Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, Starlink'in Türkiye'de nasıl regüle edilmesi ve hangi şartlarla Türkiye'ye giriş yapması gerektiği konusunda çalışmalarını yaptıklarını, bu çalışmalarının Starlink ekibine bildirildiğini aktararak, "Dijital egemenlik kurallarımıza uyan her türlü firmaya kapımız sonuna kadar açık." dedi.
Koç, Anadolu Ajansı'nın 9'uncu kez global iletişim ortağı olduğu, Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı) ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütücülüğünde İzmir Çiğli Havaalanı'nda gerçekleştirilen dünyanın en büyük uzay, havacılık ve teknoloji festivali TEKNOFEST'te AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
'e-Devlet KIYASLAMA RAPORU'NDA 6 SIRA YÜKSELEREK 10'UNCU SIRAYA YERLEŞTİK'
Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan 2023 yılı e-Devlet Kıyaslama Raporu'nda Türkiye'nin 6 sıra yükselerek 35 ülke arasından 10. sıraya yerleştiğini belirten Koç, "Avrupa Komisyonu, bu araştırmayı kendi uzmanlarıyla yapıyor. Yapılan analizlerde şunu gördük; 2021'de 20'nci sıradayken 2022'de 16'ncı sıraya yükseldik. 2023'e geldiğimizde ise 10'uncu sıraya yükseldik. Yani son bir yılda 6 sıra daha yükselmiş olduk." dedi.
'EN BÜYÜK E-DEVLET UYGULAMASIYIZ'
Raporun en önemli özelliklerinden birinin de ülkelerin dijital devletini analiz etmeleri olduğunu vurgulayan Koç, şunları kaydetti:
"Ülkelerin sıralamasına baktığımızda ilk 9 ülkenin nüfusu, bize kıyasla oldukça az. Nüfusu bizim kadar büyük olan ülkelere baktığımız zaman Fransa'nın 18'inci, Almanya'nın 21'inci ve İtalya'nın 27'nci sırada olduğunu görüyoruz. İlk 3'te olan Malta, Estonya ve Lüksemburg gibi ülkeler ise nüfus olarak bizden küçük ülkeler. İlk 9 ülkenin nüfuslarını topladığımız zaman bizim e-Devlet Kapısı kullanıcımızın yarısı kadar bile etmiyor. Biz 64 milyon kullanıcısıyla, 7 binin üzerinde dijital hizmetiyle dünyanın en büyük e-devlet uygulamasıyız. Nüfusu, ekonomik gücü ve verdiği hizmet sayısı olarak baktığımız zaman 'rakibimiz olan ülkeler arasında bir numarayız' diyebiliriz."
'NASIL Kİ SINIRLARIMIZI, TOPRAKLARIMIZI KORUYORSAK DİJİTAL EGEMENLİĞİMİZİ DE KORUMAMIZ LAZIM'
Ali Taha Koç, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, ABD ziyaretinde, Türkevi'nde Elon Musk'ı kabul ettiği görüşmeye değinirken, ziyaret sırasında birçok teknolojik çalışmaların konuşulduğunu aktardı.
Koç, "Çok güzel bir görüşme gerçekleşti. Biz Starlink ile alakalı Türkiye'ye döndükten sonra birden fazla toplantı yaptık. Hem Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) hem de diğer kurumlarımız Starlink'in Türkiye'de nasıl regüle edilmesi gerektiği ve hangi şartlarla Türkiye'ye giriş yapması gerektiği konusunda çalışmalarını yaptı. Bu çalışmalarımız Starlink ekibine bildirildi." diye konuştu.
Kurumların bazı çekinceleri olduğuna işaret eden Koç, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Nasıl ki sınırlarımızı, topraklarımızı koruyorsak dijital egemenliğimizi de korumamız lazım. Dijital egemenliğimiz için en önemli şey de vatandaşlarımızın üretmiş oldukları dijital veriler. Bu verileri hem 4G bağlantı hem Wi-Fi bağlantısı hem de uydu bağlantılarıyla sağlıyorlar. Türkiye'nin dijital egemenlik kurallarına uyan her türlü firmaya kapımız sonuna kadar açık. Türkiye'de 2 tür uydu interneti sağlayıcısı var. İlki, Starlink gibi alçak yörüngede hizmet veren uydular, ikincisi ise Türksat'ın vermiş olduğu geo senkron yörüngedeki uydu interneti hizmetleri. Türksat'ın vermiş olduğu uydu internetiyle Starlink'in vermiş olduğu uydu interneti arasında teknik farklar var. Çünkü baz istasyonları veya baz istasyonu dediğimiz uyduların yeri çok farklı. Starlink'ler dünyaya çok yakın, 500 kilometredeler. Bizim uydularımız 35 bin kilometre uzaktalar. Bu yüzden bu uyduları birbirleriyle karşılaştırmak doğru değil. Teknolojileri ve altyapıları tamamen farklı."
Türkiye'de uydu üzerinden internet veren birçok firma olduğunu bildiren Koç, alçak yörüngede Starlink'in ilk firma olması sebebiyle farklı olduğunu söyledi.
'BAŞKA YATIRIMLAR YAPMAYI DA DÜŞÜNÜYORLAR'
Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Koç, karşı tarafın da teknik heyet çalışmalarını yapması gerektiğini, sürecin belli bir teknik boyutu olduğunu anlattı. Bu konuda iki tarafın da öncelikle regülasyonlar konusunda anlaşmaya varması gerektiğini ifade eden Koç, şunları kaydetti:
"Uyduların birbirine zarar vermemesi gerekiyor. Uydu iletişimde beraber çalışabilmek çok önemli. Onun için belli testler yapılacak. Sonrasında takvimi kendileri belirlerler. (Starlink) Bu tür şirketler dünyanın 92 ülkesinde oldukları için global olarak her yerde kapsama olmasını istiyorlar. Tabii bu işler devam ettikten sonra da başka yatırımlar yapmayı da düşünüyorlar."
'TÜRKİYE'NİN KENDİ ALÇAK YÖRÜNGE SİSTEMİNİ YERLİ OLARAK KURMA İHTİMALİ BULUNUYOR'
Ali Taha Koç, Türkiye'de Tesla'nın Starlink şirketinin açıldığını ve Tesla Türkiye'nin Üst Yöneticisi'ni de (CEO) oraya atadığını bildirdi.
Tesla'nın 130 bin ve SpaceX’in 15 bin çalışanıyla çok büyük firmalar olduğunu belirten Koç, Türkiye'nin kendi alçak yörünge sistemini yerli olarak kurma ihtimali bulunduğunu söyledi.
Koç, "Ülkeler, kendi alçak yörüngeli sistemlerini kurmak yönünde çalışmalarına devam ediyor. Mesela Güney Kore önce lisansı verdi, sonra devlet olarak kendi alçak yörünge sistemlerini kurmak için çalışmalara başladı. Starlink şu anda tek. Biz nasıl Türksat ile yüksek yörüngede varsak alçak yörüngede de olmamız lazım. Türkiye olarak bu alana yatırım yapıp projeler geliştireceğiz." dedi.