Nefes borusuna kaçan yabancı cisim, kısa sürede çıkarılmadığı takdirde boğulmalara ve ölümlere sebep olabiliyor. Bu gibi durumlarda bu cismi çıkarabilmek için türlü yöntemler olsa da, bunların en işe yarayanı Heimlich Manevrası olarak biliniyor. Peki bu Heimlich Manevrası nedir ve tam olarak nasıl yapılır?
Çocuklara dikkat
Ebeveynlerin ve bakıcıların bir anlık ihmali bebekler ve küçük çocuklar için telafi edilmesi güç sonuçlara yol açabilir. Özellikle 3 yaş altındaki çocuklar her şeyi içgüdüsel olarak ağızlarına götürdüklerinden tehlikenin boyutu daha da artar. Yiyecekler, bu konuda ‘suçlu olarak belgelenmiş’ yabancı cisimlerin başında gelir.
Çocukların hava yolu tıkanıklıklarına yol açan cisimler arasında oyuncak parçalarından leblebi ve fındık-fıstığa hatta iğneden kusmuk parçalarına dek birçok risk faktörü bulunur. Hava yolu tıkanıklığına karşı korunmada en etkili tedbir, çocuğu tehlike unsuru oluşturan ve erişebileceği mesafede bulunan cisimlerle tek başına bırakmamaktır. Madeni para, çakıl taşları, çivi, cıvata, pil, düğme, iğne, oyuncaklar sık olarak yutulan ve hava yolu tıkanıklığına yol açabilen cisimlerdir. Çoğunlukla yemek sırasında olsa da özellikle çocuklarda oyun sırasında veya ev ortamını 'araştırırken' bulduğu şeyleri ağzına atma şeklinde de görülür.
Yetişkinler için de geçerli
Ancak bu durum sadece çocuklarda değil, yetişkinlerde de yaşanabilir. Yemek veya yiyecek başka şeyler tüketirken belli başlı sebeplerle nefes borusuna kaçan yetişkin kişiler de bazı durumlarda acil müdahalelere gerek duyabilir.
Heimlich manevrası nedir?
Heimlich manevrası, karna bası uygulama yoluyla yabancı bir nesne sebebiyle boğazı veya nefes borusu (trakea) tıkanmış kişinin hava yolunu açmayı hedefleyen bir ilkyardım yöntemidir. Hava yolu tıkanıklığı, ‘tam tıkanma’ ya da ‘kısmi tıkanma’ şeklinde meydana gelebilir. Tıkanma sonucu bilinç hızla bozulabilir ve acil müdahale yapılmazsa yaşamsal tehlikelere sebep olur. Çoğu zaman hasta ne olduğunu anlatacak, ifade edebilecek bir vaziyette değildir.
Zamanında ve doğru müdahale olmazsa hayat kurtarılsa bile beyin ve diğer hayatsal organlara belli bir müddet oksijen taşınmaması sebebiyle felç gibi kalıcı bozukluklar görülebilir. Nefes alamama, acı çekerek elleri boyuna götürme, konuşamama ve morarma ‘tam tıkanma’ semptomlarıdır. Bu durumda 'Heimlich manevrası' uygulanır. Kısmi tıkanmada ise öksürük meydana gelir. Nefes alıp konuşmada problem olmaz. Bu durumda hasta öksürmeye teşvik edilir, ilk olarak bulunduğu pozisyonda bırakılır. Solunum ve öksürük zayıflar ya da kaybolursa ve morarma saptanırsa derhal harekete geçilmelidir.
Heimlich manevrası nasıl yapılır?
Hastanın arkasından sarılarak gövdesi kavranır.
Bir el yumruk yapılarak, göbeğin hemen üstüne, başparmak içeri gelecek şekilde yerleştirilir.
Diğer el ile yumruk yapılan el kavranır ve aynı anda içe ve yukarı doğru 5 kez bastırılır.
Hava yolu tıkanıklığına neden olan cisim dışarı çıkana ve kişi kendi kendine nefes alabilene veya öksürebilene kadar işlem tekrarlanır.
Hastanın bilinci kapanırsa tıbbi yardım çağırılır ve CPR (temel yaşam desteği) yapmaya başlanılır.
www.idrak34.com