İstinye Üniversitesi Ağız ve Diş Sağlığı Uygulama Merkezi İSÜ Dent’ten Dt. Özlem Karabıyık, çocukların diş hekimi korkusu yaşamasına ebeveynlerin farkında olmadan yol açabildiğini vurgulayarak, bu korkunun tetiklenmemesi için ailelerin dikkat etmesi gereken durumlar hakkında açıklamalarda bulundu.
“Uslu durmazsan dişçiye götürürüm gibi ifadeler kullanmayın”
Çocukların diş hekimlerinden neden korktuğu konusuna değinen Dt. Karabıyık, “Çocukların birçoğu diş hekimlerine karşı büyük bir korkuyla karşı karşıyadır. Bu korkunun ebeveynler tarafından pekiştirilmesi doğru bir davranış değildir. ‘Uslu durmazsan seni diş hekimine götürürüm’, ‘yemeğini çabuk ye yoksa doktor dişlerini çeker’ gibi tehditler, çocukların korkularını tetikler. Aile içerisinde yaramazlık yapan çocuklarını engellemek adına ebeveynlerin onları diş hekimlerine götürmekle tehdit etmeleri, diş hekimi koltuğundan korkmalarına neden olur. İleriki yaşlarda da bu korku, ‘dental fobi’ olarak kişilerin hayatlarına yerleşir” şeklinde konuştu.
“Olumsuz deneyimler çocuklar ile paylaşılmamalı”
Dt. Karabıyık, çocukların diş hekimlerine karşı duyduğu olumsuz duyguların basit yöntemlerle aşılabilmesinin mümkün olduğunu vurguladı. Ebeveynlerin diş hekimleriyle yaşadığı kötü deneyimlerin çocukları da olumsuz etkilediğini ve diş hekimlerinden korkmalarına neden olduğunu belirten Dt. Karabıyık, “Bu nedenle yaşanılan kötü tecrübelerin çocukların yanında anlatılmaması gerekir. Diş tedavilerinin ağrılı işlemler olduğu ile ilgili çocuklara olumsuz bilgiler ve örnekler verilmemelidir” dedi.
“Çocuklar için düzenlenmiş klinik ortamlar seçilmeli”
Ailelerin çocukları için seçtikleri diş hekimlerinin, çocukların korkularının giderilmesinde önemli rol oynadığına değinen Dt. Karabıyık, “Ebeveynler mutlaka güvenilen ve önceden ziyaret edilen bir diş hekimi tercih etmelidir. Çocuklar kendileri için özel hazırlanmış kliniklerde tedavi gördüklerinde diş hekimlerine karşı davranışları olumlu yönde etkilenmektedir. Çocuklar bu şekilde diş hekimi korkularını az da olsa yenmiş olmaktadırlar” ifadelerini kullandı.
“Sık kontrole götürmek korkularını yenmesinde etkilidir”
Çocukların diş kontrollerinin ilk dişin çıkışından itibaren (6 aylıkken) başlaması gerektiğini kaydeden Dt. Karabıyık, “Böylece çocuklar diş hekimlerine daha kolay alışır ve korkuları engellenebilir. Ağız ve diş sağlığı için yapılan sık kontroller erken teşhis için de önemlidir. Aileler çocuklarını diş sağlığı eğitimine alıştırırken sevimli diş fırçaları ve diş macunları kullanabilir. Böylece diş tedavilerinin korkutucu olmadığı bilinci çocuklarına aşılanabilir” dedi.
“Sorularına genel cevaplar verin”
Çocuğun diş doktorundaki tedavi sırasında neler yapılacağı hakkındaki sorularına mümkün olduğu kadar basit cevaplar verilmesi gerektiğini belirten Dt. Karabıyık, şu önerilerde bulundu: “Çocuk diş doktorunda ne yapılacağını sorduğunda, gidince diş hekimi neler yapılması gerektiğini bize anlatacak gibi genel cevaplar verilmesi, çocukların yanlış şeyler hayal ederek korkmalarının önüne geçecektir. Tüm insanlar gibi çocuklar da bilinmeyenden ve acı çekmekten korkarlar. Bu yüzden çocuklara psikolojik yaklaşım konusunda özel eğitim almış çocuk diş hekiminin çocuğunuzu bilgilendirmesi daha doğru olur."
“Hekimle ilk karşılaşma çok önemli”
Hekimle çocuğun ilk karşılaşmasının büyük önem taşıdığını da sözlerine ekleyen Dt. Karabıyık, “İlk karşılaşmada çocuğun hekimi ve ortamı sevmesi amaçlanır. Hekim kendini, ortamı ve kullanacağı aletleri çocuğa tanıtarak kafasında kuracağı korkuları engeller. Ardından çocuğa neden diş tedavisi görmesi gerektiğini ve neler yapılacağını yaşına uygun olarak onun anlayabileceği bir dille, oyun havası verilerek anlatır. Daha sonra tedaviye başlanır. Daha kolay tedavilerden zor olanlara doğru gidilerek çocuğun zamanla bu tedavilere alışması sağlanır” diyerek açıklamalarını sonlandırdı.