Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 10 ili etkileyen depremlerin ardından yıkım sürüyor. Can kaybı ve yaralı sayısı giderek artıyor. Deprem felaketinin ardından yurttaşların pek çoğu ailelerini, evlerini, doğup büyüdükleri şehirleri kaybettiler.
Toplumca yaşadığımız bu büyük travmanın etkilerini ve yaraları hızlı sarmanın yollarını, Uzman Psikolog Dr. Bora Küçükyazıcı Cumhuriyet TV'de anlattı.
PSİKOLOJİK İLKYARDIM UYGULANMALI
Dr. Bora Küçükyazıcı, tıpkı fiziksel ilkyardım yapıldığı gibi psikolojik ilkyardım da yapılabileceğini aktarıyor. Özellikle enkazlarda kurtarma çalışması yapılırken, ekiplerin sakin kalması gerektiğine vurgu yapan Yazıcı, enkaz altında yakını olan kişilerin sakin kalamayacağına dikkat çekiyor.
Bu bakımdan enkaz altında yakını olan, yakınını kaybeden veya enkaz altından çıkarılmış kişilere uygulanması gereken "psikolojik ilk yardımın" safhaları şu şekilde:
Öncelikle kişinin duygu durumunu tespit etmek gerekiyor. Küçükyazıcı, "Kişilerin afet durumlarında vereceği tepkiler, o güne kadar getirdiği toplumsal yapılar ve kültürel ögelerle bağlantılıdır. Kimi kızgın ve öfkeli olur, kimi içine kapanır veya inkâr yaşar" diyor.
Bu durumda ise kişilerin vereceği tepkiler hiçbir şekilde yargılanmamalı. Küçükyazıcı, "Senin yanındayım, seni anlıyorum, anlattıklarını dinleyeceğim" cümlelerini kurmanın önemine vurgu yapıyor.
Öte yandan barınma, kıyafet, gıda gibi ihtiyaçlar elzem ihtiyaçlar olmakla birlikte kişinin o an içinde neye ihtiyacı olduğunu depremzedenin kendisine sormak en sağlıklısı. Küçükyazıcı, "Kişinin önceliğini asla bilemeyiz, ihtiyacını ve ne istediğini sorup ilk olarak onu sağlamak gerekir" diyor.
DEPREMZEDEYE BUNLARI SÖYLEMEYİN
Bora Küçükyazıcı afetzedeleri dinlemenin ve yanlarında olmanın önemini anlattıktan sonra ise şu konunun altını çiziyor:
"Bırakın insanlar bağırsın, küfür etsin... Tespit edeceğiz, 'Senin için buradayım' diyeceğiz ve dinleyeceğiz ama yorum yapmayacağız. Fikir ve öneri vermeyeceğiz. Sadece dinleyeceğiz"
KİMSESİZ ÇOCUKLARA ORGAN MAFYASI TEHLİKESİ
Dr. Bora Küçükyazıcı'nın aktardığına göre, bu tür afet durumlarında tüm dünyada, kimsesiz çocukların kaçırılması durumu söz konusu oluyor.
Dünya ülkelerinin afet durumlarında, bu konuya ilişkin çok ciddi önlemler aldığını ifade eden Küçükyazıcı, "Afet durumlarında, göç gibi binlerin plansız hareket ettiği durumlarda çocuklar tehlikededir. Çocuk kaçakçılarına, organ mafyalarına dikkat edilmesi gerekiyor. Bölgedeki çocuklar titizlikle kayıt altına alınmalı ve kimsesiz kalan çocuklar kesinlikle kan bağı tespit edilmeyen kişilere teslim edilmemeli" diyerek yetkilileri uyarıyor.