İlk defa bisiklet sürülen o an, bir deniz kıyısında toplanan deniz kabukları veya odanın duvarında asılı olan posterler… Bu anılara gerçekten güvenebilir miyiz?
Çocukluk anıları da yetişkinlik çağındaki anılar kadar güvenilir mi?
Aslında hem çocuklar hem de yetişkinler, bazı zamanlar anılarında yanılabilir.
Araştırmalara göre insanlar yaşadıkları olayları, özellikle sıradan olayları gerçekleştikten kısa bir süre sonra unutuyor. Ayrıca olaylar üzerinden ne kadar çok zaman geçerse, hatırlama ihtimali de o kadar azalıyor.
Yine zaman geçtikçe anılar, ayrıntılarını günden güne yitiriyor. Fakat eğer bir insan, bir olayı tüm detayları ile hatırlıyorsa üzerinden ne kadar zaman geçerse geçsin %93 ila %95 oranında doğru hatırlamaya devam ediyor.
Peki çocukluk anılarını anımsamak ne kadar mümkün?
Araştırmacı Carole Peterson ve meslektaşları, bu sorunun cevabını bulmak için yaşları 4 ile 13 arasında değişen çocuklarla röportajlar yaptılar ve bu görüşmenin üzerinden 2 yıl geçtikten sonra tekrar aynı soruları sordular.
Ulaşılan sonuçlar ise şaşırtıcıydı. Çocukların anıları eğer net ve kronolojikse, yaşananları çok daha fazla hatırlıyorlardı. Fakat karışık ve düzensiz anılar, o kadar çok hatırlanmıyordu.
Ek olarak duygu ile doğru hatırlama arasında güçlü bir bağlantı keşfedildi. Yani duygu yüklü olayların kalıcı olma ihtimali, görünüşe göre çok daha yüksekti. Örneğin bir olay acı verici ve çok üzücü ise anıların ayrıntıları çok daha fazla hatırlanıyordu.
Öte yandan bazı durumlarda hem insanlarda hem de çocuklarda, sahte anıların veya hiç yaşanmamış olayların canlı anıları da oluşturulabiliyor.
Yani kişi, bu anıları gerçek ve yaşanmış zannediyor ancak aslında böyle bir şey yok. Öyle ki bu gerçek dışı anımsamalar, son derece gerçekçi ve ayrıntılı olabiliyor.
Özetle çocuklar çağında yaşananlar, tıpkı yetişkinlik zamanındaki anılar gibi hatırlanabiliyor. Özellikle bu hatıralar, yoğun duygular barındırıyor ise hatırlanma ihtimali daha da artıyor.
Kısaca eğer ergenlik çağına gelen çocuğunuz, çocukluk dönemine ait bir anıdan bahsediyorsa ona inanmanızda fayda var.
Kaynaklar: BBC, Live Scienceİlginizi çekebilir: