AA'nın, Kahramanmaraş merkezli depremlerin altıncı ayı kapsamında afetten etkilenen illerde yürütülen çalışmalara yönelik hazırladığı, 6 Ağustos'a kadar sürecek haber dosyasının 12'nci bölümünde Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde afet bölgesinde yürütülen çalışmalar ele alındı.
Yumaklı, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, depremzedelerin yardımına koşmak ve yaralarını sarmak için ilk andan itibaren sahada olduklarını belirterek, Bakanlığa bağlı merkez ve taşra birimlerinin, barınma ve beslenme başta olmak üzere temel ihtiyaçların karşılanması amacıyla yoğun bir çalışma yürüttüğünü ifade etti.
Depremden etkilenen illerde içme ve kullanma suyu, yem ve yakacak temini başta olmak üzere her türlü sorunun çözümü için Bakanlığın uzman personelinin sahada görev yaptığını dile getiren Yumaklı, şunları kaydetti:
"Deprem bölgesinde 6 Şubat'tan bugüne kırsalın ayağa kaldırılması için önemli hibe ve desteklerde bulunduk. Afet bölgesindeki çiftçilerimizin hesaplarına toplamda 8,8 milyar lira tarımsal destekleme ödemesi yatırıldı. Depremden etkilenen illerimizde tarımsal üretimin aksamaması, üreticilerimizin üretime devam etmeleri en büyük önceliğimiz. Bakanlık olarak bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra de depremzede üreticilerimizin yanında olmaya devam edeceğiz."
Depremin tarımsal üretimde açtığı yaralar desteklerle sarılıyor
AA muhabirinin Tarım ve Orman Bakanlığı verilerinden yaptığı derlemeye göre, Bakanlık deprem bölgesinde en yoğun çalışmaların olduğu dönemde yaklaşık 15 bin personel ve 5 bin makine-ekipman ile çalışmalara destek verdi. Hali hazırda çalışmalara 472 makine ekipman ve 5 bin 743 personel ile devam ediliyor.
Tarımsal desteklemeler kapsamında Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği'nde değişiklik yapılarak 2023 üretim yılı için başvuru süresi uzatıldı, başta deprem bölgesinde bulunan 11 ildeki yaklaşık 300 bin çiftçi olmak üzere tüm Türkiye'deki 2 milyon 195 bin çiftçinin bu düzenlemeden yararlanması sağlandı.
Depremden etkilenen illerde 198 bin 371 işletmeye toplam 1 milyar 373 milyon lira yem desteği, 10 bin 604 işletmeye 101,4 milyon lira besleme amaçlı şeker yardımı, 1500 işletmeye 340,5 milyon lira küçükbaş canlı hayvan dağıtım desteği ödendi. Ayrıca, diğer hayvancılık destekleri kapsamında da 663,7 milyon lira ödeme yapıldı. Çiftçilere 2 milyar 903 milyon lira mazot gübre destekleme ödemesi de yapıldı.
Toplamda 3 bin orman köylüsünün ve Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin, 6 Şubat-31 Temmuz dönemindeki 11,3 milyon lira Orman ve Köy İlişkileri Dairesi (ORKÖY) kredi borçları faizsiz olarak 31 Aralık tarihine kadar ertelendi.
Depremden etkilenen illerde tarım sigortası yaptırmış büyükbaş, küçükbaş, kanatlı ve arılı kovan yetiştiricilerinin telef olan hayvanlarının yerine TARSİM tarafından 37 milyon lira hasar tazminatı ödenmeye de devam ediliyor.
Balıkçı gemisi sahiplerine 60 bin liraya kadar destek
Hayvancılık yetiştiriciliğinde ilk etapta 43 bin 618 küçükbaş hayvanın teslim çalışmaları sürerken, bunun ardından büyükbaş, kanatlı hayvan ve arılı kovan dağıtımlarının başlaması için de planlamalar yapılıyor.
Ayrıca deprem bölgesindeki 10 bin 328 arıcının 5 bin 358 ton besleme şekeri ihtiyacı da karşılandı.
Deprem bölgesindeki su ürünleri ruhsat tezkeresine sahip, deniz ve iç sularda faaliyet gösteren balıkçı gemisi sahiplerine, gerçekleştiremedikleri avcılık faaliyetinden dolayı oluşan gelir kayıplarını karşılamak ve avcılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliğini sağlamak üzere gemi başına 3 bin 500 lira ile 60 bin lira arasında ödeme yapılması öngörülüyor.
Söz konusu illerde Kırsal Kalkınma ve Uzman Eller Proje destekleri de aralıksız sürerken, bu kapsamda 89 ekonomik yatırım projesine 209 milyon lira, 11 altyapı projesine 3,3 milyon lira, 2 bin 498 makine ekipman alım projesine 101,6 milyon lira ve 650 uzman eller projesi için 162,5 milyon lira olmak üzere bu illerde toplam 476,4 milyon liralık hibe desteği ödenmesi planlanıyor.
ESK, TMO ve TİGEM eliyle destekler
Et ve Süt Kurumu (ESK) Genel Müdürlüğü tarafından 93 ton et ürünü bölgeye teslim edildi. ESK, stoklarında bulunan 290 bin et konservesini de AFAD koordinesi ile deprem bölgelerine sevk etti, bölgede toplam 7 ton süt ürünü dağıtımı yapıldı.
Bölgedeki yetiştiricilerin elde ettiği çiğ sütler ise Bakanlık koordinasyonunda üretici örgütleri ve özel sektöre yönlendiriliyor. Bugüne kadar, bölgedeki süt işletmelerinin ve yetiştiricilerin ürettiği 263 bin 181 ton süt toplanarak üretime dönüştürüldü.
Deprem bölgesine gönderilmek üzere vatandaşlar tarafından ESK'ya verilen küçükbaş ve büyükbaş hayvanlardan elde edilen et ve et ürünleri ise Kızılayın talebi doğrultusunda bölgeye ulaştırıldı.
AFAD aracılığıyla dağıtımı yapılmak üzere Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından da 3 bin 786 ton un, 1435 ton pirinç, 1453 ton kırmızı mercimek, 1510 ton ayçiçek yağı, 700 ton kavrulmuş iç fındık, 156 ton fındık kreması, 982 ton kuru üzüm, 450 ton üzüm pekmezi, 20 ton fındık ezmesi ayrıca Kızılay aracılığıyla dağıtımı yapılmak üzere 75 ton un hibe edildi.
Afet bölgesindeki yetiştiricilerin hayvan varlığının yem ihtiyacı Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) koordinasyonunda karşılanmaya başlandı ve 1520 ton kesif yem bölgeye ulaştırıldı.
Ayrıca, afet bölgesinde bulunan yetiştiricilerden gelen talepler doğrultusunda hayvanları için bakım, besleme ve barınma sorunu yaşayan yetiştiricilerden hayvanları alınarak, TİGEM işletmelerine geçici bakım amacıyla nakledildi.
Tarımsal sulama, içme ve kullanma suyu çalışmaları
Bölgedeki barajlar da Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı DSİ Genel Müdürlüğü teknik ekiplerince detaylı incelemeye alındı. Bu kapsamda 110 baraj ve 30 gölet kontrol edildi.
Malatya, Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş'ta toplamda 93 kuyuda sondaj çalışmaları tamamlanarak saniyede 1879 litre su elde edildi. Ayrıca Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş, Elazığ ve Diyarbakır'da toplam 515 kooperatif kuyusunun kontrolleri yapıldı.
DSİ bölgede, toplam 56 kilometre uzunluğundaki kanaletlerde bakım ve onarım çalışması yürüttü, 12,4 kilometrelik sulama kanalı imalatları ile 1,2 kilometrelik işletme bakım yolu onarımı tamamlandı.
Afet bölgesinde yapılan gıda denetimleri 33 bine yaklaştı
Türkiye genelinde Bakanlığa bağlı kurum ve kuruluşlara ait misafirhanelerdeki yaklaşık 10 bin kullanılabilir yatak kapasitesi depremzede vatandaşların hizmetine sunuldu.
Afet Bölgesinde gıda denetimleri kapsamında il/ilçe tarım ve orman müdürlüklerinde görevli 926 uzman personel ile 32 bin 659 gıda denetimi gerçekleştirildi.
Öte yandan bölgeye 1204 barınma çadırı, 208 seyyar tuvalet, 46 tuvalet//banyolu konteyner ve 232 yatakhane konteyner gönderildi. Bakanlık tarafından 500 litrelik 70 ve 300 litrelik 45 su tankı bölgenin su ihtiyacının karşılanması amacıyla AFAD'a teslim edildi.
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü koordinasyonunda depremde barınakları zarar gören hayvanlar için 16 bin 736 hayvan çadırı/branda bölgeye gönderildi. Sokak hayvanları için yaklaşık 50 ton mamanın Bakanlık paydaş çözüm ortağı olan Türk Veteriner Hekimler Birliği ve AFAD aracılığı ile dağıtımı sağlandı.
Deprem afetinden etkilenen illere Orman Genel Müdürlüğü tarafından 82 bin 284 ton odun dağıtıldı.