“Bana öyle geliyor ki despotizm, demokratik zamanlardan özel olarak korkuyordu. İnanıyorum ki özgürlüğü her zaman sevmiş olmalıydım ama içinde yaşadığımız şu zamanda ona tapmaya hazırım.” (Alexis de Tocqueville, Amerika’da Demokrasi)

Öyle ya da böyle hepimiz “demokrasi” kavramına ilişkin bir fikre ve tavra sahibiz. Kimileri sözde “demokrasi” adına ülkeler işgal ederken kimileri tiranlara karşı verdikleri demokrasi mücadelesinde ölüme yürümekten çekinmiyor.

Amerika Birleşik Devletleri’nden Demokratik Kore Cumhuriyeti’ne neredeyse tüm devletler, liderler en gerçek demokrasinin kendilerinde olduğunu iddia ediyor. Çocuk yetiştirme tarzımızdan eğitim modellerimize her konuda demokrasinin gerekliliğinden “demokrat” olmanın öneminden bahseder olduk.

Buna karşın hakkında gerçek anlamda çok az şey bildiğimiz ve ne yazık ki bilgi kirliliğinin çok fazla olduğu bir kavram demokrasi.

İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınevi tarafından yayımlanan Çok Kısa Bir Başlangıç Serisi’nin Bernard Crick imzalı “Demokrasi” adlı cildi demokrasinin ne olduğunu ne olmadığını, tarihsel gelişimini ve günümüzdeki önemini ortaya koyan güvenilir bir kaynak niteliğinde.

Kitabında öncelikle okuyucuları demokrasi üzerine özlü ve düşündürücü bir yolculuğa çıkarıyor Crick. Tarihi çok eskilere dayanan ve hayli tartışmalı olan bu kavramı, kendi anlatımıyla “kısmen farklı üç hikâye” üzerinden ele alıyor: “Bir ilke ya da yönetim öğretisi olarak demokrasi, kurumsal düzenlemeler ve anayasal aygıtlar kümesi olarak demokrasi ve (…) bir davranış biçimi olarak demokrasi.”

Yazar, bu üç anlatımı ustaca harmanlayarak, okuyucunun zihninde tüm iç çelişkileri ve açmazlarına rağmen bütünleşik bir “demokrasi” kavramı oluşmasını kolaylaştırıyor.

Kitapta Eski Yunan’dan Roma’ya; Amerikan Devrimi’nden, Fransız Devrimi’ne bir zaman yolculuğu yaparken, asırlardan süzülüp gelen yazınsal tartışmalara da tanık oluyorsunuz. Bu yolculukta size kimi zaman Brütüs, kimi zaman Rousseau, Robespierre ya da Machievelli, Tocqueville, Carnegie eşlik ediyor.

Bu denli karmaşık ve tarihsel olarak yüklü bir kavramı, özlü biçimde ele almanın zorluluğu, elbette çevirmene de önemli sorumluluklar yüklüyor. Ben de bu sorumluluğa uygun bir çeviri yapmaya çalıştım. Kimi açıklayıcı notlarla kitabı daha da anlaşılır kılmaya çabaladım.

Siz de demokrasinin peşinden binlerce yıllık bir yolculuğa çıkmak, bu yolculukta, “demokrasi” kavramına özlü bir başlangıç yaparak, günümüzdeki anlamını sorgulamak isterseniz, bu kitap tam size göre.

Demokrasi: Çok Kısa Bir Başlangıç / Bernard Crick / Çeviren: H. Hande Orhon Özdağ / İKÜ Yayınevi / 116 s.

www.idrak34.com

HABERİ SİTEDEN OKU...