Sanki birisi deniz kabuklarının içine hoparlör yerleştirmiş gibi gelen o sesin ardındaki gerçeklere inince bu yaz sahillerde deniz kabuğu aramak için daha da hevesli olacağınıza eminiz.
Peki gerçekten duyduğumuz ses denizin sesi mi ya da o değilse ne?
Deniz kabuğunun içindeki bu gizemli seslerin kaynağı denizin ta kendisi değil.
Bazıları bu sesin, kan akışımızın sesi olduğunu düşünse de öncelikle onun da bir efsane olduğunu belirtelim. Deniz kabuğundan duyduğumuz sesler aslında etrafımızdaki ortam seslerinin kabuğun iç yüzeyinde yankılanmasından ibaret.
Kabuklar, karmaşık ve kavisli yapısı sayesinde dışarıdaki sesleri topluyor ve içindeki hava boşluğunda rezonans yapıyor. Rezonans da duyduğumuz o sürekli uğultu veya dalga sesine benzer bir etki yaratıyor.
Etrafımızdaki ortam her zaman belirli bir düzeyde gürültüye sahip.
Odamızda otururken trafik gürültüsü, elektrikli aletlerin hafif vızıltısı ya da sadece havanın hareketi gibi arka plan seslerini genellikle fark etmeyiz. Deniz kabuğunu kulağımıza tuttuğumuzda ise kabuk, bu sesleri yoğunlaştırarak duyulabilir hâle getiriyor.
Yani aslında duyduğumuz sesler ortamın arka plan seslerinin kabuk içinde yoğunlaşmış hâlinden başka bir şey değil.
Farklı şekillerdeki deniz kabukları, farklı sesler üretebiliyor.
Her deniz kabuğundan farklı sesler duyuyorsanız bunun da bir sebebi var. Spiral şeklindeki kabuklar, ses dalgalarını daha uzun bir yol boyunca yönlendirerek daha belirgin bir uğultu yaratabiliyor.
Düz veya daha az kıvrımlı kabuklar ise bu etkiyi daha az belirgin yapıyor. Kabukların şekli ve içindeki boşlukların boyutu da duyduğumuz sesin frekansını ve yoğunluğunu etkiliyor.
Bu fenomeni evde kendiniz de deneyebilirsiniz.
Deniz kabuğunuz yoksa bir fincan ya da boş bir bardak da iş görecektir. Nesneleri kulağınıza yaklaştırdığınızda benzer bir uğultu duyarsınız. Ayrıca aynı kabuğu farklı ortamlarda dinleyerek de sesin nasıl değiştiğini gözlemleyebilirsiniz.
Sessiz bir odada veya dışarıda açık havada duyduğunuz sesler farklı olacaktır. Bu sayede çevresel faktörlerin ses algımıza nasıl etki ettiğini daha iyi anlayabilirsiniz.
Bir dahaki sefere bir deniz kabuğu bulduğunuzda, onu kulağınıza tutup bu büyülü uğultuyu dinlerken küçük doğa harikasının arkasındaki bilimi hatırlayacağınıza eminiz.
Kaynaklar: IFL Science, How Stuff Works, Science Focus, Science ABC, Live ScienceBu yaz sahillerde işinize yarayacak diğer bilgiler: