Fazla kilolarımızdan kurtulmak adına çıktığımız diyet yapma yolculuğunda genel sağlığımız için faydalı, besleyici değeri ve lif içeriği yüksek taze besinler bize yol arkadaşlığı yapmaktadır. Tercihimizi sindirim sistemimizi ve bağışıklığımızı destekleyen aynı anda da lezzetiyle göze ve damağa hitap eden besinlerden yana yapmaktayız. İşte bu besinlerden kendimize alternatifler ararken bugün sizlere aslında kültürümüzde çok olmayan tropik, yeni popüler olmuş ancak oldukça faydalı bir besin olan çarkıfelek meyvesi...
Uzman Diyetisyen Zehra Bora Kara, çarkıfelek meyvesinin faydalarına ilişkin açıklamada bulundu.
Kara'nın açıklamaları şöyle:
Çarkıfelek meyvesi passiflora bitkisinin meyvesidir ve vitamin, mineral açısından oldukça zengin tropikal bir meyvedir. Çarkıfelek meyvesi dışı sert ve kabuklu, içi sulu ve tohum dolu bir meyvedir. Su miktarı fazladır bu yüzden hemen tüketilmesi gerekir. Ayrıca soğuğa dayanaklı olmayan bu meyve en fazla -1 derecelere kadar dayanabilmektedir. Dolayısıyla passiflora türleri genellikle Brezilya'da ve tropikal bölgelerde yetişmekte, nadiren Asya, Avustralya ve Güney Afrika'da bazı türleri bulunmaktadır. Ülkemize bakılacak olursa henüz tüketim için profesyonel olarak yetiştiriciliği bulunmasa da yeni yeni yaygınlaşmaya başlamış ayrıca bazı bahçelerde süs bitkisi olarak benzer türlerle birlikte yetiştirilmektedir.
FAYDALARI NELERDİR?
Bu meyvenin kabuğu genel olarak sakinleştirici, ağrı kesici, iltihap önleyici ve deri yaralarının, özellikle sıçanlar üzerinde yapılan çalışmalarda açık yaraların tedavisinde kullanılmaktadır. Bu özelliklerinin yanı sıra Passiflora Incarnata yaprakları iltihap önleyici, fibroplastik üremeyi arttırarak idrar kesesi yaralarının tedavisinde olumlu etkili olup, kolajen oluşumu ve kılcal damarlarda yeni doku oluşumunu sağlayan bir ajandır. Meyvenin %60'ını kabuk kısmı oluşturmuş olup pektin, triptofan ve sülfür içeren aminoasitleri içermektedir. Bu meyve özellikle rahatlatıcı, sakinleştirici ve cinsel istek arttırıcı olarak bilinmektedir. Protein metabolizmasını hızlandırması ve bağırsakta glukoz emilimi gibi etkilerinin yanı sıra en önemli etkisi ise mide yaralarını iyileştirici olmasıdır. Yapılan çalışmalarda, yapısında bulunan potasyum miktarından dolayı kan basıncını düşürüp, tansiyonu dengelediği, kas ağrılarını azalttığı, kanser hücrelerinin gelişmesini yavaşlattığı ve bu hücrelerin yıkımı için enzim aktivitelerini hızlandırdığı ortaya konmuştur.
100 gramında yaklaşık 10.4 gr lif bulunmaktadır, bu değer günlük lif ihtiyacının yaklaşık %27'sini karşılamaktadır. Selüloz, hemiselüloz gibi lifli yapılardan zengin oluşu tokluk kan şekerini kontrol etmede ve tip 2 diyabette kullanılabileceğinin altını çizmektedir. Bu durumda diyabetli bireyler beslenmelerinde çeşitliliği arttırmak adına zaman zaman dahil edebilir.
Ayrıca yapılan bir araştırmada passiflora meyvesinin, yapısındaki pektik maddeler kilolu kişilerde bağırsaktan besin geçiş süresini uzatarak su tutma ve jelleşme özelliği ile tokluk etkisi yaratarak vücut ağırlığında azalma sağladığı rapor edilmiştir. Ayrıca bu jelleşme total kolesterol ve trigliseritleri de düşürmektedir.
Özetleyecek olursak;
- C vitamini, B kompleks vitaminleri, kalsiyum, fosfor ve protein zenginidir.
- Pasiflorin içerdiği için doğal bir sakinleştiricidir ve stres, anksiyete, uykusuzluk ve depresyonu gidermektedir.
- Serotonin (mutluluk hormonu) yükselmesine yardımcı olmaktadır.
- Zengin bir antioksidan, C vitamini, beta-karoten ve polifenol kaynağı oluşturmakta ve bağışıklığı güçlendirmektedir.
- İyi bir lif kaynağı bu nedenle bağırsak sağlığınızı korumaya ve kabızlığı önlemeye yardımcı olmaktadır.
- Kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürmeye yardımcı olmaktadır.
- İdrar yolları hastalıklarına karşı iyi gelmektedir.
- Ağrı kesici özelliği bulunmaktadır.
- Menopoz döneminde yaşanan sıkıntılara karşı fayda göstermektedir.
- Cinsel gücü artırıcı özelliği bulunmaktadır.
- Kan dolaşımına fayda sağlamaktadır.
- Göz sağlığını korumaktadır.
Çarkıfelek meyvesinin dışında bulunan kabuk kısmı tüketime uygun değildir, bu nedenle tüketimi önerilmemektedir. Çekirdeklerinin ise iyice çiğnenmesi tavsiye edilmektedir.
Çarkıfelek meyvesinin kabuğu mor ve buruşuk olanları tercih etmeli, ortadan ikiye bölerek içerisindeki çekirdekleri doğrudan bir kaşık yardımı ile alarak tüketmeliyiz. Meyvenin yalnızca kendisini tüketmek istemiyorsak meyve suyu/kokteyl yapabilir, veyahut süt veya yoğurt yardımı ile tatlı, dondurma gibi fresh alternatifler üretebiliriz. Yulaf, chia tohumu, kuruyemişlerin olduğu bir smoothie karışımına 1 yemek kaşığı ekleyip yeni tatlar yaratabilir, hoş koku ve tat vermesi açısından yemeklerin yanında garnitür olarak da tüketebiliriz.
Evet, ne dersiniz bu meyveye bir şans vermeli miyiz? Benim fikrimi soracak olursanız beslenmemizde monotonluktan uzaklaşmak ve çeşitliliği arttırmak adına arada bir tüketilmesi mantıklı olacaktır.