Boynuzlu kertenkelelerin en ilgi çekici özelliklerinden biri hiç şüphesiz gözlerinden kan fışkırtmaları.
Ürkütücü göründüğü kadar tuhaf olan bu özelliğin ardında aslında oldukça mantıklı ve “Vay be…” dedirtecek bir sebep yatıyor.
İlk olarak boynuzlu kertenkeleler hakkında biraz bilgi sahibi olmakta fayda var.
Yaklaşık 7 cm uzunluğundaki, genellikle Güney ABD ve Meksika’nın kuru, kumlu bölgelerinde yaşayan boynuzlu kertenkele, küçülüp cebe girmiş bir dinozor gibi. Dikenler, vücudunun ve kuyruğunun kenarında aşağı iniyor ve başının her yerini sarıyor. Boynuzları dahil…
Hayvanlar âlemindeki en zehirli hayvanlardan biri olan hasatçı karıncalarla besleniyorlar. Bunu yaparken önce onları dilleriyle yakalıyor, yutuyor ve avlarını etkisiz hâle getiren mukus ipliklerine sarıyor. Sonuç olarak istedikleri kadar zehirli karınca yiyebiliyorlar.
Peki kendileri bir av olarak nasıl korunuyor?
Videoda 1.17'den sonra kertenkelenin gözlerinden nasıl kan fışkırttığını görebilirsiniz.
Yırtıcı kuşların, yılanların ve etobur farelerin hedefi olan bu kertenkeleler; iyi bir şekilde kamufle olmanın yanı sıra bazen kaçmayı seçebiliyor. Kaçamadıklarında ise kirpi balığı gibi şişme kartını oynuyor. Böylece korkutucu hâle geliyor ya da onu yemeye çalışan bir hayvanı boğabiliyor.
Hiçbiri işe yaramazsa başka bir yöntem kullanıyor.
İşte burada devreye gözlerinden kan fışkırtmak giriyor. Bu hareket, avcının kafasını karıştırıyor ve kaçmasına izin veriyor. Muhtemelen siz de görseniz şoke olurdunuz… Kertenkele, vücudundaki toplam kanın üçte birini bu şekilde dışarı atıyor.
Ayrıca sıcak havalarda, vücut ısısının dağılmasına yardımcı olmak için kan akışını artırarak vücutlarını soğutuyorlar. Kertenkele savunma mekanizmasını aktif ederse kan basıncı artabiliyor ve her iki gözün ardındaki sinüslerde bulunan kan, basıncı azaltmak amacıyla kontrolsüz bir şekilde dışarı atılabiliyor.
Her ne kadar omurgalılar arasında bunu yapan tek canlı olsalar da bazı böcekler de aynısını yapabiliyor. Hiç şüphesiz hayvanların ilginç dünyasındaki en şaşırtıcı özelliklerden biri.
Kaynaklar: New Scientist, BBCHayvanlar âlemine dair daha fazla içerik: