaşma sağlandı. Türkiye'nin diplomasi başarısı olarak ortaya çıkan ve İstanbul'da imzalanan mutabakatla Ukrayna'nın 3 limanından emniyetli bir şekilde yola çıkan tahıl ürünleri dünya ülkelerine ulaştırıldı.
TÜRKİYE VE ERDOĞAN'A TEBRİK YAĞDI
Türkiye'nin diplomasi zaferi dünyada geniş yankı uyandırdı. Dünya liderleri tarafından Cumhurbaşkanı Erdoğan'a tebrik yağdı.
Beyaz Saray, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında imzalanan anlaşmayı memnuniyetle karşıladı, Guterres ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a aracılık etmelerinden dolayı teşekkür etti.
İngiliz Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada Truss, “Ukrayna’nın tahılının uluslararası gıda pazarlarına ulaştırılması son derece önemlidir. Bu anlaşmanın sağlanmasındaki çabaları için Türkiye’yi ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ni alkışlıyoruz." ifadelerini kullandı.
İtalya Başbakanı Mario Draghi de İstanbul'da imzalanan tahıl koridoru anlaşmasının bütün uluslararası toplum için mükemmel bir haber olduğunu belirtti.
İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, ülkesinin, Rusya nedeniyle Ukrayna'da aylardır mahsur kalan tahılın ihracatına ilişkin anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını belirtti.
Letonya Dışişleri Bakanı Edgars Rinkevics de sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda anlaşmadan duyduğu memnuniyeti vurguladı.
Öte yandan Rusya-Ukrayna savaşının yol açtığı gıda krizinden en fazla etkilenenlerin başında gelen Afrika ülkeleri, İstanbul'da imzalanan tahıl koridoru anlaşmasını memnuniyetle karşıladı.
Doğu Afrika'daki Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) İcra Sekreteri Workneh Gebeyehu, anlaşmanın hızlı şekilde uygulamaya koyulmasını dört gözle beklediklerini belirterek, süreçte rol alan herkesi tebrik etti.
Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Pretoria'da Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı Alassane Ouattara ile düzenlediği basın toplantısında, Afrika ülkelerinin Rusya ve Ukrayna bölgesindeki tahıla bağımlılığının gerçek bir tehlike olarak görülmesi gerektiğini ifade etti.
İSRAİL-FİLİSTİN SAVAŞI VE TÜRKİYE'NİN GAYRETLERİ
Türkiye, 7 Ekim 2023'te başlayan İsrail katliamlarında da parmakla gösterilen ülkelerden biri oldu. Savaşın başladığı günden itibaren İsrail'in katliamını dünyanın tüm platformlarında en üst perdeden kamuoyuna duyuran Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaşın sona ermesi için kritik adımlar attı.
Türkiye, Gazze'ye dünyanın en çok yardım eden ülkesi olmasının yanı sıra, savaşın bitirilmesi ve katliamın dünyaya duyurulması için de en çok çaba sarf eden ülkesi oldu. Türkiye, İsrail üzerinde baskı oluşturmak için etkin bölgesel ve küresel bir diplomasi trafiği oluşturma hedefiyle dünyanın birçok ülkesiyle iletişim sağladı.
Gazze için Temas Grubu oluşturulurken, ateşkes için de bir konsensüs oluşturuldu. Krizin başlangıcında da Türkiye etkili olmak için garantörlük teklifinde bulundu. Ancak Batı ve bölge ülkelerinin desteği olmadığı için bu çaba başarısız oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, hala devam eden İsrail-Filistin savaşında diplomatik sonuçlar alabilmek adına çabalarını sürdürüyor.