Suudi Arabistan’ın 2030 vizyonu kapsamında Prens Selman tarafından açıklanan fütüristik projesi Neom şehrine ilişkin yatırımları hız kesmeden devam ediyor. Magna, Oxagan, Trojena, Sindalah, THE LİNE adı verilen şehirlerin 1.5 Trilyon Dolar'dan fazla maliyetle inşa edilecek.
'EN İYİLER VE EN ZEKİLERİN' YAŞAYABİLECEĞİ ŞEHİR
Akıllı şehir adı verilen projenin Tebük Bölgesi’nde yer alacağı ve 1.5 milyon kişiye ev sahipliği yapacağı planlanıyor. Şehrin en dikkat çekici kısmı ise The Line adı verilen ve tek bir doğrusal çizgi üzerinde kurulacak olan ayna ile kaplı olan projesi.
Bilişsel şehir projesi kapsamında yüzde 100 yenilenebilir enerji, doğa ile iç içe olması planlanan ve 9 milyon kişinin yaşamasına olanak tanıyacak olan projeyle dikkat çekiyor.
Günümüz dünyasında yaşanılan zorluklar göz önünde bulundurularak inşa edilen The Line iklim krizi ve yaşanılabilecek doğa sorunlarının önüne geçmesini hedefliyor.
Şehirde sadece ‘en iyiler ve en zekilerin’ yaşayabileceği ifadesi kullanılırken yalnızca zengin insanların yaşamına olanak tanıyacak bir şehir.
PRENS SELMAN'DAN MİLYONLARCA DOLARLIK YATIRIM
Suudi Arabistan vizyonunun en önemli hamlelerinden birisi olan NEOM Prens Selman’ın teknoloji devrimini Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu’na yapılan yatırımlarla güçlendiriyor.
Ancak Suudi Arabistan’ın övgüyle bahsettiği projenin bu yıl maliyetinin düşürülmesi ile ilgili rapor hazırlanıyor. Yatırımcıyı yurt içinde tutmak için harcamalarına yeni bir yön veren Suudi Arabistan, petrol fiyatlarını ve Arabistan’ın büyümesini düşünerek bu kararı aldığı belirtildi.
CNBCE News’te yer alan habere göre ise, Suudi Arabistan’ın mega projesi NEOM’u hayata geçirebilmesi İçin yeterli miktarda parası olup olmadığı sorgulanıyor.
Körfez ülkelerinin finansal yatırımlarına ilişkin çalışmaları bulunan bir finansör verdiği bir röportajında, Suudi Arabistan’ın henüz herhangi bir getiri sağlamayan projelere onlarca milyar dolar yatırım yaptığını ve yapılmaya devam ettiğini belirtti.
VİZYON 2030'UN KALBİ ÇÖKÜYOR MU?
Ortadoğu siyasi ekonomisini inceleyen Tule Üniversitesi araştırmacısı Andrew Leber, projelerden ümitli olmadığını belirterek, ‘önceden ödeyip daha sonra ekonomik getiri elde etmeyi umuyoruz’ mantığıyla çalışan giga projelerinin sayısı sürdürülebilir değil” dedi.
Araştırmacı Andrew Leber Suudi Arabistan’ın övdüğü onlarca giga projesini ise maliyetlerden dolayı rafa kaldıracağını belirterek, bu projelerdeki mali harcamaların sürdürülebilirliğinin olmadığını belirtti.
SUUDİ ARABİSTAN BÜYÜME VERİLERİ DÜŞTÜ
Ayrıca Suudi Arabistan Ekim ayında büyüme tahminlerini düşürerek 2024 ve 2026 mali yılları için bütçe açığını yükseltti. Hükümet 2024 yılında 21,1 milyar dolarlık bütçe açığı öngörürken gelirlerin 312,5 milyar dolar olacağı, giderlerin ise artarak 333,5 milyar dolar olacağı tahmininde bulundu.
Suudi Arabistan’ın Vizyon 2030 projelerini yerine getirebilmek için açık vermeye devam ediyor. CNBCE’ye konuşan Obama ise vizyon2030 kapsamında, “Krallığın artan dış borçlanması, Vizyon 2030′un uygulanabilirliğiyle ilgili zorlukları yansıtıyor” dedi.
PROJEYE DAİR İDDİALAR YATIRIMCIYI KAÇIRDI
Vizyon 2030 kapsamında hazırlanan proje şehirleri arasında The Line isimli tek bir çizgi üzerinde konumlandırılan şehir inşaatının başlanmasından kısa bir süre önce bölgede yaşayan Huveytat aşiretinden olanların zorla evlerinden edildiğini ve direnenler arasında yer alan Abdurrahim el-Huveyti’nin öldürülmesi ile proje büyük yankı uyandırmıştı. Projeye dahil olan Amerikalı yönetici Andy Wirth "Projede ilerleme sağlamak adına oradaki insanların boğazına yapışamazsınız" diyerek işi bırakmış, 2022 yılında ise 100 milyon dolarlık yatırım yapan İngiliz arıtma şirketi Solar Water’ın CEO’su Malcolm Aw’da yaşananları sert bir dille eleştirmişti.
CEMAL KAŞIKÇI CİNAYETİ NEOM'U ETKİLEDİ
Öte yandan Washington Post yazarı gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın cinayetine dahil olan Suudi Arabistan’ın vizyon 2030 projesinden ise CNN, The New York Times, CNBCE, Bloomberg gibi yayın kuruluşları tepki göstererek, Google Cloud, Ford Motor, JPMorgan Chase gibi büyük kuruluşlarla birlikte projeden geri çekilmişti.