Dünya ekonomileri 2020'de ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla birlikte çalkantılı bir döneme girerken, artan jeopolitik gerilimler de küresel anlamda fiyatlamaları zorlaştırdı.
Buna karşın Türkiye'de BIST 100 endeksi 2019'dan bu yana yükseliş eğiliminde hareket etmeye devam ederken, geçen yıl kaydedilen artışla birlikte tarihte ilk kez 6 yıl üst üste pozitif getiri sağladı.
Söz konusu dönemde özellikle Suriye ve Ukrayna'daki savaşlar Türkiye ekonomisini de olumsuz etkileyerek politika yapıcıların alanını daraltsa da yeni ekonomi yönetiminin özellikle enflasyonla mücadele kapsamında attığı adımlar yavaş da olsa meyve vermeye başladı.
Bununla birlikte, yabancı yatırımcıların Türk lirası varlıklara olan ilgisi tahviller başta olmak üzere çeşitli sınıflarda devam ederken, pay piyasalarında özellikle banka ve sigorta şirketleri öncülüğünde alımların sürdüğü görüldü.
Analistler, BIST 100 endeksi özelinde bu yıldaki performansın enflasyonun altında kalması nedeniyle reel anlamda negatif seviyelerde gerçekleştiğini ancak enflasyonla mücadelenin öne çıktığı bu dönemde doğru sektör seçimi yapabilen yatırımcıların önemli bir reel getiri sağladığını bildirdi.
BIST 100 endeksi temmuzdaki zirvesinin ardından düşüş eğilimine girerek kazançlarının bir kısmını geri verse de yılın son iki ayında özellikle ödemeler dengesindeki düzelme, rezervlerdeki artış, kredi risk primindeki iyileşme ve enflasyonda yavaşlama eğiliminin güçlenmesi risk iştahını yeniden artırdı.
Geçen yıl, Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS), Şubat 2020'den bu yana ilk kez 250 baz puanın altına inerken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) rezervleri 163,5 milyar dolarla rekor kırdı.
Bununla birlikte, geçen yıl uluslararası derecelendirme kuruluşları Türkiye'nin notunu artırırken, Moody's Türkiye'nin kredi notunu B1'e, Fitch B+'ya ve S&P Global BB-'ye çıkardı.
BIST 100 ENDEKSİ DOLAR BAZLI SON 9 YILIN ZİRVESİNİ GÖRDÜ
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi 2023'ü 7.470,18 puandan tamamlarken, 18 Temmuz'da 11.252,11 puanla tarihi zirvesini gördü. Bu seviyeden itibaren artan kar satışlarıyla düşüş eğilimine girerek kazançlarını kısmen geri veren BIST 100 endeksi yılı yüzde 31,6 yükselişle 9.830,56 puandan tamamladı.
Endeks geçen sene dolar bazlı yüzde 9,6 artarak 277,85 puana yükselirken, yıl içinde 344,37 dolarla 2015'ten bu yana en yüksek seviyesini test etti.
Öte yandan, MSCI gelişmekte olan ülkeler endeksi de 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 9 değer kazanarak 1.075,48'e yükseldi.
Önde gelen gelişmekte olan ülke borsalarının geçen yılki performanslarına bakıldığında Arjantin'de Merval endeksi yüzde 172,5, Güney Afrika'da FTSE South Africa endeksi yüzde 10,6, Hindistan'da Sensex endeksi de yüzde 8,2, Şili'de IGPA endeksi yüzde 7,2 Polonya'da WIG endeksi yüzde 1,8 değer kazanırken, Brezilya'da Bovespa endeksi yüzde 10,4 ve Meksika'da Mexbol endeksi yüzde 13,7 değer kaybetti.
2024'TE EN ÇOK KAZANDIRAN SEKTÖR YÜZDE 97,4'LE SİGORTA OLDU
Borsanın ana endeksleri incelendiğinde dört endeksin de yükseliş kaydettiği göze çarparken, en fazla getiriyi yüzde 49,1'le mali endeks sağladı. Mali endeksi, yüzde 46,1'le teknoloji, yüzde 40,2'yle hizmetler endeksi ve yüzde 13,2'yle sanayi endeksi izledi.
Borsa İstanbul'da hesaplanan sektör endekslerine bakıldığında 2024'te en çok kazandıran yüzde 97,4'le sigorta olurken, tek kaybettiren ise yüzde 13,8'le spor oldu.
Yatırımcısına en fazla getiriyi sağlayan sektörlere bakıldığında sigorta sektörünü yüzde 67,3'le iletişim, yüzde 67'yle bankacılık endeksi, yüzde 52,4'le ticaret ve yüzde 46,5'le gayrimenkul yatırım ortaklığı sektörleri izledi.
Geçen yıl hisse bazlı incelendiğinde BIST 100 endeksine dahil hisselerden 69'u değer kazanırken, 27'si değer kaybetti. BIST 100 endeksinde geçen yıl yatırımcısına en fazla kazandıran şirket yüzde 153,5'le TAV Havalimanları oldu. Bu şirketi, yüzde 139,6'yla Medical Park Hastaneler Grubu, yüzde 122,2'yle Çelebi Yer Hizmetleri, yüzde 121,5'le Enerya Enerji ve yüzde 121'le Garanti BBVA takip etti.
Öte yandan Borsa İstanbul, finansman arayışındaki şirketlerin önemli duraklarından biri olmayı sürdürürken, halka arzlar güçlü şekilde devam etti. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) verilerine göre geçen yıl 33 şirket halka arz olurken, halka açılma ihraç tutarı 57,3 milyar lira tutarında gerçekleşti. Geçen sene ayrıca 1,7 trilyon liralık borçlanma aracı ihracı gerçekleşti.