Pekin'in Tayvan'a "sert bir uyarı" olarak nitelendirdiği tatbikatlar, Tayvan Devlet Başkanı'nın geçen hafta ABD'yi ziyaret etmesine bir yanıt olarak değerlendiriliyor.
Çin ordusu adayı kuşatma simülasyonu yaparken, ABD Çin'e itidal çağrısı yaptı.
Çin hükümeti, Tayvan’ı "yeniden kendi topraklarının parçası olacak ayrılıkçı bir bölge" olarak görüyor.
Tayvan halkı ise kendi para birimi, pasaportu, silahlı kuvvetleri, anayasası ve seçilmiş devlet başkanı olan bölgenin bağımsız bir ulus olarak görülmesi gerektiğini düşünüyor.
Tayvan, tatbikatların başladığı Cumartesi günü en az 71 Çin jetinin adanın etrafında uçtuğunu söyledi.
Tayvan ayrıca 45 savaş uçağının Tayvan Boğazı orta hattını (Tayvan ve Çin toprakları arasındaki resmi olmayan sınır) geçtiğini ya da Tayvan'ın hava savunma bölgesinin güneybatı kısmına uçtuğunu söyledi.
Dokuz Çin gemisi de tespit edildi. Pekin'in "Ortak Kılıç" olarak adlandırılan tatbikat Pazartesi gününe kadar devam edecek.
Tayvan savunma yetkilileri Pekin'i, Devlet Başkanı Tsai Ing Wen'nin ABD ziyaretini "bölgede barış, istikrar ve güvenliği ciddi şekilde baltalayan askeri tatbikatlar için bir bahane" olarak kullanmakla suçladı.
Tatbikatın ilk gününde Çin gemilerinden biri, Çin'in Tayvan'a en yakın noktası olan Pingtan adası yakınlarında seyrederken ateş etti.
Sahil Güvenliğin olayla ilgili video görüntülerinde bir denizcinin telsizle Çin gemisine "derhal geri dönün ve burayı terk edin, ilerlemeye devam ederseniz sınır dışı etme tedbirleri alacağız" uyarısı yaptığı duyuluyor.
Çin tatbikatı Cumartesi akşamı gün batımında sona ererken, Taipei'deki savunma yetkilileri savaş uçaklarının Pazar sabahı erken saatlerde yeniden sortilere başladığını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri Çin'e "itidal ve statükoda değişiklik yapılmaması" çağrısında bulundu.
Bir dışişleri bakanlığı sözcüsü ABD'nin "Pekin'in eylemlerini yakından izlediğini" söyledi.
ABD, 1979 yılında Pekin lehine Taipei ile diplomatik bağlarını kopardı ancak Tayvan'a kendini savunması için gerekli araçları sağlıyor.
ABD Başkanı Joe Biden çeşitli vesilelerle Çin'in adaya saldırması halinde ABD'nin müdahale edeceğini söyledi ancak ABD'nin verdiği mesajlar belirsizdi.
Çarşamba günü California'da yapılan toplantıda Başkan Tsai, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy'ye Amerika'nın "tereddütsüz desteği" için teşekkür etti ve bunun "Tayvan halkına izole olmadığımız ve yalnız olmadığımız konusunda güvence vermeye" yardımcı olduğunu söyledi.
McCarthy aslında Tayvan'a kendisi gitmeyi planlıyordu ancak Çin ile gerilimi tırmandırmamak için toplantıyı California'da yapmayı tercih etti.
Çin devlet medyası Pazartesi gününe kadar sürecek olan askeri tatbikatın "eş zamanlı olarak Tayvan adası etrafında devriyeler ve ilerlemeler şeklinde gerçekleşeceğini, çok yönlü bir kuşatma ve caydırıcılık duruşu şekillendireceğini" söyledi.
Haberde Çin ordusunun "uzun menzilli roket topları, deniz muhripleri, füze botları, hava kuvvetleri avcı uçakları, bombardıman uçakları, sinyal bozucular ve yakıt ikmal uçakları" konuşlandırdığı belirtildi.
Ancak Tayvan'ın başkenti Taipei'de halkın Çin'in son manevralarından rahatsız görünmediği haberleri yansıyor.
Tayvan'ın statüsü, Çin İç Savaşı'nın Çin Komünist Partisi lehine döndüğü ve ülkenin eski iktidarının adaya çekildiği 1949 yılından bu yana belirsizliğini koruyor.
Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, Tayvan ile "yeniden birleşmenin" "yerine getirilmesi gerektiğini" söyledi.