İçindeki değerlerin vücudumuza faydası ne yönde ve asıl soru, süt içmeyenin boyu içenlere göre daha mı kısa kalıyor?
Gelin süt ve boy efsanesine bir açıklık getirelim.
Sütün besin değerinin boy uzamasındaki rolü ne?
Sütün içinde bulunan kalsiyum, fosfor, protein ve D vitamini gibi besinler, kemik gelişimi için oldukça önemli, bunu biliyoruz. Özellikle kalsiyum, kemik yoğunluğunu artıran ve güçlü tutan bir mineral.
Boyumuzun uzaması ise esasen büyüme plakaları olarak bilinen epifiz plaklarının genişlemesiyle ilgili. Plaklar, sağlıklı şekilde gelişmek için protein, kalsiyum ve D vitaminine ihtiyaç duyuyor. Yani süt teoride bu ihtiyaçları karşılıyor ancak bu yalnızca işin bir kısmı.
Bir araştırmada, düzenli süt tüketen çocukların kemik yoğunluğunun daha yüksek olduğu ancak boy uzaması üzerindeki etkisinin doğrudan belirgin olmadığı gözlemleniyor. Bu durum da genetik ve çevresel faktörlerin boy uzamasında sütün etkisinden daha belirleyici olduğunu ortaya koyuyor.
Genetik mi, beslenme mi daha etkili?
Boy uzaması üzerinde genetik faktörlerin yaklaşık %60-80 oranında etkili olduğu biliniyor. Aile bireylerinin boy ortalaması, çocuğun erişeceği boy uzunluğunu büyük ölçüde belirliyor yani annemiz, babamız neyse aslında bununla alakalı basit işlemler yaparak ortalama boy ortaya çıkarılabiliyor.
Ancak bu, çevresel faktörlerin ve beslenmenin önemsiz olduğu anlamına gelmiyor. Yeterli protein ve kalsiyum alınmazsa, genetik potansiyele de ulaşmak zor ve burada süt gibi besinler devreye giriyor.
Bir başka araştırma, çocukların süt yerine düşük proteinli içecekler tükettiği durumlarda büyüme hızlarının yavaşlayabileceğini gösteriyor. Bu da sütün dolaylı yoldan boy uzamasına destek olabileceği anlamına geliyor.
Süt, büyüme için gerekli besinleri sağlasa da tek başına mucizeler yaratmıyor.
Ayrıca günümüzde laktoz intoleransı ya da süt alerjisi gibi sorunlar yaşayan çocuklar için badem sütü, soya sütü gibi alternatifler mevcut. Bitkisel sütler, kalsiyum ve D vitamini takviyesiyle boy uzamasına benzer şekilde destek olabiliyor.
Dolayısıyla, boy uzaması sadece süt içmekle sınırlı değil; dengeli bir diyet ve fiziksel aktivite de bir o kadar önemli.
Sadece süt içmekle büyüyemeyiz!
Çocukluk ve ergenlik döneminde fiziksel aktivitenin de boy uzamasına katkısı büyük. Basketbol, yüzme ve koşu gibi sporlar, büyüme plaklarını uyararak boyun uzamasını destekliyor. Bu nedenle de sütü içerken bir yandan hareket etmeyi de ihmal etmemek gerekiyor.
Sonuç olarak annelerimizin "Bir bardak süt iç, boyun uzasın!" tavsiyesi bilimsel açıdan tamamen yanlış değil ama biraz fazla romantik.
Kaynaklar: National Library of Medicine, Science Direct, Very Well HealthBunları da inceleyebilirsiniz: