?>

Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar: Savaş Moldova’yı nasıl dönüştürüyor?

1990’lı yıllar ve 2000’lerin başları NATO’nun ve AB’nin Doğu Avrupa’da genişlemesine sahne olmuş, Rusya kendisini kuşatma altında hissetmişti.

Gündem - 2 yıl önce

Bu ortamda AB ve NATO’ya entegre olmamış ve Rusya’yla Batı arasında kalmış üç ülke göze çarpıyordu. Bunlar Belarus, Ukrayna ve Moldova’ydı. Her üçünün de iç siyasetini büyük ölçüde Rusya ve Batı yanlıları arasındaki mücadele belirliyordu.

Tıpkı Ukrayna’nın 9 yıl önceki hali gibi Moldova da Rusya ve Batı yanlılarının dengede olduğu bir ülkeydi. Savaşla birlikte buradaki dengeler de değişmeye başladı. Moldova, Türkiye’nin yirmide birinden daha küçük (33.846 kilometrekare). Fakat kuzeyimizdeki bu eski Sovyet ülkesi pek çok bakımdan bir barut fıçısına dönmüş durumda ve Ukrayna’daki savaş burada da Pandora’nın Kutusu’nu açabilir.

Moldova’da 2020 yılındaki seçimlerde Rusya yanlıları birbirine düşmüş böylelikle de Batıcı aday Maia Sandu aradan sıyrılıp cumhurbaşkanı olmuştu. Parlamento seçimlerini de Sandu’nun partisi kazanınca Batı yanlıları devlete tamamen egemen oldu. Ukrayna’da savaş başlayınca eski cumhurbaşkanı (Rusya’ya yakın çizgideki) İgor Dodon, yolsuzlukla suçlanarak ev hapsi cezasına çarptırıldı. Böylece Rusya yanlıları etkisizleştirildi.

ETNİK SORUN

Bir diğer konu etnik sorun: Moldovalılar, Rumenlerle aynı kökten geliyor. 1800’lerin başlarında Ruslar bugünkü Moldova topraklarını ele geçirince Moldovalılar, Romanya’daki soydaşlarından farklı şekilde gelişmiş. Sovyetler Birliği döneminde de farklı bir Moldova ulusu inşa edilmiş. SSCB’nin dağılmak üzere olduğu dönemde Moldova’da Romanya’yla birleşme eğilimleri güçlenince Dinyester Nehri’nin hemen doğusunda (Transdinyester’de) yaşayan Slav kökenliler, Moldova’dan bağımsızlığını ilan etti ve Sovyet ordusu kalıntılarından aldığı destekle Moldova güçlerini bölgeden çıkardı. Burada 30 yıldan fazla zamandır 1500 kişilik bir Rus kuvveti ve onların desteklediği bir ayrılıkçı yönetim var. Bu yönetim Ukrayna’yla Moldova arasında sıkışmış durumda. Ukrayna, Transdinyester’deki güçlerin, Moldova’da darbe tezgâhladığını söylüyor. Böylelikle Rusya’nın saldırısının tıkandığı şartlarda Ukrayna ve Moldova’nın buraya müdahale ihtimali gündeme geldi (Moldova buna pek istekli değil). Rus milliyetçileri bu nedenle Rusya yönetimine 18 Mart’ta süresi dolacak buğday anlaşmasını uzatmama çağrısında bulunuyor.

‘BÜYÜK ROMANYA’ İDEALİ

Moldova parlamentosu da ülkenin resmi dilini Moldovaca yerine Rumence olarak değiştiren düzenlemeyi kabul etti. Moldova kimliğinden vazgeçmek Moldova’nın gelecekte Romanya’yla birleşmesi ve Rumen milliyetçilerinin “Büyük Romanya” idealinin oluşmasına giden yolda bir taş daha deşmek anlamına geliyor. Savaş uzadıkça, Karadeniz’in kuzeyini yeniden şekillendirecek.

[email protected]

Haftanın Öne Çıkanları

Babaya son veda' Oyuncu Helin Kandemir cenaze töreninde gözyaşlarına boğuldu

2023-03-01 14:03 - Magazin

Survivor Asena eşi kimdir? Survivor Asena kaç yaşında, nereli? Asena Demirbağ kimdir?

2023-02-28 00:33 - Spor

Murat Ağırel AHBAP'ın ardından açıkladı: Kızılay başka kuruma da çadır sattı

2023-02-26 14:11 - Gündem

Şili'de Yaşanan Deprem Sonrası İnşa Edilen "Yarım Evler"

2023-03-02 20:12 - Teknoloji

Jeolog Prof. Dr. Şener Üşümezsoy Cumhuriyet TV'de konuştu: Beklenen Marmara depremi 6.5'i

2023-02-25 17:48 - Politika

Genç oyuncu Helin Kandemir'in babası hayatını kaybetti

2023-02-28 08:13 - Magazin

Hz. İsa'nın Örneğinden Yola Çıkılarak Test Edilen Deney

2023-02-28 18:19 - Teknoloji

Neymar Al Nassr gidecek mi? Nemar Al Nassr'a mı gidiyor?

2023-02-27 19:55 - Spor

Sevda Demirel estetiklerle bambaşka biri oldu! Son halini gören tanımakta güçlük çekiyor

2023-03-03 15:32 - Magazin

27 Şubat 2023 hava durumu raporu... Meteoroloji açıkladı: Bugün hava nasıl olacak?

2023-02-27 08:18 - Gündem

İlgili Haberler

Daha önce çöken yolda bu kez de kanalizasyon borusu patladı

19:12 - Gündem

PKK'lı teröristleri tedavi ettiği iddia edilen 3 doktora gözaltı

19:08 - Gündem

Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan bir araya geldi

18:57 - Gündem

Terörist Salih Müslim'i yayına alan Nevşin Mengü'ye 7,5 yıla kadar hapis istemi

18:38 - Gündem

Terörist Salih Müslim'i yayına alan Nevşin Mengü'ye hapis istemi

18:33 - Gündem

Günün Manşetleri

Yargıtay'dan darbe girişimi davasında kritik karar: 31 kişiye tahliye

19:23 - Politika

Görülmemiş olay! Barış Alper artık bu gol sevincini yapamayacak

19:17 - Spor

Daha önce çöken yolda bu kez de kanalizasyon borusu patladı

19:12 - Gündem

PKK'lı teröristleri tedavi ettiği iddia edilen 3 doktora gözaltı

19:08 - Gündem

Boks Federasyonu yeni başkanını seçti

19:02 - Spor