Azerbaycan 2020'de 44 gün süren İkinci Karabağ Savaşı'nda yıllardır işgal altında olan birçok kentini kurtarmayı başardı. Karabağ Zaferi'nin ardından Azerbaycan'ın odaklandığı ilk konulardan birisi yıllardır ihmal edilmiş şehirlerin yeniden ihyası oldu.
Bunun yanında 30 yıldır durgun olan bölge ekonomisini canlandırmak da önemli önceliklerden biriydi.
Azerbaycan oldukça hızlı yol aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı bir törenle bölge için son derece önemli olan Zengilan Havalimanı açıldı.
Ancak bölgede ihya edilen şehirler ve inşa edilen yeni yollar, raylı sistemler, hava alanları açılacak bir koridor ile büyük bir anlam kazanacak: Zengezur Koridoru
Azerbaycan, Zengezur koridoru için çok önemli olan otoyol çalışmalarının büyük bir bölümünü bitirdi. Horadiz, Cebrayıl, Zengilan ve Ağbend arasındaki otoyol artık hizmete girmek için gün sayıyor.
Uzmanlar, söz konusu otoyolun Zengezur Koridoru için hayati önemde olduğunu dile getiriyor.
MUAZZAM TÜRK HAMLESİ! "TURAN YOLU" DENGELERİ ALT ÜST EDECEK
Peki, Türkiye ile Azerbaycan'ı birbirine bağlayacak Zengezur Koridoru nedir? Gelin birlikte bakalım.
Zengezur, bir zamanlar Müslüman Türk nüfusun yaşadığı tarihi Azerbaycan toprağı olsa da 1920'li yıllarda Sovyetler Birliği tarafından Ermenistan'a bağlandı ve bugün de Ermenistan'ın sınırları içinde bulunuyor. Zengezur'un Ermenistan'a verilmesiyle Azerbaycan Nahçıvan'la kara bağlantısını kaybetti.
Nahçıvan ile Azerbaycan'ın batı kısımları arasında doğrudan kara bağlantısının olmaması Bakü yönetimine her zaman zorluk yaşattı. 44 günlük savaşta Ermenistan'ın yenilgiye uğratılmasıyla imzalanan ateşkesin 9. maddesi bölgede kurulacak ulaşım koridorlarıyla ilgili oldu.
"Bölgenin ekonomik ve ulaşım bağlantılarında engeller kaldırılacak. Ermenistan, vatandaşların, araçların ve yük araçlarının iki yönde hareketini organize etmek amacıyla Azerbaycan'ın batısındaki bölgeler ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım iletişimini sağlayacak."
Ulaşım iletişiminin kontrolü, Rusya Sınır Güvenlik Servisi kurumları tarafından da sağlanacak. Tarafların anlaşmaya varması durumunda, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve Azerbaycan'ın batı bölgeleri arasında ulaşım iletişimlerinin ağları inşa edilecek.
Azerbaycan, kara ve demir yolu ulaşımının yapılacağı Zengezur koridorunun hayata geçmesi için kendi topraklarında hızla başladığı projeleri yoğun şekilde sürdürüyor.
ANKARA-BAKÜ ARASINDAKİ MESAFE KISALIYOR
Zengezur koridorunun hayata geçirilmesiyle birlikte Azerbaycan ile Türkiye arasındaki mesafe de kısalıyor. Ankara'dan başlayan demir yolu hattı Kars'a, oradan da Nahçıvan'a geçiyor. Zengezur koridoru da burada devreye giriyor.
Nahçıvan ile Azerbaycan arasındaki 43 kilometrelik mesafe Zengezur koridoru olarak adlandırılıyor.
Koridorun açılmasıyla birlikte inşa edilecek demir yolunun Kars, Tiflis, Kars güzergahını takip eden hattan daha kısa olması bekleniyor.
ZENGEZUR'DAN GEÇEN HATTIN DETAYLARI NELER?
Azerbaycan'ın, başkent Bakü'den Fuzuli ilinin Horadiz kasabasına kadar demir yolu hattı zaten işlek durumda. Bu hattın Horadiz'den Ermenistan sınırına kadarki kısmının bazı bölümleri Ermenistan işgali döneminde tahrip edildi, bazı bölümleri ise yapılan barajın suları altında kaldı.
Dolayısıyla Horadiz'den Nahçıvan'ın Ordubad iline uzanan 166 kilometrelik yeni demir yolu hattı inşa edilecek.
Hattın Ermenistan kısmından, Zengezur bölgesinden geçecek 43 kilometrelik bölümünün inşaatı için Azerbaycan ile Rusya görüşmeler yapacak.
Azerbaycan'ın Ermenistan ile değil Rusya ile görüşecek olmasının nedeni, Ermenistan demir yollarının mülkiyetinin Rusya'ya ait olmasından kaynaklanıyor.
Ordubad'dan Nahçıvan'ın kuzeyinde bulunan; Türkiye, Ermenistan ve İran'a yakın Velidağ istasyonuna kadarki 158 kilometrelik hat ise kapsamlı olarak tamir edilecek. Velidağ'da biten hat, Ermenistan sınırına kadar 14 kilometre uzatılacak.
Ermenistan, bölgedeki barış arayışlarına katkı sağlamaya karar verilmesi ve bu ulaşım projelerine katılması halinde, kendi demir yolu hattını Bakü'den Horadiz'e, Horadiz'den de Nahçıvan'ın kuzeyine kadar olan bu hatla birleştirebilecek. Böylece Ermenistan, Rusya ve İran'a kesintisiz ulaşım elde edebilecek.
Demir yolu hattıyla paralel olarak aynı güzergahlarda kara yolu hatlarının da devreye girmesi söz konusu. Azerbaycan, Zengezur'a uzanacak Ahmetbeyli-Horadiz-Mincivan-Ağbend otoyolu projesine başladı ve proje hızlı şekilde ilerliyor.
Diğer taraftan Türkiye ve Azerbaycan'ın, Kars'ı Nahçıvan'a bağlayacak demir yolu hattı projesi de var.
Bu projelerin tümü gerçekleştirildiğinde Türkiye ile Azerbaycan arasında yeni ulaşım bağlantısı sağlanacak. Aynı zamanda Türkiye ile Rusya arasında Azerbaycan üzerinden kesintisiz kara ve demir yolu iletişimi sağlanmış olacak.
AZERBAYCAN'IN KARABAĞ HAREKATI
Ermenistan'ın saldırısı sonucu Tovuz civarında cereyan eden çatışmalar kısa süre sonra, 2020 yılının 27 Eylül günü yerini savaşa bırakmış ve Azerbaycan, işgal altındaki topraklarını kurtarmak için operasyon başlatmıştı.
Azerbaycan'ın başlattığı operasyon 44 gün sürmüş ve Ermenistan büyük bir hezimet yaşamıştı.